- Có người thắc mắc tại sao đi tìm tính dân tộc mà lại phải tìm đến tận Pháp, châu Phi... nhưng đôi khi đi xa cũng là một cách để về gần.

 {keywords}
Hai nghệ sĩ tại tòa soạn VietNamNet sáng 20/11.

Nguyên Lê - nhạc sỹ jazz người Pháp gốc Việt tên thật là Lê Thành Nguyên, sinh ngày 1/4/1959 tại Paris, con trai nhà sử học Lê Thành Khôi. Nguyên Lê được nghe những bài ru và dân ca Việt từ mẹ, cũng là một trí thức Hà Thành. Chơi trống năm 15 tuổi rồi chuyển sang guitar hai năm sau, Nguyên Lê tự nhận là "được khải thị bởi guitar".

Nguyên Lê tự học jazz qua những cuốn sách và chịu ảnh hưởng lớn từ John Scofield, Wes Montgomery, Django Reinhardt, Jimi Hendrix và Steve Vai. Tốt nghiệp ngành Nghệ thuật Thị giác và Triết ông chuyển hẳn sang âm nhạc lập nhóm Ultramarine và một sản phẩm âm nhạc của họ từng được chọn là đĩa World Music hay nhất năm 1989 tại Pháp.

{keywords}
Tùng Dương và Nguyên Lê trong một chương trình diễn ra tháng 7/2011.

Cộng tác với rất nhiều nghệ sĩ: funk (Jim Cuomo), jazz đương đại (Yves Robert, Marc Ducret), nhạc thể nghiệm đương đại (Marius Constant, Mauricio Kagel), nghệ sĩ Algérie (Safy Boutella), nghệ sĩ Ấn độ (Kakoli) và Việt (học đàn bầu với thầy Trương Tăng), Nguyên Lê có thể chơi rất nhiều nhạc cụ như sử dụng dàn trống, ghi ta điện, chơi các thể loại nhạc rock, funk và nhiều loại nhạc ở châu Mỹ, châu Phi, Maghreb, Ấn Độ, Triều Tiên…

Nguyên Lê là một trong những gương mặt quan trọng mang đẳng cấp quốc tế góp phần tạo nên nền âm nhạc đương đại Pháp. Ông đã cho ra đời hàng loạt album nhạc Jazz và World Music đẳng cấp thế giới. Trong số đó không thể không kể đến CD Tales from Vietnam (Những câu chuyện kể từ Việt Nam), tác phẩm đã mang lại cho ông tiếng vang lớn trên khắp thế giới và giành những giải thưởng quốc tế danh giá như Diapason d’Or, Choc du Monde de la Musique, Choc de I’année Jazzman, hạng nhì Jazzthing 96…

Nhờ "ông mối" nhạc sĩ Huy Tuấn nghệ sĩ Nguyên Lê và ca sĩ Tùng Dương đã có lần hợp tác chung vào tháng 7/2011. Và album Độc đạo thực hiện trong năm 2013 chuẩn bị ra mắt sau được kết thành từ mối duyên trong âm nhạc ấy. Ở đó, hai cá tính âm nhạc được mở rộng chính họ và bổ sung cho nhau: Tùng Dương với vai trò là ca sĩ và biên tập, Nguyên Lê với vai trò phối khí và nhà sản xuất cho toàn bộ dự án.

{keywords}
Hai nghệ sĩ khách mời tại tòa soạn VietNamNet

Mặc dù đang mang trong mình bệnh nặng nhưng nghệ sĩ Nguyên Lê vẫn giữ lời hứa với ca sĩ Tùng Dương cùng các cộng sự là những nghệ sĩ quốc tế của mình trở về Việt Nam để cùng thực hiện live concert "Độc đạo" diễn ra vào ngày 24/11 tại Cung Văn hóa Việt Xô Hà Nội.

Điều gì ở Tùng Dương khiến Nguyên Lê - một nghệ sĩ nổi tiếng thế giới chịu "gật đầu" hợp tác? Có ý kiến cho rằng "nhờ" sức ảnh hưởng của Nguyên Lê thì album mới của Tùng Dương mới có cơ hội được phát hành ra thế giới, ông nói gì về điều này? Sức khỏe của ông hiện giờ ra sao? Ngoài âm nhạc, cuộc sống riêng tư, những sở thích cá nhân của ông có gì thú vị?

