Trong 2h, các chuyên gia của Bộ Y tế đã giải đáp nhiều thắc mắc nóng về vấn đề an
toàn cho trẻ khi tiêm phòng sởi - rubella.
Sau hơn 2 tháng triển khai chiến dịch tiêm vắc xin sởi-rubella có quy mô lớn
nhất từ trước tới nay với khoảng 23 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi trên toàn quốc,
vấn đề chất lượng vắc xin và an toàn tiêm chủng vẫn là mối quan tâm của nhiều
người dân.
Sởi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ dưới 5 tuổi.
Dịch sởi diễn ra đầu năm 2014 đã xảy ra với tỉ lệ mắc rất cao.
Còn với rubella, vụ dịch năm 2005, 2011 đã khiến hàng ngàn phụ nữ mang thai mắc
bệnh phải phá thai, hàng trăm đến hàng ngàn trẻ sinh ra bị hội chứng rubella bẩm
sinh. Giám sát trọng điểm tại một số bệnh viện ở TP Hà Nội và TP HCM của vụ dịch
2010-2011 cho thấy hơn hơn 80% trẻ sinh ra mắc hội chứng rubella bẩm sinh bị đa
dị tật.
Chiến dịch tiêm chủng vắc xin phối hợp sởi - rubella với quy mô lớn cho khoảng
23 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi trên toàn quốc là cơ hội giúp Việt Nam khống chế
bền vững bệnh sởi, tiến gần hơn tới mục tiêu loại trừ bệnh sởi, đồng thời bảo vệ
trẻ khỏi bệnh rubella và các biến chứng nguy hiểm của hội chứng rubella bẩm
sinh.
Sau hơn 2 tháng triển khai chiến dịch tiêm vắc xin Sởi - Rubella tại 63 tỉnh,
thành phố trong cả nước, đã có trên 7 triệu trẻ em đã được tiêm vắc xin Sởi -
Rubella trong đợt 1, kết quả cho thấy vắc xin đảm bảo an toàn, hiệu quả. Chiến
dịch này sẽ còn kéo dài tới hết tháng 2/2015.
Để đạt được những kết quả trên, một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu là sự
hợp tác của người dân. Tuy nhiên, vấn đề về chất lượng vắc xin, an toàn tiêm
chủng vẫn là mối quan tâm của nhiều người với những câu hỏi như: Tính an toàn
của vắc xin? Quy mô tiêm chủng lớn sẽ triển khai như thế nào để đảm bảo an toàn
tiêm chủng? Trẻ đã tiêm đủ mũi vắc xin sởi – rubella có bắt buộc phải tiêm nhắc
trong chiến dịch này?...
Với mục đích tạo cầu nối để giải đáp những nội dung mà bạn đọc quan tâm, báo
VietNamNet tổ chức buổi Giao lưu trực tuyến trả lời những câu hỏi của bạn đọc về
tiêm phòng sởi - rubella vào 9h30-11h ngày thứ 4, 26/11 với sự tham dự của các
khách mời:
1. ThS Nguyễn Xuân Tùng, Trưởng phòng Quản lý vắc xin và Xét nghiệm, Cục Y tế dự
phòng (Bộ Y tế)
2. TS Nguyễn Văn Cường, Phó trưởng ban Quản lý Dự án Tiêm chủng mở rộng, Viện Vệ
sinh dịch tễ Trung ương
|
| ThS Nguyễn Xuân Tùng và TS Nguyễn Văn Cường tại tòa soạn VietNamNet |
NỘI DUNG BUỔI GIAO LƯU
Thu Hà , Nữ - 28 Tuổi
Nếu không tiêm vắc xin sởi - rubella của chương trình TCMR thì tôi có thể
tiêm dịch vụ không?
TS Nguyễn Văn Cường: Tốt nhất trẻ cần được tiêm vắc xin sởi - rubella
miễn phí trong chiến dịch hiện đang được triển khai vì đây là cơ hội giúp trẻ
sớm được bảo vệ phòng bệnh sởi và bệnh rubella. Ngoài ra nếu vì bất cứ lý do gì
trẻ không được tiêm vắc xin sởi - rubella trong chiến dịch thì gia đình có thể
cho trẻ tiêm vắc xin dịch vụ (phải trả tiền) càng sớm càng tốt.
|
| Toàn cảnh buổi giao lưu |
Thảo My , Nữ - 34 Tuổi
Xin các bác sĩ cho biết vắc xin tiêm sởi - rubella có nguồn gốc từ đâu?
Có đảm bảo tính an toàn không, thưa các BS?
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella là vắc xin sống giảm độc lực
có tác dụng phòng bệnh sởi và bệnh rubella. Vắc xin sởi - rubella hiện đang sử
dụng trong chiến dịch tiêm chủng tại Việt Nam do Viện Huyết thanh Ấn Độ sản
xuất. Vắc xin này được Tổ chức Y tế thế giới thẩm định đáp ứng các yêu cầu bao
gồm tính an toàn của vắc xin từ năm 2000. Cho tới nay đã có khoảng 40 quốc gia
đã sử dụng vắc xin này với hơn 600 triệu liều đã được sử dụng.
