Quan chức Mỹ đã đề xuất TQ và các nước ASEAN nên có một thỏa thuận về những hành động bị coi là khiêu khích, từ đó ngăn chặn chúng trong nỗ lực làm dịu căng thẳng ở Biển Đông.

Ông Danny Russel, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á đưa ra đề nghị trên cho biết, đề nghị của ông “đáng để suy nghĩ” và nó không phải là một đề xuất chính thức giữa lúc ông có cuộc gặp với những người đồng cấp tại Myanmar để chuẩn bị cho một hội nghị thượng đỉnh khu vực cuối năm nay.

{keywords}
Tàu TQ dùng vòi rồng tấn công tàu VN gần khu vực TQ hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế VN ở Biển Đông. Ảnh: Getty Images

"Bản thân các nước tuyên bố chủ quyền có thể xác định các loại hành vi bị coi là khiêu khích của một bên khác, và yêu cầu tự nguyện “đóng băng” các hành động kiểu này trong điều kiện các bên tuyên bố chủ quyền khác chấp thuận thực thi tương tự”, ông Russel nói với báo giới trong một cuộc gặp hôm 10/6.

"Ví dụ, họ có thể sẵn sàng cam kết đơn giản là không chiếm giữ bất kỳ tính năng đất đai nào ở Biển Đông mà gần đây không có người ở”, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông Russel thừa nhận, căng thẳng đã “gia tăng nhanh chóng” trong vùng biển. TQ hồi đầu tháng 5 đã đơn phương triển khai giàn khoan ở vùng đặc quyền kinh tế VN tại Biển Đông. 

Mỹ muốn thúc đẩy một bộ quy tắc ứng xử nhằm ngăn chặn sự cố leo thang ở Biển Đông – vùng biển có những lộ trình thương mại quan trọng mà hiện TQ đang yêu sách chủ quyền với hầu hết diện tích, bất chấp sự chồng lấn với một số nước khác.

Ông Russel nói rằng, phái đoàn TQ trong các cuộc gặp tại Myanmar đã “mạnh mẽ” bảo vệ lập trường của họ. Ông bày tỏ hy vọng Bắc Kinh nên hiểu tuyên bố của các nước khác đưa ra “không phải trong tinh thần lên án”. 

Thái An (Theo mizzima)