Từ Pháp, nghệ sĩ Nguyên Lê điện thoại về bày tỏ sự hào hứng vì lần đầu được giao lưu trực tuyến với các khán giả trong nước và ông bảo đang chờ đợi những câu hỏi "hóc búa" của những người trẻ dành cho mình.

{keywords}
Các nghệ sĩ khách mời trả lời câu hỏi của bạn đọc VietNamNet

* Nội dung cuộc giao lưu

Bùi Việt Thành, Nam - 23 Tuổi Anh Dương thân mến! "Độc đạo" là một album nhạc World music - dòng nhạc còn rất lạ lẫm đối với nhiều người nghe nhạc Việt Nam. Em được biết, album này của anh sẽ được phát hành cả ở Việt Nam và nước ngoài. Theo dự đoán của anh, "Độc đạo" sẽ có sức ảnh hưởng thế nào với âm nhạc Việt Nam và thế giới trong thời gian tới? Em mong "Độc đạo" sẽ là một cú hích lớn, thúc đẩy âm nhạc Việt Nam vươn xa hơn! Rất cảm ơn anh và nhạc sĩ Nguyên Lê đã thực hiện một album tuyệt vời cho người nghe nhạc Việt Nam!

{keywords}

Tùng Dương: Chào Bùi Việt Thành, cám ơn sự dõi theo của em. Anh luôn cảm thấy hạnh phúc và vững tâm vì có những khán giả như em. Độc đạo vẽ nên một chân dung rõ nhất của anh mà bấy lâu anh vẫn luôn thể nghiệm để tìm kiếm. Chỉ đến thời điểm nào đó con người mới có thể thấy rằng, mình đã thật sự lớn và trưởng thành hơn sau những trải nghiệm nhất định.
Có một thực tế là cứ đi xa thì lại hát về quê hương đất nước hay hơn, chắc do nhớ nhà, nhớ fan...Anh không dự đoán mà chỉ mong muốn độc giả đón nhận Độc đạo ở một tâm thế thanh thản, tĩnh tâm để cùng đồng cảm.
Thật mừng vì những nỗ lực của cả ekip được đền đáp, có thể trong tương lai cũng có nhiều album nữa nhưng với Độc đạo, nó sẽ mở ra cánh cửa rộng lớn cho Tùng Dương.

Dũng, Nam - 26 Tuổi Tôi đã có hầu hết các album của cả 2 nghệ sỹ. Và thật vui mừng vì cuối cùng lại có sự kết hợp tuyệt vời này. Xin được hỏi trong quá trình thực hiện Độc Đạo cả Hai người có bất đồng hay tranh cãi gì không ạ ?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Nguyên Lê và Tùng Dương gửi lời chào đến quý vị độc giả báo VietNamNet. Câu hỏi đầu tiên, tôi xin được trả lời như sau: Trong suốt quá trình thực hiện Độc đạo, giữa tôi và Dương không có sự bất đồng hay tranh cãi nào, chỉ có sự bất đồng về ngôn ngữ vì Dương không nói được tiếng Pháp, và tôi không nói được tiếng Việt. Đôi bên chỉ cố gắng nói với nhau bằng tiếng Anh nhưng có lúc vẫn hiểu sai ý.

Lê Quang, Nam - 32 Tuổi Xin được hỏi cả 2 nghệ sỹ album này đã phát hành tại Châu Âu chưa? Và thông điệp muốn gửi gắm qua album này ? Chúc cả 2 nghệ sỹ luôn thành công

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Album này đang tiến hành phát hành tại Âu châu trong những ngày sắp tới. Thông điệp mà tôi muốn gửi tới người nghe là tinh thần của âm nhạc Việt Nam, nhất là cho những người Âu châu khám phá ra đặc trưng cũng như sự dễ nghe của âm nhạc Việt Nam. Với người nghe trong nước, tôi muốn truyền đạt thể loại âm nhạc mang bản sắc Việt pha trộn âm nhạc dân gian của các nước.

Thái Hồng Anh, Nam - 48 Tuổi Khi Tùng Dương kết hợp với Nguyên Lê Thì trình độ của Dương không còn chỉ là quái hay lạ nữa mà nó đã đạt đến đỉnh cao của Âm nhạc. Mình thấy khó có ai theo kịp đó đúng không Dương?