Hạnh Phúc Nhỏ , Nữ - 24 Tuổi
Nếu bảo quản vắc xin sởi - rubella không đúng yêu cầu thì vắc xin này sẽ
biến đổi như thế nào? Nếu tiêm cho trẻ vắc xin đó, tác hại như thế nào?
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella cần được bảo quản ở 2 - 8oC.
Nếu bảo quản vắc xin sởi và rubella không đúng yêu cầu sẽ ảnh hưởng tới chất
lượng của vắc xin. Nếu tiêm vắc xin kém chất lượng đó cho trẻ thì khả năng phòng
bệnh sau khi được tiêm vắc xin sẽ giảm.
Trên mỗi lọ vắc xin sởi - rubella đều có gắn chỉ thị nhiệt độ giúp cho việc nhận
biết vắc xin có bị hỏng khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hay không điều này giúp
cho cán bộ y tế trong quá trình sử dụng đảm bảo chất lượng vắc xin trước khi
tiêm chủng.
Thanh Loan , Nữ - 24 Tuổi
Trẻ nào được chống chỉ định hoặc hoãn tiêm vắc xin sởi – rubella?
TS Nguyễn Văn Cường: Trẻ mắc bệnh AIDS, trẻ có phản ứng với bất cứ thành
phần nào của vắc xin, trẻ có phản ứng mạnh với liều tiêm chủng trước đó,...
thuộc diện chống chỉ định. Những trẻ thuộc diện hoãn tiêm vắc xin sởi - rubella
là trẻ đã tiêm vắc xin sởi, rubella, sởi - rubella hay sởi - quai bị - rubela
(MMR) trong vòng một tháng,...
Trước khi tiêm chủng trẻ sẽ được cán bộ y tế khám sàng lọc để đưa ra chỉ định
tiêm chủng, hoãn tiêm hay chống chỉ định.
Vũ Tuấn , Nam - 31 Tuổi
Vắc xin này có hiệu quả như thế nào với trẻ? Trẻ không tiêm sẽ có nguy cơ
gì?
|
| TS Nguyễn Văn Cường đang giao lưu trực tuyến với bạn đọc VietNamNet |
TS Nguyễn Văn Cường: Tiêm chủng vắc xin sẽ giúp bảo vệ cơ thể phòng bệnh.
Tiêm chủng vắc xin sởi - rubella giúp cho trẻ phòng bệnh sởi và bệnh rubella.
Nếu không tiêm chủng trẻ sẽ không được bảo vệ phòng bệnh và có thể mắc bệnh khi
tiếp xúc với mầm bệnh.
Tuấn Tú , Nam - 37 Tuổi
Vì sao có sự nhầm lẫn khi tiêm vắc xin ở Đồng Tháp (chỉ tiêm nước cất mà
không pha bột vắc xin). Liệu việc này còn xảy ra nữa hay không?
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella bao gồm 2 thành phần là vắc
xin đông khô dang bột được đóng trong lọ riêng và dung môi dạng dung dịch được
đóng trong một lọ khác. Khi sử dụng cần phải pha toàn bộ số dung môi trong lọ
với vắc xin đông khô dạng bột.
Trong số hàng vạn điểm tiêm chủng trên toàn quốc sự việc chỉ tiêm dung môi của
vắc xin cho trẻ ở Đồng Tháp là sự việc rất đáng tiếc. Sự việc này đã được rút
kinh nghiệm chấn chỉnh trong công tác thực hành tiêm chủng.
Cho tới nay sau hơn 2 tháng triển khai chiến dịch gần 9 triệu trẻ đã được tiêm
vắc xin sởi - rubella Đồng Tháp là nơi duy nhất xảy ra việc đó.
Minh Ngọc , Nữ - 29 Tuổi
Bao nhiêu tuổi thì không được tiêm vắc xin này nữa? Phụ nữ muốn có thai
cần tiêm ở thời điểm nào là tốt nhất? Xin cảm ơn BS!
TS Nguyễn Văn Cường: Lịch tiêm vắc xin sởi - rubella là lúc 12 tháng
tuổi. Nếu chưa tiêm vắc xin theo lịch thì cần tiêm càng sớm càng tốt sau đó.
Không có giới hạn tuổi không được tiêm đối với vắc xin này. Để phòng bệnh
rubella cho mẹ và phòng hội chúng rubella bẩm sinh cho con người phụ nữ cần được
tiêm vắc xin rubella càng sớm càng tốt trước khi mang thai.
Nguyễn Thu Hằng , Nữ - 31 Tuổi
Tôi có cháu gái được 30 tháng, cháu đã tiêm 1 mũi tổng hợp Sởi- Quai Bị -
Rubella khi cháu được 13 tháng, khi có dịch sởi đầu năm 2014 chau đã tiêm mũi
sởi đơn thứ 2, Theo lịch BS hẹn là đến năm 2017 cháu tiêm mũi tổng hợp nhắc lại,
vậy khi có chương trình tiêm Sởi- Rubella thì cháu cần tiêm không, nếu tiêm được
thì đến 2017 cháu có cần tiêm nhắc lại mũi Sởi- Quai bị- Rubella nữa không ạ?
