- Thảo luận luật Mặt trận Tổ quốc sáng nay, ĐB Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang) nói vì lãnh đạo ngày càng ít "vi hành" nên vai trò của MTTQ ngày càng cần thiết. ĐB Trần Khắc Tâm (Sóc Trăng) đặt câu hỏi vì sao chỉ phản biện khi có yêu cầu.

Điểm các ĐB tập trung thảo luận là chức năng mới được hiến định của MTTQ - giám sát và phản biện xã hội. Các ĐB không hài lòng khi dự thảo luật ghi "khi có yêu cầu, MTTQ phản biện xã hội các dự thảo văn bản pháp luật, chương trình đề án cùng cấp".

{keywords}

ĐB Trần Khắc Tâm

"Tại sao lại chỉ khi có yêu cầu? Như thế Mặt trận trở thành thụ động, phải chờ được mời mới tham gia phản biện xã hội", ĐB Trần Khắc Tâm (Sóc Trăng) nói.

"Phải bỏ điểm đó đi, Mặt trận phải chủ động, tích cực, tham gia phản biện xã hội bất cứ khi nào, ở đâu có bức xúc, bất cập. Ngồi chờ được mời mới làm thì cơ quan nhà nước sẽ chẳng bao giờ mời, nhất là với những văn bản, chương trình, đế án mà họ không muốn có ý kiến khác".

ĐB Huỳnh Minh Thiện (TP.HCM) thì thấy không nên giới hạn vai trò phản biện xã hội của Mặt trận vào các dự thảo, mà để phát huy được quyền làm chủ của nhân dân thì Mặt trận phải phản biện chủ yếu là những văn bản đã được ban hành, đã đưa vào thực hiện và bộc lộ những hạn chế bất cập, để có những kiến nghị điều chỉnh kịp thời, góp phần nâng uy tín của Đảng và Nhà nước.

ĐB Trương Trọng Nghĩa thì thấy các cấp MTTQ chỉ được phản biện các cơ quan nhà nước cùng cấp là "hành chính hóa" công việc của Mặt trận.

Theo ông, ghi nhiệm vụ của MTTQ là "thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội" là chưa đủ mà phải là "thực hiện và phát huy dân chủ", tức là phải tránh việc hạn chế dân chủ khi phát sinh những vấn đề mâu thuẫn.

"Tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân" cũng là chưa đủ mà phải là "khuyến khích sáng tạo, động viên trí tuệ, phát huy sáng kiến của các tầng lớp nhân dân", sau đó mới tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị, theo ông Nghĩa. Như thế mới thể hiện vai trò chủ động của MTTQ.

{keywords}

ĐB Trương Trọng Nghĩa

Ông cũng muốn bổ sung vào các nguyên tắc hoạt động của MTTQ việc "tôn trọng sự khác biệt về quan điểm, không quy chụp tư tưởng, không kỳ thị hay phân biệt đối xử đối với những người tham gia giám sát, phản biện xã hội", vì nếu tham gia Mặt trận để chống tiêu cực, tham nhũng mà bị trù dập, trả thù thì người dân sẽ nói bên ngoài, hoặc tệ hơn là không nói gì cả.

Một nguyên tắc nữa ông Nghĩa nhấn mạnh là "không lợi dụng giám sát, phản biện xã hội để có các hành vi bôi nhọ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác, chia rẽ dân tộc, tôn giáo, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân, gây bạo loạn nhằm chống lại nhà nước, chính quyền".

Phó chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội QH Đỗ Mạnh Hùng cũng muốn luật tạo thêm nhiều hình thức để người dân, thông qua MTTQ, tham gia phản biện thuận lợi hơn, như tham vấn, diễn đàn, hộp thư, kể cả Internet...

Ông Hùng góp ý thêm vào một điểm mới của dự thảo luật: MTTQ có quyền đề nghị bãi nhiệm ĐBQH, ĐB HĐND, kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn.

Theo ông nên mở rộng phạm vi ra với tất cả các cơ quan nhà nước, chính quyền vì "kể cả một cán bộ địa chính cấp huyện cũng có thể nhũng nhiễu, làm khó nhân dân". Ông Hùng đề nghị MTTQ có thêm thẩm quyền kiến nghị với cơ quan quản lý và cơ quan có thẩm quyền về tổ chức nhân sự bộ máy của các cơ quan nhà nước.

ĐB Lò Hải Ươi (Lai Châu) cũng tâm đắc điểm mới này và đề nghị thẩm quyền này của Mặt trận được quy định rõ trong cả các luật về tổ chức QH và chính quyền địa phương.

Về việc MTTQ có giám sát và phản biện các chủ trương chính sách của Đảng, hoạt động của đảng viên không, còn có ý kiến khác nhau. ĐB Huỳnh Minh Thiện cùng một số ĐB khác ủng hộ quy định trong luật việc MTTQ tham gia góp ý, giám sát, phản biện Đảng.

"Hiến pháp đã xác định chức năng của MTTQ là giám sát, phản biện xã hội, đồng thời quy định Đảng chịu sự giám sát của nhân dân. Vậy nhân dân nên thực hiện quyền giám sát của mình thông qua MTTQ, là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện, tập hợp các cá nhân tiêu biểu trong xã hội, hoàn toàn xứng đáng là người đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, được dân tin tưởng", ông Thiện nói.

Nhưng theo ĐB Ya Duck (Lâm Đồng) điểm này không nên quy định trong luật MTTQ mà cứ quy định trong các văn bản của Đảng như từ trước đến nay là đủ.

Dự thảo luật này sẽ còn được ĐB cho ý kiến một lần nữa trước khi thông qua vào kỳ họp sau.

Chung Hoàng - Ảnh: Minh Thăng