Tùng Dương: Chào chị Hồng Anh, chị lại khen Dương quá rồi, khen quá là bị bay cao quá không hạ cánh được xuống thì nguy hiểm cho em lắm chị ạ (cười). Em cám ơn sự ủng hộ của chị và xem lời khen của chị như một trách nhiệm và kỳ vọng mà chị đã dành cho Tùng Dương. Dương hy vọng thế hệ tiếp nối sẽ có những người đi theo con đường giống Tùng Dương, nhưng có cá tình và ngôn ngữ riêng của họ. Sự truyền cảm hứng luôn luôn là một phần của sự sáng tạo nghệ thuật.

Tran Hoai Nam, Nam - 27 Tuổi Anh ơi, sao album Hương xưa của anh và Thanh Lam lâu phát hành quá vậy? Em thấy ở nước ngoài việc ra album và hẹn đúng ngày là phát hành album, trong khi đó ca sĩ Việt Nam, hứa hẹn hoài mà không thấy phát hành, làm một album hẹn 2,3 năm, có khi đến 5 năm??? Nghe anh nói anh thu âm với bác Nguyên Lê đến những 16 bài, sao lại chỉ chọn lọc ra có 11 bài trong CD vậy? còn những bài kia thì sao? Nghe anh hát có 11 bài, nghe chưa đã anh ơi...muốn nghe thật nhiều nhiều...vì anh hát hay quá mà!

Tùng Dương: Album Hương xưa sẽ được đổi thành album Yêu nhé, sẽ được phát hành cuối tháng 11. Nếu có lý do bị trì hoãn album thì là do điều kiện ngoại cảnh tác động. Nước ngoài họ có cả một ekip chuyên nghiệp để hoạch định về thời gian, còn ở Việt Nam các ca sĩ còn phải làm rất nhiều việc chứ không hẳn chỉ có hát, phụ thuộc vào một producer khi họ còn rất nhiều công việc khác phải làm. Trong khi anh Nguyên Lê rất đúng hẹn, và làm việc rất khoa học. Những bài hát còn lại trong Độc đạo, Dương sẽ phát hành hành trong dịp khác.
Cám ơn em đã ủng hộ anh nhé.

Bùi Việt Thành, Nam - 23 Tuổi Cháu chào bác Nguyên Lê, cháu rất ngưỡng mộ tài năng của bác, tuy nhiên chưa có nhiều cơ hội để nghe nhiều nhạc của bác. Cháu mới được thưởng thức 2 album "Tales from Vietnam" và " Songs of freedom" và cũng rất thích 2 album này. Cháu rất vui khi được biết bác cùng anh Dương thực hiện một album World music mang tên "Độc đạo" - Dòng nhạc mà cháu rất thích. Điều gì ở anh Dương khiến bác quyết định làm album này? Việc kết hợp âm nhạc từ nhiều quốc gia khác nhau có điều gì khó khăn không ạ, bác lựa chọn ngẫu nhiên các nhạc cụ dân tộc để kết hợp lại với nhau hay có sắp xếp theo chủ ý? Cháu rất cảm ơn bác vì đã mang đến cho âm nhạc Việt Nam nhiều đóng góp thực sự giá trị!

{keywords} 

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Do Tùng Dương đã chọn và tin tưởng nơi tôi. Từ đó cho tôi có ý nghĩ thực hiện một album kết hợp Tùng Dương và Nguyên Lê. Việc kết hợp âm nhạc của nhiều quốc gia không gây khó khăn gì cho tôi, vì đó là đặc tính âm nhạc mà tôi đã chọn cho tôi từ lâu. Tất cả những nhạc sĩ từng hợp tác với tôi, đồng thời cũng là những người bạn của tôi, đã đem đến cho tôi nguồn cảm hứng cho việc pha trộn âm nhạc từ nhiều nền văn hóa khác nhau.
 
Tôi biết đến các nhạc cụ dân tộc của VN từ năm 1996 khi tôi lần đầu về nước. Sau đó, tôi có bỏ thời gian để học đàn bầu. Vì thế sự pha trộn này không phải là sự ngẫu nhiên, mà là sự sắp xếp có chủ ý.