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Tất cả các trẻ từ 1 đến 14 tuổi trên toàn quốc sẽ
được tiêm 1 mũi vắc-xin Sởi - Rubellla trong thời gian chiến dịch không kể tiền
sử tiêm chủng vắc-xin sởi, vắc-xin Rubella, vắc xin sởi -quai bị - Rubella trước
đó. Đối với các trẻ đã được tiêm các loại vắc xin trên trong vòng 1 tháng đến
khi tổ chức chiến dịch sẽ hoãn tiêm và được tiêm bù vào các tháng kế tiếp.
Con của chị 30 tháng tuổi nằm trong độ tuổi tiêm chủng trong chiến dịch, chị hãy
đưa con chị đi tiêm chủng để phòng bệnh cho cháu. Về nguyên tắc trẻ được tiêm 2
mũi vác xin sởi - Rubella theo đúng lịch thì có thể bảo vệ bị mắc 2 bệnh này tuy
nhiên không có vắc xin nào là hiệu quả 100%. Đối với trường hợp con chị cũng có
thể tiêm vắc xin sởi - quai bị - Rubella năm 2017 để duy trì đáp ứng miễn dịch.
Việc tiêm nhắc lại vắc xin này không gây tác dụng phụ nào đến sức khỏe của trẻ.
Minh Phương , Nữ - 32 Tuổi
Cần lưu ý gì khi chăm sóc vết tiêm cho trẻ?
TS Nguyễn Văn Cường: Không chườm, đắp lên vị trí tiêm các thuốc hoặc bất
cứ thứ gì kể cả thuốc theo kinh nghiệm dân gian. Nếu gia đình không yên tâm về
tình hình sức khỏe của con mình cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để trẻ được thăm khám
và xử trí khi cần thiết.
Minh Trang , Nữ - 31 Tuổi
Tiêm chủng vắc xin sởi - rubella thời điểm nào (độ tuổi nào) là hiệu quả
và an toàn nhất?
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella cần được tiêm chủng theo đúng
lịch tiêm chủng được khuyến cáo của nhà sản xuất vắc xin và phù hợp với khuyến
cáo của Bộ Y tế. Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên cần được tiêm chủng vắc xin sởi -
rubella càng sớm càng tốt để phòng bệnh cho trẻ. Cũng như các vắc xin khác vắc
xin sởi - rubella là vắc xin an toàn. Trẻ sẽ được khám sàng lọc trước khi được
tiêm chủng để có chỉ định thích hợp.
Vũ Hoài , Nữ - 36 Tuổi
Sau khi tiêm, những biểu hiện nào của trẻ là đáng lo ngại? Khi nào cần
đưa trẻ đến trạm y tế để xử lý kịp thời?
TS Nguyễn Văn Cường: Sau khi tiêm chủng trẻ cần được theo dõi tại điểm
tiêm chủng 30 phút và tiếp tục được theo dõi tại nhà 24 giờ sau đó. Sau tiêm
chủng trẻ có thể có những phản ứng thông thường như đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ
(dưới 38,5°C), các phản ứng khác như nổi hạch, đau khớp nhẹ hiếm gặp.
Đưa NGAY trẻ tới bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất nếu trẻ có một
trong các dấu hiệu: Sốt cao trên 39°C; Co giật; Tím tái, khó thở; Phát ban; Có
các biểu hiện bất thường khác về sức khỏe hoặc khi phản ứng thông thường kéo dài
trên 1 ngày.
Nếu cha mẹ không yên tâm về sức khỏe của con mình sau khi tiêm chủng hãy trực
tiếp đến gặp cán bộ y tế để được khám và tư vấn.
Nguyễn Thị Kiều Oanh , Nữ - 40 Tuổi
Tôi có con gái sinh năm 2000, lúc nhỏ cháu đã được tiêm vắc xin phòng
sởi. Tuy nhiên, do thời gian đã lâu nên tôi không nhớ cháu đã được tiêm mùi sởi
- rubella chưa. Nên tôi xin được hỏi các Bác sĩ, con gái tôi có nên tiêm mũi sởi
- rubella tại thời điểm này không?
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Theo chiến dịch được triển khai cho trẻ từ 1
-14 tuổi, cháu nhà chị cần phải đi tiêm trong đợt này, chị hãy đưa cháu đến điểm
tiêm chủng để được khám sáng lọc trước khi tiêm chủng.
Nguyên Khải , Nam - 45 Tuổi
Vắc xin sởi - rubella có tỉ lệ phản ứng thế nào, có ca nào phản ứng nặng
ở VN chưa, nếu có xin nêu rõ là do đâu, có liên quan đến vắc xin hay không?
|
| Ths. Nguyễn Xuân Tùng đang giải đáp thắc mắc |
TS Nguyễn Văn Cường: Tiêm chủng vắc xin sởi - rubella có thể gặp các phản
ứng thông thường như sốt nhẹ, đau tại vị trí tiêm,... Tỷ lệ phản ứng nặng sau
tiêm vắc xin sởi - rubella là rất thấp khoảng 1/triệu mũi tiêm.
Trong tổng số khoảng 9 triệu trẻ được tiêm chủng trong chiến dịch cũng có một
vài trường hợp trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh khác sau tiêm chủng. Một vài trường
hợp có phản ứng dị ứng mạnh với vắc xin sau tiêm chủng các trường hợp này đều
được xử trí kịp thời và qua khỏi.
