Cảnh sát ngôn ngữ tại Pháp hoàn toàn bất lực trong việc ngăn chặn tiếng Anh và những từ ngữ pha trộn thâm nhập các công sở nước này.

{keywords}
Nhiều nhân viên công sở Pháp sử dụng tiếng Anh do hiệu quả công việc. Ảnh: Alamy

Anh ngữ đang tràn vào các công sở tại Pháp với tốc độ nhanh hơn bao giờ hết, bao gồm cả những thuật ngữ văn phòng như “workshop”, “ASAP” và “brainstorming”.

Trong khi đó, những nỗ lực của Viện hàn lâm Pháp trong việc ngăn chặn sự thâm nhập của những thuật ngữ tiếng Anh lại không hiệu quả.

Anh ngữ văn phòng hiện đang thống lĩnh các công ty của Pháp với những thuật ngữ “benchmarking”, “bullet points” và “burnout”, và một số lớn những từ pha trộn giữa Anh và Pháp như “overlooker”. Đây chính là nguyên nhân suy sụp của nhân viên bản ngữ Anh.

Theo cuốn từ điển “Dictionnaire du Nouveau Français” xuất bản tuần trước, có 400 từ mới thâm nhập vào tiếng Pháp nhưng chưa được liệt kê vào từ điển chính thức, và khoảng một nửa trong số đó là tiếng Anh.

Trong nhiều trường hợp, điều này chỉ đơn giản là “mượn” tiếng Anh. Chẳng hạn, người ta sẽ sử dụng “to-do-list” thay vì “liste de choses à faire”, hoặc là “deadline’’ thay vì “délai” theo tiếng Pháp.

Thực tế này khiến những người theo chủ nghĩa thuần tuý bực mình. Với sự tôn trọng tiếng Pháp, nhà ngôn ngữ học Alain Rey cho biết “Tôi thừa nhận rằng hoàn toàn vô lý khi dịch từ tiếng Pháp sang tiếng Anh”.

“Việc quản lý ngôn ngữ phổ quát tạo ra thứ tiếng Pháp pha tạp với tiếng Anh hoặc những từ tiếng Anh với ý nghĩa không rõ ràng”.

Nhà xã hội học Jean-François Amadieu cho biết xu hướng này ‘‘đang có chiều hướng gia tăng” bởi vì các công ty đang “bắt chước nhau” hoặc họ lấy những thuật ngữ này từ các hội nghị và tạp chí kinh doanh.

Thông thường, người Pháp không thạo sử dụng thuật ngữ tiếng Anh hay những từ pha trộn, ví dụ như “switcher” hay “forwarder”.

Theo ông Des Isnards, việc sử dụng Anh ngữ tại nơi làm việc là nhằm mục đích tạo hiệu quả cao.

Ông nói với The Local “Khi mọi người chịu áp lực công việc, họ sẽ nói những gì xuất hiện trong đầu họ. Họ không có thời gian dừng lại để phân tích hay suy nghĩ xem họ nên sử dụng từ gì”

“Đôi khi tiếng Anh được sử dụng vì nó có hiệu quả hơn. Ví dụ, sẽ tốn ít thời gian hơn nếu nói “ASAP” (as soon as possible) so với nói tiếng Pháp (“Le plus rapidement possible” hay “urgent”). Khó có thể tránh được tình trạng này với cường độ làm việc của chúng ta như hiện nay”.

Nhưng hiện tượng này rõ ràng không thể làm vừa tai người Pháp. Le Figaro gọi đó là “tai hoạ thật sự’’ và yêu cầu độc giả liệt nó vào danh sách những điều không thích.

Ngoài ra còn có 1 số từ: “conf call”, từ tiếng Pháp tương đương là “réunion de travail téléphonique’’, “drinker” – nghĩa là có một thức uống tại văn phòng, hay “one-to-one” thay vì “en tête à tête” hay “en aparté”.

Những thuật ngữ tiếng Anh tệ nhất được du nhập bởi những nhân viên văn phòng Pháp.

1. ASAP (càng sớm càng tốt): viết tắt của “as soon as possible”, được dùng để thay thế cho các từ tiếng Pháp có độ ngắn tương đương “urgent”, “TTU” (viết tắt của “très très urgent”). Rõ ràng thuật ngữ tiếng Anh được ưu tiên sử dụng hơn.

2. Brainstorm hay brainstorming (động não): khái niệm “on se prévoit un p’tit brainstorming” khá phổ biến mặc dù đã được thay thế bởi từ chính thống “remue-méninges” trong từ điển Académie Française

3. Bullet points (điểm nhấn): Phiên bản tiếng Pháp của Microsoft PowerPoint sử dụng cụm từ “listes à puces”. Nhưng đa số nhân viên công sở tại Pháp quen nghe câu "Tu me fais un compte rendu en quelques bullet points? Merci." (bạn có thể tóm tắt lại trong một vài gạch đầu dòng không? Cảm ơn)

4. Open space (không gian mở): hiếm khi nghe thấy người Pháp gọi không gian làm việc mà không có tách biệt, thuật ngữ chính thức “bureaux paysagers” - những văn phòng không có tường chắn đã bị lãng quên.

5. Deadline (hạn chót): trong khi người Pháp cũng có phiên bảng riêng của họ ‘‘delái’’, thì thuật ngữ tiếng Anh ‘‘deadline’’ có vẻ mang mối đe doạ lớn hơn với từ ‘‘dead’’ (trong tiếng Pháp là “échéance and date butoir”).

6. Burnout (kiệt sức): từ tiếng Anh đã xuất hiện trên tạp chí Nouvel Observateur tuần này và cho thấy rất nhiều nhân viên công sở Pháp đang trong tình trạng này. Trong tiếng Pháp sử dụng cụm từ “syndrome épuisement” nhưng ít gợi sự liên tưởng hơn.

Hương Quỳnh (Theo Telegraph)