Mai Lan, Nam - 34 Tuổi:  Cá nhân tôi chưa mua được album Độc Đạo nhưng đã được đọc rất nhiều về album này. Đang rất chờ đợi để được có trên tay CD. Xin hỏi anh nghệ sỹ sau album này 2 người có định tiếp tục hợp tác với dự án âm nhạc tiếp theo không ?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Sự hợp tác này rất thú vị giữa đôi bên, nên chắc chắn là chúng tôi sẽ có những hợp tác trong các dự án tiếp theo. Dự án tới sẽ là một thể loại khác hẳn với những gì mà chúng tôi đã làm với Độc đạo.

Đông Hà, Nam - 42 Tuổi Ca sỹ Tùng Dương, anh được biết trong album Độc Đạo còn có giọng hát của ca sỹ Lê Dung hát một đoạn đầu bài "mẹ yêu con". Anh thắc mắc ko biết ý tưởng em đan cài một giọng hát khác vào bài hát của mình là để làm gì, nó có tác dụng gì? làm cho bài hát hay hơn, thú vị hơn như thế nào? Nó có phải là biến thể của kiểu hát song ca không? Nếu không phải là song ca thì gọi là gì cho chuẩn, cho đúng? Khi nào thì được phép đan cài giọng hát khác vào bài hát? Nội dung của bài hát đan cài với nội dung của bài hát chính có phải giống nhau không hay khác nhau cũng được? Em giải thích rõ ràng để anh đỡ dốt nhé.

Tùng Dương: Dương đưa tiếng hát của cố NSND Lê Dung vào bài hát "Thể đơn bào" vì nhiều lý do.
Trước tiên bài hát Mẹ yêu con là bài hát tuyệt vời về tình mẫu tử mà Dương rất thích. Đối với Dương, bài hát Mẹ yêu con là một biểu tượng về tình yêu bao la của người mẹ.
Cùng với tiếng hát của NSND Lê Dung, bài hát đã đi vào huyền thoại của Việt Nam, bài Thể đơn bào là một bài hát khá thú vị về cuộc sống và tình yêu thương khi chúng ta hoài thai trong lòng mẹ. Mường tượng ngược thời gian để quay trở lại khi ta chỉ là một thể đơn bào của mẹ với tình yêu của cha, Thể đơn bào biến thành một sinh linh được mẹ tạo hình và nuôi nấng. Trong vũ trụ bao la của những sinh linh siêu nhỏ. Ngay khi có nhịp đập, chúng dường như được bao bọc bởi tiếng hát ru của mẹ. Tiếng hát ru văng vẳng, len lỏi vào vũ trụ của ta, trìu mếm nâng niu dịu dàng ôm trọn lấy ta. Và ngay từ lúc đó, ta đã nhận thấy lúc đó chỉ có thể là tình yêu thiêng liêng mẹ dành cho ta, hạt mầm bé bỏng.

Với bàn tay phù thủy của anh Nguyên Lê, Tiếng hát ru của cô Lê Dung bay bổng trong không gian bao la huyền ảo dẫn dắt. Bên cạnh đó, Dương còn có kỷ niệm rất đáng nhớ với cô Lê Dung khi còn là sinh viên nhạc viện. Với những điều đẹp đẽ đó, tiếng hát của cô Lê Dung-tiếng ru hời của những người mẹ trên mọi miền đất nước được giao thoa, diệu kỳ vào âm nhạc đương đại.

 {keywords}

Đỗ Mỹ Dung, Nữ - 35 Tuổi: Xin được hỏi nghệ sỹ Nguyên Lê, Ông phát hiện ra mình có thể chơi đàn vào năm bao nhiêu tuổi? ai là người hướng cho ông học đàn? Tùng Dương nói rằng ông là nghệ sỹ có tư tưởng. Vậy tư tưởng của ông là gì? Xin chúc nhạc sỹ nhiều sức khoẻ để luôn sáng tạo!

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Tôi chơi đàn từ năm 15 tuổi, bằng cách tự học qua sách vở. Tư tưởng của tôi là âm nhạc có thể kết nối, đưa người nghe và người chơi nhạc lại gần với nhau. Cảm ơn bạn đã quan tâm đến sức khỏe và dành những lời chúc cho tôi.

Thu Nga, Nữ - 25 Tuổi: Anh Dương ơi bao giờ lấy vợ thế? Có phải chị gì cao cao hay đứng dưới khán giả và hay nhún nhảy theo là bạn gái của anh không?