Phan Hải Yến , Nữ - 29 Tuổi
Nếu trẻ đã được tiêm chủng hai liều vắc xin sởi, có cần phải tiêm phòng
vắc xin sởi - rubella nữa không?
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella giúp cơ thể phòng chống bệnh
sởi và bệnh rubella. Nếu trẻ đã được tiêm hai liều vắc xin sởi thì vẫn cần được
tiêm vắc xin sởi - rubella miễn phí trong chiến dịch.
Tiêm vắc xin sởi - rubella cho trẻ được tiêm 02 mũi vắc xin sởi sẽ giúp trẻ
phòng bệnh rubella và phòng bệnh sởi tốt hơn.
Nguyen thuy Quynh , Nữ - 40 Tuổi
Con tôi sinh năm 2004, đã tiêm một mũi sởi. Cho tôi hỏi nếu tiêm vắc-xin
sởi - rubella có an toàn không?
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Vắc-xin sởi- rubella là vắc xin dạng đông khô, phối
hợp 2 kháng nguyên sống, giảm độc lực sởi và rubella, vắc-xin do Ấn Độ sản xuất,
được tổ chức y tế giới tiền thẩm định được sử dụng trên 600 triệu liều ở 39 quốc
gia với nhiều chiến dịch cho kết quả an toàn và hiệu quả cao. Vắc-xin này đã
được Bộ Y tế kiểm định và cấp giấy phép lưu hành tại VN đảm bảo tính an toàn
theo quy định. Các lô vắc-xin nhập khẩu trước khi sử dụng đều được kiểm định
chất lượng lại viện kiểm định quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế. Sau khoảng 2
tháng triển khai chiến dịch với hơn 9 triệu liều được sử dụng đã cho thấy
vắc-xin an toàn, chủ yếu là phản ứng nhẹ tự khỏi và có lo lắng do tâm lỹ sợ tiêm
của những trẻ lớn.
Mai Phương Lan , Nữ - 28 Tuổi
Cần tiêm bao nhiêu mũi thì sẽ không mắc 2 bệnh này? Khả năng bảo vệ của
vắc xin này có cao không, thưa các BS?
TS Nguyễn Văn Cường: Theo lịch tiêm chủng thường xuyên thì cần tiêm chủng
tối thiểu 02 mũi vắc xin sởi - rubella.
Theo tổ chức Y tế thế giới nếu tiêm 02 mũi đúng lịch thì có khả năng bảo vệ
phòng bệnh cho trẻ khoảng 90% - 95%. Việc tiêm chủng vắc xin sởi - rubella cho
trẻ trong chiến dịch sẽ giúp cho việc phòng bệnh cho trẻ đã được tiêm 02 mũi vắc
xin trước đó tốt hơn.
Trần Tố Quyên , Nữ - 36 Tuổi
Tính an toàn của vắc xin này ra sao, thưa các BS? Tôi nghe nói vắc xin có
nguồn gốc Ấn Độ, được tài trợ miễn phí, nên tôi thấy không an tâm
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella hiện đang sử dụng tại Việt Nam
do Viện Huyết thanh của Ấn Độ sản xuất. Vắc xin này được Tổ chức Y tế thế giới
(WHO) thẩm định đáp ứng các yêu cầu bao gồm tính an toàn của vắc xin.
Vắc xin được WHO khuyến cáo các nước sử dụng trong tiêm chủng thường xuyên và
tiêm chủng chiến dịch. Vắc xin sởi - rubella sử dụng trong chiến dịch 2014 -
2015 tại Việt Nam được Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng (GAVI) hỗ trợ
thông qua việc cung ứng của Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), sau hơn 2
tháng triển khai chiến dịch khoảng 9 triệu trẻ em đã được tiêm chủng vắc xin
này.
Thanh Minh , Nam - 40 Tuổi
Xin hỏi chuyên gia, cho đến nay đã có bao nhiêu trẻ được tiêm phòng sởi
-runella theo chương trình này? Có trường hợp nào xảy ra biến chứng nguy hiểm
không? Làm cách nào để tránh tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm vắc-xin?
Cảm ơn nhiều
TS Nguyễn Văn Cường: Sau hơn 2 tháng triển khai chiến dịch tiêm vắc xin
sởi - rubella cho trẻ từ 1 - 14 tuổi trong toàn quốc, đến nay đã có hơn 9 triệu
trẻ được tiêm vắc xin này. Một vài trường hợp có phản ứng dị ứng mạnh với vắc
xin sau tiêm chủng các trường hợp này đều được xử trí kịp thời và qua khỏi.
Trước khi tiêm chủng trẻ sẽ được cán bộ y tế khám sàng lọc để có chỉ định phù
hợp. Gia đình trẻ cần thông báo cho cán bộ y tế biết về tình trạng sức khỏe và
tiền sử tiêm chủng của trẻ.
