'Mỗi bạn đọc đều có thể trở thành Mạnh Thường Quân'

Ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính Phủ đã ký quyết định số 284/QĐ - TTg lấy ngày 21/4 hàng năm là ngày Sách Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng. Chào mừng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8, ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) chia sẻ với VietNamNet nhiều thông tin mới xung quanh quy mô và cách tổ chức. 

Xây dựng quỹ giúp bạn đọc ở xa có sách

Ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành

- Lý do tại sao năm nay Cục Xuất bản, In và Phát hành quyết định tổ chức Hội sách chào mừng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8 với hai hình thức trực tuyến và thực địa thưa ông?

Năm ngoái, khi BTC quyết định tổ chức Hội sách trực tuyến trên sàn Book365.vn do dịch Covid-19 nhưng thử nghiệm mới lại cho thấy rất hiệu quả. Đó là một bước đi để ngành thực hiện chuyển đổi số, đồng thời thực tế nó cũng tạo ra những kết quả tích cực.

Tích cực nhất ở việc đưa sách tới những vùng sâu vùng xa, tránh việc chỉ tổ chức ở những trung tâm đô thị, độc giả yêu sách ở xa không thể tiếp cận. Nó cũng tạo được hiệu quả kinh tế rất tốt, tích cực hơn so với việc tổ chức truyền thống. Tuy nhiên để tăng cường, hỗ trợ cho hội sách truyền thống và hội sách online có hiệu quả thì BTC vẫn tiếp tục triển khai hội sách truyền thống với quy mô, mức độ phù hợp. Từ đó hai bên hỗ trợ cho nhau để tạo ra hiệu ứng truyền thông, tạo ra sự lan toả mạnh mẽ của văn hoá đọc. Vì vậy năm nay vẫn tổ chức hội sách truyền thống tại TP.HCM.

- Tổ chức cùng lúc bằng cả hai hình thức, điều này có gây khó khăn gì cho BTC? 

Tất nhiên tổ chức sẽ gặp nhiều khó khăn. Như năm ngoái mặc dù có sự chuẩn bị nhưng thời gian rất eo hẹp. Từ khi quyết định tổ chức hội sách trên cả hai hình thức, chúng tôi chỉ có hơn một tháng để triển khai trên nội dung rộng với quy mô và yêu cầu năm nay rất cao, rõ ràng rất khó khăn về mặt nhân lực. Tuy nhiên bù đắp lại chuyện đó chúng tôi cũng nhận được sự hỗ trợ rất tốt của các đơn vị xuất bản, của Hội xuất bản Việt Nam, của các cơ quan ban, ngành, ví dụ như Thư viện Quốc gia. Với sự hỗ trợ đó, chúng tôi tin tưởng Hội sách sẽ đạt hiệu quả cao.

- Đây là lần thứ hai Hội sách trực tuyến được triển khai, BTC có rút ra được kinh nghiệm gì cho lần tổ chức tới này được hiệu quả hơn ?

Trước khi Hội sách trực tuyến lần thứ hai, chúng tôi đã lấy ý kiến từ các đơn vị hai lần. Lần thứ nhất, là sau khi kết thúc Hội chợ sách ngày 2/9 thì chúng tôi cũng tổ chức một buổi họp vào cuối tháng 10, tổng kết các ý kiến của các đơn vị để rút ra kinh nghiệm trong việc tổ chức các hội chợ, triển lãm. Và vừa rồi trước khi đi vào giai đoạn triển khai Hội sách lần thứ hai này chúng tôi cũng lại tổ chức một cuộc họp nữa, mời các đơn vị xuất bản, phát hành và một số đơn vị đã tham gia lần trước và những đơn vị sẽ được mời tham gia lần này để làm mấy việc sau:

Thứ nhất, làm thế nào để quy mô của hội sách lần này phải được nhiều đơn vị tham gia hơn. Chúng tôi không chú trọng quy mô về số lượng sách tham gia mà chúng tôi nghĩ rằng cần giới thiệu những đầu sách hay, hấp dẫn và được nhiều bạn đọc tìm kiếm. Tất nhiên là số lượng sách vẫn nên đa dạng các loại, các nhu cầu.

Thứ hai, về mặt hình thức, lần trước tổ chức trong 10 ngày và chỉ chuẩn bị trong 10 ngày thôi nên về hình thức chưa được ưng ý. Đợt này chúng tôi đã rút kinh nghiệm thông qua hội chợ sách ở Thái Lan và qua 40 hội chợ sách của các nước mà tôi đã thu thập tài liệu. Sau đấy về triển khai phù hợp với yêu cầu của chúng ta, đồng thời tích hợp được những công nghệ mới, yêu cầu mới với tinh thần đơn giản nhất nhưng lại hiệu quả nhất.