Tùng Dương: Ôi, nhiều cô ở dưới chân dài và nhún nhảy theo anh khi anh hát lắm.
Em muốn nói tới cô nào ? Nếu trời xui đất khiến, có lẽ sang năm anh lấy vợ đấy. Anh cũng mơ về ngôi nhà và những đứa trẻ rồi.

Hà Trang, Nữ - 27 Tuổi Trong album Độc Đạo nhạc sĩ Nguyên Lê cũng sáng tác riêng một ca khúc tặng anh trong album lần này?

Tùng Dương: Cám ơn bạn, đó chính là bài hát Ánh trăng khuya. Lời Việt được viết bởi nhạc sĩ trẻ Sa Huỳnh. Bài hát có đoạn: tiếng rao đêm giữa lòng phố phường/ ánh trăng khuya khuyết mờ vô thường/ đời ai bước qua đôi lần trăng tròn. Anh Nguyên Lê không sống ở Việt Nam nhưng lại tưởng tượng những hình ảnh lãng mạn, mộng mị của Hà Nội lúc đêm khuya. Đó là những cảm xúc mà Dương thấy rất trân trọng anh Nguyên Lê. Trái tim của anh luôn hướng về nguồn cội.

Quang Tuấn, Nam - 33 Tuổi Xin được hỏi nghệ sỹ Nguyên Lê, ông có theo sát tình hình âm nhạc nước nhà không? Ông đánh giá sao về giọng hát của Tùng Dương? Ông tìm thấy những điều gì trong giọng hát của ca sỹ này?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Tôi chỉ theo sát hoạt động âm nhạc của những người bạn như Tùng Dương, Mỹ Linh. Ở Tùng Dương, tôi thấy trong giọng hát của anh một sức sống, nội lực mạnh mẽ từ bên trong. Khi tôi cho những người bạn châu Âu của tôi nghe giọng hát của Tùng Dương, họ rất bất ngờ trước sức mạnh và sự đặc biệt của giọng hát đến từ VN. Điều thu hút tôi ở Tùng Dương còn là sự am hiểu về âm nhạc. Anh không chỉ là một ca sĩ, mà còn là một nghệ sĩ có sự tìm tòi trong âm nhạc. 

Lê Nam, Nam - 34 Tuổi Những nghệ sỹ nào ngoài Tùng Dương ở Việt Nam mà nhạc sỹ Nguyên Lê muốn cộng tác? Ông có nghe và muốn cộng tác với các ca sỹ nhạc Pop không ?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Ngoài Tùng Dương, tôi muốn hợp tác với Mỹ Linh khi có cơ hội. Với những ca sỹ nhạc pop thì hiện tại tôi chưa nghĩ tới.

Lan Phương, Nữ - 38 Tuổi Xin được hỏi nghệ sỹ Nguyên Lê: ông đã đi diễn được bao nhiêu nước trên thế giới? Ông cảm thấy thú vị nhất nền văn hoá và nghệ thuật nước nào?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Tôi đã đi hầu hết các nước trên thế giới, trừ nước Nhật. Những quốc gia đem lại cho tôi nhiều thú vị và nguồn cảm hứng nhất là những nước nghèo châu Phi còn thiếu thốn điều kiện. Tôi cảm giác mình đã đem lại niềm hạnh phúc cho họ thông qua âm nhạc.

{keywords} 

Nguyễn Diệu Linh, Nữ - 22 Tuổi Chào Tùng Dương. Những khán giả lâu năm của Tùng Dương như mình luôn mong chờ những sản phẩm âm nhạc mới của bạn, bởi tin rằng cái “mới” nhận được không chỉ mang tính chất thời gian mà “mới” bởi sự sáng tạo dồi dào trong mỗi sản phẩm. Trước mỗi sáng tạo có độ sâu tư tưởng và tính định hướng về thẩm mỹ nghệ thuật như thế, công chúng cũng được học hỏi và lớn dần cùng người nghệ sĩ. Hoàn thành album “Độc đạo” với Nguyên Lê như một khẳng định về con đường nghệ thuật mình lựa chọn, Tùng Dương có thể chia sẻ cho khán giả về dự định tiếp theo của mình sau album? Tùng Dương có lo sợ rằng bản thân sẽ không vượt qua được thành công hiện tại để “lột xác” và cống hiến những điều mới mẻ trong những dự án tiếp theo?