Mai Thanh , Nữ - 29 Tuổi
Con tôi 2 tuổi, đã có giấy mời tiêm chủng sởi – rubella của địa phương
nhưng cháu không có mặt tại địa phương vì đang ở Hà Nội với bố mẹ. Vậy làm thế
nào để được tiêm cho cháu ở Hà Nội? Tôi không thể thu xếp cho con về quê tiêm
vắc xin đúng ngày trong giấy mời được. Xin các chuyên gia chỉ giúp.
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Chiến dịch tiêm vắc-xin sởi-rubella cho tất cả các
trẻ từ 1 -14 tuổi trên toàn quốc không phân biệt vùng miền, địa phương., có hộ
khẩu thường trú hay tạm trú... Bộ y tế cung cấp đầy đủ vắc-xin cho tất cả các
điểm tiêm chung đẩm bảo không để thiếu vắc-xin. Con của bạn có thể đến trạm y tế
xã - phường mà bạn đang sống để đăng ký và tiêm vắc -xin sởi -rubella trong đợt
này.
Phan Mỹ Phương , Nữ - 35 Tuổi
So với các vắc xin khác, vắc xin này có “lành” không? Có vắc xin sởi -
rubella dịch vụ không, thưa các BS? Nếu có thì chất lượng có khác gì vắc xin
tiêm chủng mở rộng không?
TS Nguyễn Văn Cường: Vắc xin sởi - rubella được sử dụng trong chiến dịch
tiêm chủng phòng bệnh sởi và rubella cho trẻ từ 1 - 14 tuổi đạt tiêu chuẩn của
tổ chức Y tế thế giới (WHO) bao gồm tiêu chuẩn về an toàn đây là vắc xin sởi -
rubella duy nhất hiện nay được WHO khuyến cáo các nước sử dụng trong tiêm chủng
thường xuyên và tiêm chủng chiến dịch. Trong tiêm chủng dịch vụ (phải trả tiền)
hiện chưa có vắc xin sởi - rubella.
Trần Hạnh Nguyên , Nữ - 39 Tuổi
Tôi có con gái 9 tuổi, được thông báo là sẽ tiêm vắc xin Sởi-Rubella tại
trường nhưng tôi không rõ ở trường học có đủ điều kiện để thực hiện tiêm chủng
theo quy định của BYT không? Các cháu cần chuẩn bị những gì? Tôi rất lo lắng,
xin các BS giải đáp.
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Chiến dịch tiêm vắc-xin sởi - rubella được triển
khai cho trẻ từ 1 -14 tuổi trên phạm vi cả nước trong đó bao gồm 2 nhóm đối
tượng chính là nhóm trẻ tại trường học (như nhà trẻ, mẫu giáo, tiểu học, THCS)
với hơn 10.000 điểm và tại cộng đồng.
Chính vì vậy Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với Bộ GD-ĐT tổ chức tiêm chủng đảm bảo
an toàn theo đúng các quy định cụ thể: điều kiện về cơ sở vật chất, có khu vực
chờ, khám sàng lọc tiêm chủng và theo dõi phản ứng sau tiêm, bố trí theo nguyên
tắc 1 chiều; khu vực chờ phải tách biệt để trẻ không nhìn thấy bạn khác tiêm
tránh tâm lý lo sợ và hội chứng tâm lý lan truyền. Đảm bảo đủ các điều kiện về
trang thiết bị, vật tư tiêm chủng, đặc biệt là hộp thuốc chống sốc.
Tại mỗi điểm tiêm chủng tại trường học đã bố trí cán bộ y tế được tập huấn về
tiêm chủng có kỹ thuật thuần thục tham gia tiêm chủng. Ngoài ra có sự huy động
giáo viên, cán bộ y tế nhà trường, cộng tác viên... hỗ trợ cho buổi tiêm như
hướng dẫn, sắp xếp, ghi chép danh sách. Như vậy việc sắp xếp điểm tiêm chủng
trường học đã được ngành y tế và các nhà trường phối hợp đảm bảo an toàn tiêm
chủng theo đúng các quy định và quy trình an toàn. Các bậc phụ huynh có thể yên
tâm hưởng ứng, đưa con em đến các điểm tiêm chủng tại trường học.
Các bậc phụ huynh hãy cho trẻ ăn no trước khi đến trường hoặc trước khi tiêm 30
phút để trẻ khỏi bị đói và hạ đường huyết. các phụ huynh cần theo dõi trẻ sau
tiêm chủng trong vòng 24h để phát hiệm sớm những trường hợp phản ứng sau tiêm.
Bùi Đức Hạnh , Nam - 60 Tuổi
Cháu nhà tôi đã tiêm vắc xin ngừa Sởi - Rubella và quai bị cách đây 3
năm, sau khi tiêm 1 tháng cháu bị sởi. Ngày 21/11/2014 cháu bị sốt do viêm họng,
vậy tiêm ngừa có được không?, cháu đã bị sởi rồi liệu còn bị nữa không? Cám ơn
bác sỹ nhiều.
TS Nguyễn Văn Cường: Cháu mới được tiêm 1 mũi sởi - Rubella - quai bị
cách đây 3 năm thì cháu cần được tiêm vắc xin sởi và rubella trong chiến dịch
cho trẻ từ 1 – 14 tuổi nếu nằm trong độ tuổi. Cháu sẽ được cán bộ y tế khám sàng
lọc trước khi tiêm chủng và sẽ có chỉ định thích hợp.
