Ngay trong tháng 5, cả nước sẽ có trên 273.000 vắc xin phòng dại, cao hơn gấp đôi so với năm 2017.

Ông Đỗ Văn Đông, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết, hiện tại VN có 5 vắc xin phòng dại được cấp giấy đăng ký lưu hành và đã được nhập khẩu hoặc có thể được nhập khẩu vào Việt Nam (không yêu cầu cấp phép nhập khẩu), bao gồm: Verorab (Pháp), Abhayrab, Indirab, Speeda, Rabipur (Ấn Độ).

{keywords}
Ông Đỗ Văn Đông, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược

Trung bình mỗi năm VN nhập khoảng 1,3 triệu liều, năm 2017 nhập về gần 1,5 triệu liều và kế hoạch năm 2018 nhập gần 2,2 triệu liều, trong đó có gần 500.000 liều vắc xin Verorab, 1,4 triệu liều Ahayrab.

Cháy hàng do không có kế hoạch dự trù

Ông Đông cho biết, sở dĩ vắc xin dại bị thiếu hụt tại nhiều nơi vừa qua do nhu cầu loại vắc xin này có xu hướng tăng cao vào mùa hè,

Thứ hai, vắc xin phòng dại được sản xuất bằng công nghệ sinh học với nhiều công đoạn phức tạp. Thời gian cần thiết trung bình cho sản xuất là từ 6-12 tháng.

Từng lô sản xuất/nhập khẩu phải được kiểm định trong nước và nước ngoài và chỉ được lưu hành khi có kết quả kiểm định đạt yêu cầu. Ngoài ra, do yêu cầu cao về công nghệ nên số lượng nhà sản xuất trên toàn thế giới ít.

Trước khi nhập khẩu vào Việt Nam, vắc xin nói chung và vắc xin phòng dại nói riêng phải được cơ quan kiểm định có thẩm quyền của nước ngoài kiểm tra đáp ứng yêu cầu.

{keywords}

Người dân có tâm lý ưu tiên sử dụng vắc xin ngừa dại Verorab gây tình trạng cháy hàng cục bộ 

Sau khi đã nhập khẩu vào Việt Nam, vắc xin phải được tiếp tục kiểm định bởi Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế đạt yêu cầu mới được đưa ra lưu hành, sử dụng.

Thứ ba, do đặc thù là vắc xin phòng dại là nhu cầu sử dụng phụ thuộc số lượng dân bị xúc vật cắn.

Vì vậy, việc tiên lượng, dự báo nhu cầu vắc xin phòng dại là tương đối khó khăn so với các loại vắc xin khác, trong khi đó, hợp đồng ký giữa các cơ sở cung ứng vắc xin với các đơn vị tiêm chủng đa phần là hợp đồng nguyên tắc, không có số lượng cụ thể nên khó khăn cho các cơ sở cung ứng trong việc cung cấp vắc xin, nhất là khi nhu cầu tăng.

Thứ tư, về phía người dân cũng như các cơ sở tiêm chủng thường có xu hướng ưu tiên sử dụng, thậm chí chỉ sử dụng vắc xin Verorab do vắc xin này được sản xuất tại Pháp, trong khi trên thị trường có nhiều loại vắc xin khác đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên cơ sở có đầy đủ dữ liệu chứng minh tính an toàn, hiệu quả (Ahayrab, Indirab, Speeda...).

Theo giải thích của Cục Quản lý Dược, vừa qua một số địa phương thiếu vì dự trù mỗi vắc xin (Verorab), nên khi vắc xin này bị tạm gián đoạn nguồn cung mới chuyển sang đặt hàng vắc xin khác, nên nhà sản xuất, nhà nhập khẩu không kịp cung ứng kịp thời, đủ vắc xin dại cho các đơn vị này.

Liên hệ đề nghị cung cấp ưu tiên

Theo ông Đông, báo cáo của các đơn vị nhập khẩu cho thấy, khả năng cung ứng vắc xin phòng dại trong cả năm 2018 cao hơn so với lượng sử dụng thực tế trong cả nước năm 2017.

Việc một số địa phương tại một số thời điểm có sự thiếu hụt vắc xin chỉ là cục bộ, tạm thời.

Cũng theo Cục Quản lý Dược, ngay sau khi nhận được thông tin tại một số đơn vị, địa phương phản ánh về việc có nguy cơ chưa cung ứng đủ vắc xin phòng bệnh dại, Cục đã chủ động liên hệ với các đơn vị có liên quan để tìm hiểu nguyên nhân thiếu vắc xin, số lượng vắc xin có nguy cơ bị thiếu và đề nghị các đơn vị, địa phương chủ động liên hệ với công ty nhập khẩu, cung ứng vắc xin để đặt hàng.

Đồng thời, Cục Quản lý Dược đã chủ động liên hệ với các công ty nhập khẩu, cung ứng vắc xin Veorab, Abhayrab, Indirab, Speeda đề nghị liên hệ và ưu tiên cung ứng vắc xin cho các đơn vị, địa phương có báo cáo thiếu vắc xin phòng dại.

Ngoài ra, Cục cũng chủ động ưu tiên thẩm định nhanh các hồ sơ đăng ký đề nghị thay đổi, bổ sung đối với các vắc xin phòng dại hiện đang trong quá trình lưu hành tại Việt Nam (vắc xin Speeda và Indirab).

Riêng đối với vắc xin Speeda, Cục Quản lý Dược cho hay, khi Công ty Biển Loan nhập khẩu về 2.200 liều nhưng do cơ sở chưa nộp hồ sơ thay đổi bổ sung nên Viện Kiểm định vắc xin quốc gia chưa thể cho xuất xưởng. Ngay sau khi nhận được hồ sơ bổ sung vào ngày 12/4/2018 của công ty này thì ngày 24/4/2018, Cục Quản lý Dược đã có công văn chấp nhận hồ sơ thay đổi bổ sung. Như vậy, 2.200 liều vắc xin này có thể xuất xưởng và đưa ra cung ứng cho các cơ sở tiêm chủng.

T.Thư