Tùng Dương: Câu hỏi của bạn đã cho thấy bạn là người rất am hiểu và tinh tường về âm nhạc lẫn Tùng Dương . Chúng ta có biết nhau không nhỉ?
 
Cái khó của người nghệ sĩ là làm sao sắp xếp các mặt đối lập nhau trong bản ngã để cân bằng chúng. Có những lúc ta đau khổ, ta cũng có thể phát tiết và khám phá ra được những góc khuất trong chính bản thể mình. Có những khi ta hạnh phúc, cũng là dư vị để giúp ta thấy yêu cuộc sống, yêu nghệ thuật. Chính vì vậy người nghệ sĩ luôn luôn phải đấu tranh tư tưởng rất lớn, để thay đổi bản thân mình.
 
Dương luôn mong rằng mình có thật nhiều năng lượng để thực hiện những dự án âm nhạc lớn. Điều Dương lo lắng nhất chính là cuộc sống của mình quá phẳng lặng và không có sóng gió. Nếu cuộc sống không có biến động gì thì rất khó có thể sáng tạo được.

Nhưng chắc chắn rằng, dù có hát thể loại âm nhạc nào, dù có phiêu lưu qua miền âm nhạc nào thì cũng sẽ vẫn luôn thể hiện tư tưởng, thông điệp, những điều mà Dương nghĩ và khám phá ra, muốn chia sẻ với mọi người.

{keywords}

Thu Hường, Nữ - 37 Tuổi Tôi nghe nói lúc anh làm CD Độc Đạo xong anh đã phải vào bệnh viện. Vậy tình trạng của anh giờ đã đỡ hơn chưa? Tôi rất mong một tài năng như anh sẽ luôn khoẻ để cống hiến nhiều hơn nữa. Tôi yêu âm thanh của anh, ngón đàn điêu luyện và đầy cảm xúc của anh.

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Bây giờ tôi đã đỡ hơn nhưng tôi vẫn phải rất thận trọng với vấn đề sức khỏe. Rất cảm ơn bạn đã quan tâm đến sức khỏe. Tôi cũng hi vọng là sức khỏe sẽ cho phép tôi cống hiến nhiều hơn nữa cho âm nhạc.

 Vân Trang, Nữ - 34 Tuổi Đọc trên facebook thấy Tùng Dương viết: "Cũng có người thắc mắc tại sao đi tìm tính dân tộc mà lại phải tìm đến tận Pháp, châu Phi...; nhưng đôi khi đi xa cũng là một cách để về gần và tôn trọng người khác cũng chính là một cách tôn trọng mình”. Vậy xin hỏi nghệ sỹ Nguyên Lê đó có phải lý do ông không sống ở Việt Nam hay không?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Tôi sinh ra và lớn lên ở Pháp. Sống giữa những người nước ngoài, nhưng tôi vẫn luôn đi tìm "cái tôi" Việt Nam của mình. Trên con đường đi ấy, tôi may mắn gặp những người bạn đã giúp tôi tìm ra được bản ngã Việt của mình, thông qua những sản phẩm âm nhạc mang tính sáng tạo. Tôi không sống ở VN vì gia đình tôi, cha mẹ tôi đều sống tại Pháp. Có một điều tôi nghĩ rằng nếu chỉ sống ở VN, chưa chắc tôi đã có những mối duyên với các nghệ sĩ quốc tế và những sản phẩm âm nhạc đa màu sắc.

Thanh Hải, Nam - 32 Tuổi Tùng Dương ơi giấc mơ được thực hiện album với thần tượng Nguyên Lê đã thành công Bạn còn muốn gì khác nữa?

Tùng Dương: Dương còn rất nhiều dự định chưa thể thực hiện ngay được. Giá trị mà Nguyên Lê mang tới cho tôi là sự tiếp quản. Ông cho tôi thấy được tầm quan trọng của việc gìn giữ và phát triển dân gian. Tôi không phải là cá nhân duy nhất nhưng tôi nghĩ mình phải có trách nhiệm tiếp quản đó với sự kỳ vọng của ông. Bởi vậy, Độc đạo chính là sự khơi dậy nền tảng mà cha ông ta đã để lại theo cách nhìn nhận của tôi.
 