Có rất nhiều vấn đề cần giải quyết như vấn đề giao diện, chiết khấu, vận đơn, thanh -  quyết toán. Đặc biệt là vấn đề tính chuyên nghiệp của các đơn vị tham gia. Các NXB, đơn vị phát hành tham gia phải đạt được tính chuyên nghiệp, bao gồm người chịu trách nhiệm, người thực hiện từng đơn vị… và thực hiện những việc đó một cách đầy đủ để đảm bảo và đáp ứng nhu cầu nhanh nhất cho khách hàng.

Ví dụ như khi khách hàng có tiền họ sẽ yêu cầu vận chuyển nhanh nhưng đối với khách hàng không muốn mất tiền được đưa vào diện được tài trợ. Việc đó năm nay sẽ không giống năm ngoái là tất cả đưa vào một chương trình miễn phí đơn hàng mà sẽ có nhiều lựa chọn hơn cho khách hàng với nhiều nhu cầu khác nhau. Chúng tôi vẫn hướng đến mục đích, đầu tiên là tuyên truyền văn hoá đọc, sau đó ngày Hội sách thực sự là một sân chơi hiệu quả cho các đơn vị xuất bản trong câu chuyện chuyển đổi số.

Thứ ba, tạo ra hiệu quả kinh tế dù không đề cao ở việc sẽ có nhiều lượt truy cập hơn, tạo ra hiệu quả truyền thông.

Thứ tư, rất nhiều ứng dụng mới, năm nay chúng tôi giới thiệu không chỉ sàn giao dịch sách mà còn giao dịch bản quyền, không chỉ trong nước mà còn hỗ trợ bạn bè quốc tế tham gia. Đồng thời cũng liên quan đến câu chuyện xây dựng một quỹ, gọi là quỹ của những mạnh thường quân yêu sách, từ đó hỗ trợ cho vấn đề phát hành. Tôi nghĩ năm nay mỗi bạn đọc đều có thể trở thành một Mạnh Thường Quân, hỗ trợ cho những người khó khăn ở vùng sâu, vùng xa được đọc sách.

Nhiều điểm mới về nội dung

- Từng tham gia hội sách của nhiều quốc gia, theo ông mô hình tổ chức của nước nào có thể áp dụng cho Việt Nam để ngày càng phát triển văn hoá đọc?

Tôi đã xem mô hình hội sách khoảng 40 quốc gia, đa phần có 2 dạng: hội sách và hội chợ bản quyền. Tôi thấy hội sách Thái Lan có một số liên quan đến phần giao diện hình thức tương đối phù hợp, cho nên chúng tôi có tham vấn hội sách này. Còn nội dung ở các nước khác chúng tôi cũng có xem và thấy ở mỗi đơn vị sẽ có tích hợp những cái khác nhau, chủ yếu là chúng ta phù hợp với đặc thù của chúng ta. Từ đó chúng tôi tổng hợp lại và đưa ra những điểm mới trong giao dịch lần này, với tinh thần phải đảm bảo hai yêu cầu là tính khả thi và tính hiệu quả.

- Quy mô Hội sách lần này lớn, cả thực địa và trực tuyến, vậy bao nhiêu đơn vị xuất bản trong hội sách lần này?

Con số bao nhiêu nhà xuất bản tham gia chưa chốt cụ thể nhưng tôi kỳ vọng các nhà xuất bản năm nay sẽ tham gia tích cực hơn, năm ngoái chúng tôi mới chỉ nhận được hơn 30 nhà xuất bản thôi. 

- BTC có yêu cầu các đầu sách tham gia của các NXB hay không?

Năm nay chúng tôi cũng đề nghị luôn về đầu sách, kể cả sách xuất bản ở thời điểm nào. Ví dụ không nên có sách cũ quá và phải đa dạng hoá, thậm chí có cả những tủ sách dành cho những đối tượng gia đình. Năm nay có rất nhiều điểm mới về nội dung mà tôi chưa thể bật mí hết được nhưng tôi tin rằng với những nỗ lực rất lớn của các đơn vị tham gia tổ chức sẽ hiệu quả. Đặc biệt Hội sách năm nay rất chú trọng khâu truyền thông. Tôi muốn năm nay mỗi một người làm công tác xuất bản cũng sẽ là một người làm truyền thông. 

Tình Lê

Nhiều sách hay được giới thiệu hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam

Sáng 25/3, Vinabook phối hợp với Nhà xuất bản Hà Nội, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân và Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức giới thiệu những bộ sách trọng tâm hướng tới chào mừng Ngày sách Việt Nam lần thứ 8.