Nếu cháu chắc chắn đã bị mắc bệnh sởi thì cháu sẽ không bị bệnh sởi nữa, tuy
nhiên việc tiêm vắc xin sởi và rubella sẽ không ảnh hưởng gì tới sức khỏe của
cháu mà sẽ giúp cháu phòng bệnh tốt hơn.
Nguyễn Thị Vân Anh , Nữ - 31 Tuổi
Chào TS Nguyễn Văn Cường, em xin được đặt câu hỏi như sau: Bé thứ 2 nhà
em được gần 7 tháng nhưng cháu mới chỉ tiêm được một mũi phòng Lao từ tháng thứ
nhất. 3 mũi tổng hợp 5 trong 1 cháu chưa được tiêm vì đến ngày tiêm phòng là
cháu bị ốm, sổ mũi. 7 tháng cháu có tiêm 5 trong 1 được hay không ạ.
TS Nguyễn Văn Cường: Cháu đã gần 7 tháng tuổi mà mới chỉ được tiêm vắc
xin phòng lao thì cháu cần phải tiêm chủng 1 số loại vắc xin khác trong chương
trình tiêm chủng mở rộng: vắc xin bại liệt, vắc xin viêm gan B, vắc xin phối hợp
5 trong 1 trước 12 tháng tuổi tại các cơ sở y tế.
Gia đình cần đưa cháu đến trạm y tế địa phương càng sớm càng tốt để cháu được
tiêm chủng miễn phí các loại vắc xin trên. Trước khi tiêm chủng cháu sẽ được các
cán bộ y tế thăm khám và chỉ định tiêm chủng thích hợp.
Thanh Thảo , Nữ - 28 tuổi
Vừa qua đã xảy ra một số trường hợp trẻ bị ngất xỉu sau tiêm tại điểm
tiêm chủng trường học Xin chuyên gia giải thích hiện tượng này và cho biết giải
pháp để hạn chế?.
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Trong quá trình triển khai chiến dịch đã ghi nhận 1
số ít các trường hợp nhức đầu, lo lắng do tâm lý sợ tiêm của các em học sinh, có
một số ít có hội chứng rối loạn phân ly. Tôi khẳng định đây không phải là trường
hợp sốc sau khi tiêm chủng vắc-xin sởi -rubella. Các triệu chứng này đều đã được
khuyến cáo và thấp hơn theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới.
Để tiếp tục triển khai tốt chiến dịch trong thời gian tới, ngành y tế đã và đang
triển khai các hoạt động: phối hợp với nhà trường, tổ chức các điểm tiêm chủng
hợp lý, trong đó bố trí phòng chờ trước tiêm, khám sàng lọc thực hiện tiêm chủng
và theo dõi, xử trí phản ứng sau tiêm chủng theo quy định để hạn chế tối đa tâm
lý lan truyền đối với các cháu, phối hợp với nhà trướng hướng dẫn các bậc phụ
huynh, giáo viên đảm bảo cho trẻ ăn no trước khi đi học hoặc trước tiêm chủng 30
phút để tránh bị đói, hạ đường huyết. Ngoài ra khi tiêm chủng cần tạo môi trường
thân thiện như tranh ảnh, phim để thu hút sự chú ý của trẻ để giảm tâm lý lo sợ,
căng thẳng khi tiêm.
Đặc biệt tại các điểm tiêm chủng bố tri phòng chờ riêng biệt, cách biệt tránh để
trẻ trực tiếp nhìn thấy trẻ tiêm trước đó dễ gây ra các biểu hiện tâm lý. Phối
hợp với nhà trường cung cấp thông tin cần thiết, đầy đủ về chiến dịch tiêm vắc
xin sởi - rubella những lợi ích của việc tiêm vắc xin sơi - rubella và giải
thích kịp thời cho phụ huynh các phản ứng sau tiêm chủng có thể xảy ra sau khi
tiêm. Các bậc phụ huynh yên tâm đưa con em mình đi tiêm chủng phòng bệnh
sởi-rubella tại các điểm tiêm chủng để phòng bệnh chủ động.
Hoàng Mai , Nữ - 30 Tuổi
Con tôi đã tiêm phòng mũi Sởi Quai bị rubbela loại MMR lúc 12 tháng tuổi.
Bác sỹ hẹn lịch tiêm 2017 mới tiêm nhắc lại. Nếu gặp dịch sở thì tỷ lệ phòng
ngừa sẽ được bao nhiêu phần trăm.
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Bệnh sởi - rubella là 2 bệnh truyền nhiễm cấp tính
do virus gây nên, dễ lây lan từ người này sang người khác có thể gây dịch, tất
cả những người chưa có miễn dịch đều có nguy cơ lây bệnh. Một trong những biện
pháp phòng bệnh tốt nhất và chủ động nhất là sử dụng vắc-xin. Có thể sử dụng vắc
xin sởi đơn hoặc phối hợp với rubella, quai bị hoặc với thủy đậu. Việc sử dụng
vắc xin đơn hay phối hợp không ảnh hưởng đến miễn dịch của người được tiêm
chủng. Trên thực tế không có vắc xin nào có hiệu quả bảo vệ 100%, số liệu nghiên
cứu cho thấy vắc-xin sởi có hiệu quả 90% nếu trẻ tiêm đủ 2 mũi, nếu tỉ lệ tiêm
vắc xin sởi là 95% thì sẽ có 90% quần thể đích được bảo vệ, như vậy có khoảng
10% trẻ em ở đối tượng đích chưa được bảo vệ khỏi mắc bệnh sởi.