Bạn thấy album là những màu sắc âm nhạc rất đa dạng của các sắc tộc khác nhau. Để kết hợp chúng lại, không đơn giản nhưng anh Lê và tôi đã kết nối chúng lại. Tôi tự hào về album này.
Cám ơn bạn.
{keywords}


Lê Trung Thành, Nam - 30 Tuổi Cháu xin hỏi bác Nguyên Lê là trong bài hát world music thì có nhiều giọng hát đan xen nhau, thậm chí trong một bài hát còn đan xen nhiều ngôn ngữ. Cháu chưa hiểu cách làm đó của world music, bác có thể giải thích giúp cháu không ạ?

Nghệ sĩ Nguyên Lê: World Music là thể loại âm nhạc có sự kết hợp giữa nhiều người, mỗi người tham gia bằng ngôn ngữ của mình. Khi quyết định làm World Music, tôi cũng muốn kết hợp âm nhạc của nhiều nước trên thế giới. Chính bản thân tôi là người Việt sinh ra ở nước ngoài, khách ngoại quốc trên đất Pháp, nên tôi cũng có nhu cầu đi tìm bản thân mình ở sự kết hợp, pha trộn này. Sự kết hợp này cũng cho thấy khả năng, sức mạnh của âm nhạc có thể kết nối mọi người, mọi dân tộc lại với nhau.

Minh Hằng, Nữ - 34 Tuổi: Nếu lần này giải thưởng Cống Hiến lại tiếp tục xướng tên bạn, vậy bạn sẽ nghĩ gì?

Tùng Dương:  Mỗi một nghệ sĩ làm ra những dự án âm nhạc, trước tiên vì khán giả của mình, vì con đường âm nhạc mà mình theo đuổi. Sự ghi nhận của khán giả, của giới chuyên môn lại càng làm cho Dương có những áp lực vì những sự kỳ vọng đó.

Do vậy đối với Dương, vượt qua được chính bản thân mình là điều khó nhất. Dương làm nghệ thuật luôn mang một tâm thế đó.

Giải thưởng lớn nhất đối với Dương chính là tình cảm thiêng liêng mà khán giả đã dành cho mình.

{keywords}

Le Thanh Binh, Nữ - 55 Tuổi: Chào NS Nguyên Lê. Cải lương là hồn vía của Nam Bộ Việt Nam. Tiết tấu của nó khi rề rà khi thì nhanh và liên lu. Đã khi nào NS muốn trộn cái món cải lương với cái món jazz để ra một món mới chưa? Xin trời phật phù hộ cho NS khỏe để đi hết niềm đam mê "trộn" của mình. Ca sỹ Tùng Dương cũng là một ca sỹ mà tôi ngưỡng mộ nhất VN.

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Tôi cũng đã có nghiên cứu về cải lương với ca sĩ Hương Thanh. Tôi cảm thấy cải lương rất khó để hòa âm, phối khí với jazz. Nhưng đồng thời, cải lương lại có rất nhiều điểm tương đồng với blues, là loại nhạc của những người Mỹ da đen. Tôi cũng từng hợp tác với Hương Thanh để thử phối khí vài bản cải lương. Khi Tùng Dương nghe những bản này, Dương nói tôi "quá cải lương".

Minh Phương, Nữ - 26 Tuổi Quá trình cộng tác với các nghệ sĩ quốc tế giúp anh thế nào trong việc hướng ra thị trường thế giới?

Tùng Dương: Đó là cầu nối giúp Dương có được cơ hội để thể hiện bản ngã của mình trước bạn bè quốc tế, đồng thời cũng giúp họ về Việt Nam để khám phá ra vẻ đẹp nghệ thuật, con người. Âm nhạc không biên giới sẽ gắn kết con người xích lại gần nhau. Trong Live Concert Độc đạo diễn ra vào tối 24/11 tại Cung văn hóa Hữu nghị Việt Xô, Dương sẽ có dịp để thể hiện cùng với những người bạn quốc tế. 

Ca sĩ Julia Sarr và các thành viên trong ban nhạc của anh Nguyên Lê cùng những nghệ sĩ chơi nhạc cụ dân tộc của Việt Nam, hy vọng bạn sẽ tới để thưởng thức.

