- Bệnh máu không đông hay còn gọi là bệnh ưa chảy máu (hemophilia) do sự thiếu hụt các yếu tố đông máu trong chuỗi 12 yếu tố giúp đông máu. 


Ở người bình thường khi bị thương gây chảy máu, 12 yếu tố đông máu sẽ hoạt động để tạo các cục máu đông ngăn không cho máu chảy ra khỏi mạch máu. Tuy nhiên, do những thiếu hụt một trong 12 yếu tố đông máu ở người bệnh khiến không thể tạo ra các cục máu đông ngăn máu chảy ra ngoài.

{keywords}


Bệnh thiếu hụt yếu tố đông máu có khá nhiều loại. Người ta lấy yếu tố thiếu hụt để đặt tên cho các dạng của bệnh máu không đông: Hemophilia A do giảm yếu tố đông máu thứ VIII; Hemophilia B do giảm yếu tố đông máu thứ IX, còn gọi là bệnh Christmas, được phát hiện năm 1953; Hemophilia C do giảm yếu tố đông máu thứ XI, còn gọi là bệnh Rosential, bệnh di truyền theo nhiễm sắc thể thường, thể lặn. 

Hemophilia A là bệnh thường gặp nhất, chiếm 80-85%, Hemophilia B chiếm 10 - 15%, còn lại là Hemophilia C. 

Hemophilia A là bệnh di truyền theo kiểu lặn và có quan hệ đến giới tính. Người mẹ có mang gen bệnh nhưng không mắc bệnh sẽ truyền cho nửa số con trai. Đàn ông sẽ truyền bệnh cho con gái.

Người mắc bệnh rối loạn đông máu sẽ dễ bị chảy máu và có thể gây tàn tật, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng chỉ với những vết thương rất nhỏ.

Người bệnh có thể bị chảy máu trong cơ thể như nướu răng, đường tiêu hóa, bàng quang, trong cơ bắp, dưới da, trong khớp xương... Bệnh nhân rất hay có những vết bầm tím ở những nơi dễ bị va chạm như cánh tay, chân, khớp gối, cổ, vai... Nếu máu chảy trong khớp mà không được điều trị sớm bằng cách bù yếu tố đông máu thiếu hụt có thể gây sưng, đau khớp dẫn đến viêm khớp thoái hóa cấp hoặc mãn tính.

Xuất huyết khớp có thể tiến triển qua 5 giai đoạn: Sưng mô mềm quanh khớp, lõng xương ở đầu xương, khớp bị biến đổi, hẹp các khe khớp và sụn bị phá hủy dẫn đến khớp bị xơ hóa, mất khoảng cách giữa khớp.

Người bị mắc bệnh rối loạn đông máu cần tiêm vắc xin phòng viêm gan siêu vi B và C vì họ thường xuyên phải bổ sung các yếu tố đông máu.

Hạn chế hoạt động mạnh hoặc những va chạm mạnh có thể dẫn đến chảy máu. Điều này cần đặc biệt chú ý khi lựa chọn ngành nghề làm việc. Không nên lựa chọn những ngành nghề nặng nhọc, dễ có những va chạm gây chảy máu có thể nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.

Đến các cơ sở y tế ngay nếu gặp chấn thương bởi một vết thương nhỏ cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng do máu không đông. 

Cần cho bác sĩ biết tình trạng bệnh trước khi nhổ răng, cắt a-mi-đan, dùng thuốc giảm đau Aspirin và kháng histamine vì có thể ức chế ngưng tụ tiểu cầu. Không nên dùng thuốc kháng sinh steroid vì có nguy cơ chảy máu cao.

Nguyễn Quốc Khánh