Những lát xoài chín ngọt được đặt cạnh phần xôi nếp phủ sốt kem dừa và đậu xanh vàng, xôi xoài vốn được nhiều người lầm tưởng là một món ăn đơn giản.
Nhưng để có được sự cân bằng hoàn hảo giữa hương vị và kết cấu là một điều không dễ. Trên thực tế, rất ít người có thể đạt được sự cân bằng đó như Varee Jeensuwan, 63 tuổi, người được mệnh danh là 'nữ hoàng xôi xoài' ở Bangkok.
Cửa hàng có tên Mae Varee của bà Varee nằm trong khu phố Thonglor sầm uất ở trung tâm Bangkok, đã được mở từ năm 1981.
Bà nói với CNN rằng: “Món tráng miệng ngon nhất trong mùa hè ở Thái Lan là xôi xoài. Từ tháng 3 đến tháng 5 là thời điểm ăn xoài ngon nhất trong năm – xoài ngọt tự nhiên, nhiều, giá lại rẻ. Gạo nếp thơm vì còn tươi”.
Giống xoài nam dok mai của Thái Lan là loại xoài phổ biến nhất để làm món ăn này vì chúng có hương vị ngọt ngào và kết cấu mịn. Varee cho biết một số loại xoài nam dok mai ngon nhất được tìm thấy ở huyện Bangkhla, tỉnh Chacheonseo.
Một loại gạo nếp xoài phổ biến khác được sử dụng làm xôi xoài là Oak Rong, có nguồn gốc từ huyện Damnoen Saduak ở tỉnh Ratchaburi.
Bà chia sẻ: “Loại gạo này rất khó tìm và chỉ có một ít vào tháng Giêng rồi nhiều hơn vào tháng Ba và tháng Tư. Oak Rong chỉ nổi tiếng với người Thái, hầu hết người nước ngoài đều chưa biết đến loại gạo này. Họ chỉ biết giống Nam Dok Mai thôi".
Varee cho biết mặc dù xoài đóng vai trò chính trong món xôi xoài (khao nieow mamuang) nhưng các nguyên liệu khác cũng quan trọng không kém.
Trong cửa hàng của bà, gạo nếp đặc biệt được thửa riêng từ tỉnh cực bắc của Thái Lan, Chiang Rai. Dừa đến từ tỉnh Suratthani, ở phía nam, vì chúng phải có hương vị đậm đà phù hợp với gạo nếp. Đậu xanh vàng được nướng chứ không chiên để cho món ăn có độ giòn nhẹ.
“Ngay cả muối dùng làm kem, chúng tôi cũng đặt hàng từ Samut Sakorn, một tỉnh ven biển phía Nam Bangkok”, cô cho biết.
Cửa hàng xôi xoài của bà Varee thu hút đông đảo cả người dân địa phưỡng lẫn du khách nước ngoài.
Varee nói: “Hầu hết khách hàng nước ngoài của tôi đều đến từ Trung Quốc, Hồng Kông và Singapore. Khi đến đây, họ sẽ phải đăng ký trên trang mạng xã hội của cửa hàng trước. Tất cả đều nói nếu không thưởng thức được xôi xoài ở đây thì coi như chưa đến Thái Lan".
Hiệu ứng Milli
Không thể nói về tình yêu của người Thái dành cho khao neao mamuang mà không nhắc đến rapper trẻ nổi tiếng người Thái Milli, tên thật là Danupha Khanatheerakul.
Năm 2022, tại lễ hội âm nhạc Coachella ở California, cô đã kết thúc buổi biểu diễn của mình bằng việc đem ra một bát xôi xoài.
Hành động này đã khơi dậy cơn thèm món ăn này trên toàn quốc ở Thái Lan. Tại Bangkok, hình ảnh trên mạng xã hội và các trang tin tức cho thấy các quán xôi xoài nổi tiếng nhất thành phố bỗng tràn ngập đơn đặt hàng, bằng chứng là hàng dài tài xế giao hàng chờ bên ngoài.
Trong số những người được hưởng lợi từ hiệu ứng Milli có K Panich. Là một trong những nhà cung cấp xôi xoài lâu đời nhất trong thành phố, nhà hàng này mở cửa lần đầu tiên vào năm 1932, chỉ cách Cung điện Lớn 15 phút đi bộ.
Nhà hàng đã nhận được giải thưởng Bib Gourmand của Michelin hàng năm kể từ năm 2019, một minh chứng cho giá trị tốt và chất lượng cao của nơi này.
Trong những tuần gần đây, vào khoảng 8:30 sáng đã có một nhóm nhỏ gồm tài xế giao hàng, khách hàng địa phương và khách du lịch nước ngoài ngồi trên những chiếc ghế gỗ gần quầy bên ngoài để chờ gọi món. Bàn, giỏ, thùng chất cao những trái xoài Nam Dok Mai vàng rực.
Những ai muốn ăn tại chỗ sẽ được dẫn đến một quán sinh tố bên kia đường để ngồi và thưởng thức xôi xoài tại một trong các bàn của quán.
Khun Nan, người quản lý tại chỗ, nói với CNN rằng bí quyết tồn tại lâu dài của cửa hàng là cam kết tìm nguồn cung ứng nguyên liệu hàng đầu từ khắp nơi trên đất nước.
“Chúng tôi tập trung vào chất lượng của nguyên liệu thô”, cô nói và lưu ý rằng có hàng chục khách du lịch nước ngoài ghé thăm cửa hàng mỗi ngày.
Đối với những người chỉ muốn mua xoài nguyên quả, chưa cắt, K Panich cho phép các nhà cung cấp của mình đặt chỗ bên ngoài cửa hàng và bán sản phẩm của họ.
Sự kết hợp mới lạ
Xôi xoài có thể là món ăn đường phố phổ biến nhưng cũng là món quen thuộc trong thực đơn tráng miệng tại các nhà hàng cao cấp trên khắp cả nước, với một số món mang phong cách hiện đại.
Ví dụ, nhà hàng R-Haan được gắn sao Michelin ở Bangkok phục vụ món parfait xoài nam dok mai sảng khoái mà vẫn giữ được hương vị nguyên bản. Nó được phục vụ với kem nước cốt dừa và bánh kếp nướng bọc kẹo dừa.
Đầu bếp cho biết: “Các công thức nấu ăn từ triều đại của Vua Rama V (1868-1910) có đề cập đến 'khao niew moon', là gạo nếp hấp với nước cốt dừa có đường. Món này có thể được phục vụ với nhiều loại trái cây khác nhau, bao gồm cả xoài. Mặc dù không có nguồn gốc từ Thái Lan nhưng xoài đã được trồng ở đây từ rất lâu. Loại trái cây sẵn có này đã trở thành 'đối tác' tự nhiên của món xôi ngọt”.
Vì vậy, dù khao niow mamuang có thể không phải là một món tráng miệng cổ xưa, ông nói rằng lịch sử của nó phản ánh sự kết hợp giữa truyền thống ẩm thực Thái Lan với những nguyên liệu sẵn có.
Theo CNN