Trần Phương Anh, Nữ - 19 Tuổi Theo em thấy, cùng tiếp xúc nhiều với âm nhạc và văn hóa từ nhiều nơi trên thế giới, thậm chí sinh sống ở nước ngoài, nhưng bác Lê và anh Dương vẫn cảm thấy yêu, và chọn giữ tính Việt trong âm nhạc của mình , trong khi một số nghệ sĩ khác lại thích và làm nhạc theo chất của các nền văn hóa khác… Anh Dương và bác Lê nghĩ tại sao anh và bác vẫn yêu và giữ được tính dân tộc của mình như vậy ? Anh và bác nghĩ mình có điểm gì khác mà cùng trong điều kiện tiếp xúc nhiều với âm nhạc thế giới, mình vẫn giữ được bản sắc Việt, trong khi nhiều nghệ sĩ thì lại thích “hướng ngoại” hơn ? Em nghĩ là mỗi nền văn hóa đều có những vẻ đẹp riêng của mình, vậy theo Anh Dương và bác Lê ,tại sao nhiều nghệ sĩ chưa chọn và yêu vẻ đẹp của chất Việt bằng chất Âu , chất Mỹ …? Có bao giờ anh và bác nghĩ lý do chính là chưa tiếp xúc đủ sâu với chất liệu dân tộc của mình không?

Tùng Dương: Quan trọng nhất đối với người nghệ sĩ là nền tảng văn hóa. Lý trí để quyết định lại bạn sẽ thuộc hệ thức nào. Điều đó được quyết định bởi nền tảng của bạn. Có những người học rất cao, có chức vị rất cao trong xã hội nhưng vẫn chọn nghe dòng âm nhạc sến và bình dân. Đó là gu của họ và quyết định bởi những gì họ đã lĩnh hội được. 
 
Âm nhạc dân gian luôn có rất nhiều vẻ đẹp để tiếp quản. Và cũng có nhiều phương thức tiếp quản khác nhau. Có người nương vào dân gian, có người đặt lời mới cho dân gian...Dù ở cách thức nào ít nhiều họ cũng có đóng góp và thể hiện lòng yêu và tôn trọng văn hóa dân gian. 
 
Dương và anh Nguyên Lê khi thực hiện Độc đạo luôn mang một tâm thế của những người hướng về nguồn cội, mang bản sắc, những dư vị riêng để kết hợp với những ẩn sắc của các nền văn hóa khác để thấy rằng chúng ta có thể ngẩng cao đầu, song hành và sánh bước với các nên văn hóa khác. 
 
Còn các bạn trẻ, hay cho bạn có cơ hội nhiều hơn nữa để ngấm cũng như tìm ra được tư tưởng của mình. Các bạn sẽ tự biết được rằng mình thuộc hệ tư tưởng nào. 
 

{keywords}

Đào Cương Quyết, Nam - 25 Tuổi Sau khi được cầm album Độc Đạo trên tay, em đã nghe suốt vào hàng tối cứ sau mỗi buổi đi làm về. Album thật tuyệt với với tính đa thể loại, tạo cho người nghe những cung bậc cảm xúc khác nhau bởi những thanh âm, nhạc cụ dân tộc đa dạng. Đặc biệt, em rất thích phần phối của anh LÊ trong các bài hát. Để thực hiện được dự án âm nhạc này, hai anh đã gặp phải những khó khăn gì trong quá trình làm album cũng như làm sao để đưa album của mình đi những bước đi xa hơn.

Nghệ sĩ Nguyên Lê: Cảm ơn bạn và các độc giả VietNamNet đã dành cho tôi sự quan tâm đặc biệt, đặt nhiều câu hỏi liên quan đến album và liveshow Độc Đạo. Tuy nhiên, tôi mới về VN nên sẽ phải dành nhiều thời gian để trao đổi và tập với Tùng Dương và các cộng sự quốc tế vào ngày 24/11 tới. Hôm nay tôi chưa thể trả lời hết những câu hỏi thú vị mà các bạn đặt ra. Xin hẹn quý vị độc giả vào một dịp gần đây để có thể trả lời nhiều hơn nữa Chúc quý vị sức khỏe và nhiều niềm vui.

Ban Văn hóa
Ảnh: Lê Anh Dũng, Minh Chánh