Sau nhiều năm không chạy chữa, viên sỏi san hô đã chiếm hết toàn bộ thận và các đài thận của bà Lan.

Bà Nguyễn Lan (59 tuổi) tới Khoa Tiết niệu BV Đại học Y Dược TP.HCM thăm khám trong tình trạng đau hông trái kéo dài nhiều năm nay.

Theo bà này, đã biết bản thân có viên sỏi rất lớn ở thận trái từ 5 - 6 năm nay nhưng chần chừ điều trị bởi các cơ sở y tế đều chỉ định mổ hở lấy sỏi, thậm chí có nơi còn yêu cầu cắt bỏ thận có sỏi.

Qua chụp CT – scan, các BS phát hiện người bệnh bị sỏi san hô kích thước 74 mm x 48 mm, chiếm hết toàn bộ thận và các đài thận.

{keywords}
 Sỏi thận lấp đầy các đài thận của bệnh nhân, nhìn như một tảng san hô dưới biển

Viên sỏi lấp đầy toàn bộ các nhánh đài thận, nhìn như một tảng san hô dưới biển. Đây là 1 trường hợp sỏi thận phức tạp, hiếm gặp - BS Nguyễn Hoàng Đức, Trưởng khoa Tiết niệu cho hay.

Theo BS Đức, nếu không điều trị, sỏi sẽ tàn phá làm mất chức năng thận, có thể gây ra những đợt nhiễm trùng thận tái đi tái lại, thậm chí gây nguy hiểm tính mạng.

Trước đây, với những trường hợp sỏi san hô như của bà Lan đều phải mổ hở lấy sỏi, thậm chí phải cắt bỏ thận. Phương pháp này có nhiều tai biến như chảy máu sau mổ, xì rò nước tiểu, tổn thương nhu mô thận gây ảnh hưởng chức năng thận...

Thời gian qua, BV ĐH Y dược TP.HCM đã áp dụng kỹ thuật phẫu thuật nội soi (PTNS) thành công cho nhiều bệnh nhân. Lần này, bà Lan cũng chọn kỹ thuật này.

BS Đức thông tin, áp dụng PTNS các viên sỏi san hô vẫn có thể được lấy ra khỏi thận chỉ với 1 vết mổ nhỏ khoảng 10 mm vùng hông lưng, giúp bệnh nhân ít sang chấn, mất máu, ảnh hưởng đến chức năng thận, hồi phục nhanh sau mổ.

Tuy nhiên, do khối lượng sỏi rất lớn, bà Lan phải tiến hành PTNS 4 lần. Sau phẫu thuật, người bệnh nằm viện 1 - 2 ngày, sau đó về nhà nghỉ ngơi vài ngày rồi lại trở lại BV để tiếp tục nội soi gắp sỏi.

Và sau 4 lần nội soi gắp sỏi, người bệnh đã sạch gần 98% sỏi, chỉ còn 1 mảnh vụn sỏi 5mm còn sót lại.

Vụn sỏi này sẽ tiếp tục được tán sỏi ngoài cơ thể cho sạch hết, không cần phẫu thuật. Ca phẫu thuật không cần truyền máu, người bệnh xuất viện khỏe mạnh.

{keywords}
các bác sỹ tiến hành phẫu thuật nội soi lấy sỏi cho bệnh nhân

Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ sỏi thận của châu Á, nguyên nhân có thể do khí hậu nhiệt đới nên khả năng mất nước trong cơ thể cao, làm tăng sự cô đặc nước tiểu, các tinh thể canxi dễ lắng đọng trong nước tiểu hình thành sỏi.

Sỏi niệu gặp ở mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người lớn. Độ tuổi thường gặp nhất từ 40 – 70 tuổi. Triệu chứng nổi bật là đau tức vùng hông lưng, tiểu máu.

Tuy nhiên khoảng 30% trường hợp sỏi thận diễn tiến âm thầm không triệu chứng đặc hiệu. Người bệnh chỉ phát hiện được khi sỏi đã gây các biến chứng như mủ thận, suy thận, sốc nhiễm trùng…

Để phát hiện sớm sỏi niệu người dân cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ. Siêu âm bụng là phương tiện tầm soát giúp phát hiện sớm sỏi niệu tốt nhất.

Biện pháp duy nhất để phòng ngừa sỏi niệu là nên uống nhiều nước, trung bình mỗi ngày nên uống từ 1500 - 2000 ml nước, BS Đức khuyến cáo.

Trong hơn 10 năm áp dụng kỹ thuật PTNS lấy sỏi thận qua da, Khoa Tiết niệu BV ĐH Y dược TP.HCM đã thực hiện thành công hàng ngàn trường hợp nhưng những trường hợp sỏi san hô lớn phức tạp như của bà Lan thì hiếm gặp, không quá 10 trường hợp mỗi năm.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.

Văn Đức