Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cứ 2 phút lại có một phụ nữ chết do ung thư cổ tử cung (UTCTC). Tại Việt Nam, ước tính cứ 100.000 phụ nữ thì có 20 trường hợp mắc bệnh UTCTC và 11 trường hợp tử vong.

UTCTC là một trong những ung thư phổ biến nhất và là nguyên nhân gây tử vong cao hàng đầu trong số các loại ung thư ở phụ nữ. Tuy nhiên loại ung thư này hoàn toàn có thể phòng ngừa được, GS. TS Nguyễn Trần Hiển, Chủ tịch Hội Y học dự phòng Việt Nam chia sẻ.

HPV là nguyên nhân hàng đầu gây nên UTCTC

- Ông có thể cho biết một vài con số về UTCTC?

Hàng năm, có khoảng 490.000 phụ nữ trên toàn thế giới bị mắc UTCTC và trên 270.000 trường hợp tử vong do UTCTC. Cứ 2 phút trôi qua lại có một phụ nữ chết do UTCTC. Riêng tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có khoảng 5.300 ca mắc mới và 2.500 trường hợp tử vong do căn bệnh này.

- Vậy nguyên nhân dẫn đến căn bệnh nguy hiểm này là gì, thưa Giáo sư?

Virus HPV, vi rút gây u nhú ở người, là nguyên nhân hàng đầu gây nên UTCTC. Có hơn 100 chủng HPV đã được mô tả, trong đó có 13 chủng nguy cơ cao (đặc biệt là các chủng 16 và 18). Hơn 50% phụ nữ có quan hệ tình dục sẽ bị nhiễm HPV vào thời điểm nào đó của cuộc đời và nguy cơ nhiễm HPV trong suốt cuộc đời có thể lên tới 80%.

- Xin Giáo sư cho biết hiện nay trên thế giới cũng như Việt Nam đã có những phương pháp gì để phòng ngừa UTCTC?

Nếu UTCTC được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sót khá cao. UTCTC có thể được phát hiện sớm thông qua xét nghiệm tế bào cổ tử cung (PAP smear) định kỳ giúp phát hiện những thay đổi bất thường trong tế bào trước khi trở thành ung thư.

Bên cạnh việc xét nghiệm, sàng lọc và điều trị sớm, tiêm vắc xin ngừa HPV là cách phòng ngừa chủ động rất hữu hiệu để phòng nhiễm các chủng vi rút HPV gây ung thư phổ biến nhất. Nữ giới trong độ tuổi 9 đến 26 tuổi, kể cả đã có quan hệ tình dục cần tiêm đủ 3 mũi vắc xin trong vòng 6 tháng.

Phòng ngừa UTCTC bằng vắc xin

- Vắc xin ngừa HPV có vai trò gì trong việc ngăn ngừa UTCTC thưa Giáo sư? Vắc xin này có thật sự hiệu quả và an toàn?

Hiện có 2 lọai vắc xin phòng HPV: vắc xin nhị gía và vắc xin tứ giá. Vắc xin nhị giá phòng nhiễm các chủng HPV 16,18. Vắc xin HPV tứ giá phòng nhiễm các chủng HPV 6,11,16,18, trong đó các chủng HPV 6,11 gây ra phần lớn các trường hợp mụn cóc sinh dục (mào gà sinh dục), các chủng HPV 16,18 gây hơn 70% các trường hợp UTCTC. Các vắc xin này có hiệu quả gần 100% trong phòng ngừa các tổn thương tiền UTCTC và UTCTC gây ra bởi hai chủng HPV 16, 18. Ngoài ra, vắc xin còn phòng ngừa các mụn cóc sinh dục và các tổn thương ung thư/ tiền ung thư cơ quan sinh dục khác bao gồm ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật và hậu môn...

{keywords}
Ảnh minh họa

Vắc xin ngừa HPV lần đầu tiên được phê duyệt sử dụng tại Hoa Kỳ vào năm 2006. Tại Việt Nam, vắc xin ngừa HPV đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng từ năm 2008. Tháng 4/2009, WHO đã chính thức đề nghị đưa vắc xin ngừa HPV vào chương trình tiêm chủng mở rộng. Tính đến nay, hơn 200 triệu liều đã được phân phối ở hơn 140 quốc gia trên toàn cầu.

Vắc xin ngừa HPV là kết quả của hơn 10 năm nghiên cứu và phát triển. Nó được chứng minh là một vắc xin có độ an toàn và hiệu quả cao qua các thử nghiệm lâm sàng cũng như thực tế sử dụng.

Theo Thông báo dịch hàng tuần của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ra ngày 22/01/2016 (the WHO Weekly Epidemiological Record of 22 January 2016), Ủy ban Cố vấn toàn cầu về An toàn vắc xin của WHO đã một lần nữa khẳng định về tính an toàn của vắc xin ngừa HPV và khuyến cáo sử dụng rộng rãi.

Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!

Những dấu hiệu nhận biết UTCTC

UTCTC không xảy ra đột ngột mà âm thầm trải qua các giai đoạn từ lúc nhiễm HPV, gây nên những biến đổi bất thường ở tế bào cổ tử cung, các tổn thương tiền ung thư rồi đến ung thư, kéo dài trung bình từ 10 - 15 năm.

Đặc biệt giai đoạn tiền ung thư hầu như không có triệu chứng gì đặc biệt, do đó người phụ nữ không thể nhận biết mình mắc bệnh nếu không đi khám phụ khoa. Khi đã ở những giai đoạn muộn, bệnh nhân có thể có những biểu hiện như ra huyết trắng có mùi hôi, có lẫn máu, chảy máu âm đạo sau giao hợp hoặc sau khi làm việc nặng dù không đang ở chu kỳ kinh nguyệt… Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên thì người bệnh nên đến gặp Bác sĩ ngay để được khám và điều trị kịp thời.
Hồng Quyên