Trần Diệu Quý, Nữ - 39 tuổi
Con tôi hiện 25 tháng, mới tiêm 1 mũi sởi hồi tháng 5 vừa rồi. Từ đó đến
nay cháu cứ hay ốm đến giờ vẫn chưa tiêm nhắc lại. Vậy cháu có thể tiêm đợt này
không? Hộ khẩu cháu ở quê nhưng lại đang sống ở Hà Nội, làm thế nào để tiêm được
ở Hà Nội?
TS Nguyễn Văn Cường: Cháu 25 tháng tuổi mà mới chỉ được tiêm 01 mũi vắc
xin sởi 6 tháng trước thì cháu cần được tiêm vắc xin sởi - rubella trong chiến
dịch tiêm chủng cho trẻ từ 1 - 14 tuổi đang được triển khai trên toàn quốc. Nếu
cháu đang sống ở Hà Nội thì gia đình cần liên hệ với trạm y tế xã, phường nơi
đang ở để được tiêm vắc xin sởi - rubella miễn phí theo diện “vãng lai”. Cán bộ
y tế sẽ khám sàng lọc trước tiêm chủng và có chỉ định tiêm chủng phù hợp cho
cháu.
Trương Thanh Sơn, Nam - 34 tuổi
Tôi có thể cho con tiêm đồng thời nhiều loại vắc xin khác nhau cùng lúc
không? Ví dụ con tôi mới tiêm 6 trong 1, thì có thể tiêm được sởi – rubella
trong cùng 1 tháng không? Xin cảm ơn
TS Nguyễn Văn Cường: Nếu con bạn tiêm vắc xin 6 trong 1 (vắc xin phòng 6
bệnh bệnh: bạch hầu - ho gà - uốn ván - viêm gan B - Bại liệt - Hib) trong tiêm
chủng dịch vụ thì cháu có thể được tiêm vắc xin sởi - rubella mà không bị ảnh
hưởng gì bởi việc tiêm vắc xin 6 trong 1 trước đó.
Việc tiêm chủng vắc xin cho trẻ sẽ được các cán bộ y tế quyết định sau khi khám
sàng lọc cụ thể tại điểm tiêm chủng. Gia đình cần thông báo cho cán bộ y tế về
tiền sử tiêm chủng của cháu.
Nguyễn Nga, Nữ - 27 tuổi
Có cách nào để biết trước là trẻ có dị ứng/phản ứng với vắc xin sắp được
tiêm không, thưa các BS? Vì tôi thấy nhiều trường hợp có phản ứng sau tiêm thì
được BYT giải thích là do cơ địa quá mẫn, tôi chưa rõ điều này. Xin các BS giải
thích thêm.
TS Nguyễn Văn Cường: Nếu trẻ bị dị ứng đối với bất cứ thành phần nào của
của vắc xin hoặc có phản ứng mạnh khi tiêm vắc xin liều trước đó thì sẽ có thể
có phản ứng đối với vắc xin sắp được tiêm.
Việc xác định các đối tượng sắp được tiêm vắc xin có phản ứng với liều tiêm vắc
xin là rất khó. Không phải tất cả mọi người đều có phản ứng với các thành phần
của vắc xin như nhau. Gia đình cần thông báo cho cán bộ y tế khi khám sàng lọc
trước tiêm chủng về tiền sử dị ứng cũng như tiền sử phản ứng của trẻ.
Đồng thời sau tiêm chủng trẻ cần được theo dõi tại có sở tiêm chủng 30 phút và
tiếp tục được theo dõi tại nhà trong vòng ngày đầu sau tiêm chủng để phát hiện
sớm các biểu hiện bất thường và được xử trí kịp thời tại cơ sở y tế.
Phạm Anh Tuấn, Nam - 46 tuổi
Xin cho hỏi an toàn tiêm chủng bao gồm những yếu tố nào? Bộ Y tế đã chuẩn
bị như thế nào cho công tác an toàn tiêm trong chiến dịch?
TS Nguyễn Văn Cường: An toàn tiêm chủng bao gồm: Đảm bảo vắc xin an toàn:
Tất cả các vắc xin đều phải được đăng ký và kiểm định đạt tiêu chuẩn về an toàn
trước khi được phép sử dụng tại Việt Nam. Quá trình tiếp nhận, vận chuyển, bảo
quản vắc xin từ khi sản xuất tới khi tiêm chủng cho các đối tượng phải đảm bảo
an toàn. Thực hành tiêm chủng an toàn: thưc hiện đúng các qui định thực hành
tiêm chủng bao gồm: khám sàng lọc, chỉ định, tư vấn và tiêm chủng vắc xin.
Chiến dịch tiêm chủng vắc xin sởi - rubella phòng bệnh sởi và rubella cho trẻ từ
1 - 14 tuổi năm 2014 - 2015 đã được chuẩn bị tốt ở tất cả các tuyến bao gồm hệ
thống dây chuyền lạnh bảo quản, vận chuyển vắc xin, xử trí, cấp cứu phản ứng sau
tiêm chủng. Tất cả các cán bộ tham gia chiến dịch đều được tập huấn về qui trình
đảm bảo an toàn tiêm chủng.
Nguyễn Thị Huê , Nữ - 28 Tuổi
Thưa Bác sĩ, con tôi được gần 14 tháng tuổi, cháu đang ho thì có thể đi
tiêm sởi- Rubella được không ạh? Cảm ơn BS!
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Hoãn tiêm trong các trường hợp sau: sốt trên 37.5
độ hoặc thân nhiệt dưới 35.5 độ, bệnh nhiễm trùng cấp tính, mãn tính tiến triển
có biểu hiện bất thường về hô hấp, tim mạch; Chi giác bất thường như là li bì,
kích thích,; đang hoặc mới kết thúc điều trị các thuốc ức chế miễn dịch; họa
tiêm cho trerddax tiêm vắc-xin sởi, sởi - rubella, sởi - quai bị - rubella trong
thời gian dưới 1 tháng trước chiến dịch. Chống chỉ định, không tiêm trong các
trường hợp sau; dị ứng với các thành phần của vắc-xin ví dụ như phản ứng quá mẫn
với neomycin; suy giảm mất bù chức năng các cơ quan thận, ti, suy giảm hệ thống
miễn dịch. Bạn hãy đưa cháu đến cơ sở tiêm chủng để được khám, sàng lọc trước
khi tiêm.
Nguyễn Thị Hiền , Nữ - 29 Tuổi
Em là nhân viên y tế trường học. Trường em cũng chuẩn bị cho đợt tiêm
vacxin sởi - rubella vào đầu tháng 12 tới. Qua khai thác tiền sử tiêm chủng của
các em học sinh em thấy rất nhiều phụ huynh nói là không nhớ đã tiêm vắc xin cho
con chưa. Vậy cho em hỏi giả sử nếu các em học sinh đã tiêm hai loại vắc xin
trên rồi nhưng không nhớ và vẫn đăng ký tiêm trong chiến dịch đợt tới này thì có
ảnh hưởng đến sức khỏe của các em hay không? Em xin trân thành cảm ơn!
ThS Nguyễn Xuân Tùng: Trong chiến dịch này, tất cả trẻ em từ 1-14 tuổi sẽ
được tiêm 1 mũi vắc-xin sởi -rubella trong thời gian chiến dịch không kể tiền sử
tiêm sởi, sởi -rubella, hoặc sởi - quai bị - rubella trước đó. Đối với các trẻ
đã được tiêm các loại vắc-xin này trong vòng 1 tháng đến khi tổ chức chiến dịch
sẽ hoãn tiêm và được tiêm bù vào các tháng kế tiếp.
Trong trường hợp đã kiểm tra kỹ mà có phụ huynh vẫn khẳng định là không nhớ rõ
trong vòng 1 tháng trước khi tiêm thì phải lập danh sách tiêm bù vào tháng tiếp
theo.
Thu Trang, Nữ - 32 tuổi
Tôi thấy các điểm tiêm chủng đã có nhiều cải tiến. Nhưng sao không cải
tiến mạnh thêm, gửi thông tin đến từng thuê bao điện thoại để người dân được
biết? Chiến dịch này tiêm cho nhiều trẻ, nếu làm được như vậy sẽ rất tốt. Hơn
nữa, cần có thêm hướng dẫn cụ thể để người biết về: Thời điểm tiêm, điểm tiêm,
cách triển khai. Tôi đọc báo mới biết chứ không thấy kênh nào của Bộ Y tế nêu
cả. Xin cảm ơn BS.
TS Nguyễn Văn Cường: Cám ơn ý kiến đóng góp của độc giả liên quan tới
việc tổ chức tiêm chủng hiện tại và tương lai. Chiến dịch tiêm chủng vắc xin sởi
- rubella phòng bệnh sởi và bệnh rubella cho trẻ từ 1 - 14 tuổi năm 2014 - 2015
ngoài việc truyền thông trên các phương tiên thông tin đại chúng, tất cả trẻ nằm
trong diện tiêm chủng đều được cán bộ y tế điều tra lập danh sách và gửi giấy
mời đi tiêm vắc xin sởi - rubella trong chiến dịch.
Trên giấy mời đi tiêm chủng cho từng trẻ được gửi tới các gia đình ghi rõ cần
đưa trẻ tới đâu và vào giờ nào để được tiêm chủng. Việc các gia đình đưa trẻ đi
tiêm chủng đúng ngày, đúng giờ ghi trên giấy mời sẽ giúp cho buổi tiêm chủng tốt
hơn (không bị quá đông vào đầu buổi tiêm chủng).
Do thời gian giao lưu có hạn, lượng câu hỏi bạn đọc gửi đến quá lớn, nên một
số thắc mắc chưa được giải đáp, VietNamNet đã chuyển các câu hỏi còn lại của quý
vị đến hai khách mời.
Xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm theo dõi của quý vị!
VietNamNet
.svg){kind=icon}
