- Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận thừa nhận như vậy tại phiên giải trình trước Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng việc thực hiện chính sách, pháp luật về GDMN và bảo đảm chất lượng GDPT sáng 25/12.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận (Ảnh: Văn Chung)

Bất cập chương trình và SGK

Trước những ý kiến cử tri phản ánh chương trình nặng tính hàn lâm, thiếu thực tiễn - Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận nhìn nhận, nội dung chương trình, SGK hiện nay chưa được xây dựng như một chỉnh thể xuyên suốt từ tiểu học đến THPT, không có “tổng chủ biên” chương trình, SGK các môn học từ lớp 1 đến lớp 12…

Trong một số SGK còn có những thuật ngữ tương đối trừu tượng, có những nội dung còn ôm đồm, nặng nề với phần đông học sinh. Có những sự kiện, số liệu thiếu nhất quán giữa các lớp trong cùng một môn học và giữa một số môn học. Bên cạnh đó, dung lượng một số bài chưa phù hợp với thời lượng dạy học.

"Tình trạng học sinh “ngồi nhầm lớp” vẫn còn tồn tại. Sự khác biệt về kết quả học tập của học sinh giữa các vùng miền còn lớn. Việc phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh sau THCS và THPT còn kém hiệu quả, tỷ lệ học sinh vào các trường dạy nghề còn thấp…" - lời Bộ trưởng.

Đến nay, việc đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông của các trường, các huyện, tỉnh, thành là dựa vào chỉ số tỷ lệ tốt nghiệp THPT.

Theo ông, do có bệnh chạy theo thành tích dẫn đến nhiều trường có tỷ lệ tốt nghiệp 100%. Chính vì vậy, Bộ đã có chủ trương tách kết quả thi tốt nghiệp với việc đánh giá chất lượng dạy và học.

"Cho nên, trước kì thi tốt nghiệp THPT vừa qua, Bộ đã họp kín với 63 tỉnh thành phố quán triệt cần làm trung thực, nghiêm túc. Trước kết quả nhiều địa phương tăng đột biến, Bộ đã cho chấm lại 10.000 bài thi và gửi kết quả cho các địa phương..." - Bộ trưởng quả quyết nâng chất lượng giáo dục.

Sẽ có nhiều bộ SGK

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị Bộ GD-ĐT và các bộ, ngành liên quan tiếp tục xây dựng văn bản pháp quy liên quan đến GD phổ thông, trong đó có SGK; Đổi mới công tác quản lý trong bậc phổ thông; Tăng cường công tác kiểm tra, bồi dưỡng đội ngũ GV…

Tới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ triển khai giám sát việc thực hiện chính sách GD phổ thông trên toàn quốc.

Đó là câu trả lời của người đứng đầu ngành giáo dục khi Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi đặt câu hỏi: "Luật Giáo dục quy định cả nước dùng chung một bộ SGK. Nhưng gần đây rộ lên ý kiến về một chương trình, nhiều bộ sách. Quan điểm của Bộ?".

Theo Bộ trưởng Phạm Vũ Luận, hai năm qua, Bộ GD- ĐT đã nghiên cứu về khả năng có nhiều bộ SGK. Bộ cũng đã nhận được nhiều góp ý nhưng đây là việc làm hệ trọng và Bộ vẫn đang lắng nghe và chủ động nghiên cứu. Tuy nhiên, phương án cụ thể sẽ được trình bày trong đề án.

"Đề cập tới chương trình SGK phổ thông, nhiều cử tri phản ánh chương trình nặng tính hàn lâm, thiếu thực tiễn và chủ yếu phục vụ thi cử. Cử tri cho rằng nguyên nhân là đội ngũ viết sách quá già. Thực tế có đúng như vậy?" - một nữ đại biểu chất vấn.

Bộ trưởng khẳng định, không có chuyện SGK do đội ngũ viết sách lớn tuổi đảm trách mà có đầy đủ cả thầy giáo già, thầy giáo trẻ cũng như những người làm ở cơ quan nghiên cứu... Tuy nhiên, từ góc độ cá nhân, Bộ trưởng Luận nhận thấy, do phương pháp pháp học và thi chưa thay đổi nên SGK chủ yếu truyền thụ kiến thức để học sinh nhắc lại. Vì thế, sách mang tính hàn lâm, thiếu thực tiễn.

Thí sinh trong kì thi tốt nghiệp THPT 2012 (Ảnh: Văn Chung)

Hướng đến dạy học tích hợp

ĐB tỉnh Ninh Thuận lo lắng chương trình dạy học tích hợp đặt ra gần đây sẽ gây quá tải, khó khăn cho cả cô và trò?

Theo Bộ trưởng: “Vấn đề dạy học tích hợp là xu thế chung của thế giới mà chung phải theo, nhưng có sự chọn lọc. Tuy nhiên việc thay đổi giữa chương trình cũ và mới, chuyện đào tạo giáo viên còn chưa ăn nhập dẫn tới giáo viên lung túng, ngại thay đổi. Giữa các chương trình chưa có “tổng chỉ huy chung”,...

Chương trình, SGK sau 2015 theo Bộ trưởng sẽ tích hợp nhiều hơn, giảm hàn lâm, đưa những gì gần gũi với cuộc sống dạy cho học sinh. Cách thi và đánh giá cũng sẽ phải thay đổi. Ví dụ năm 2012 đề thi môn Văn không còn học thuộc lòng, thi những vấn đề gần suy nghĩ, tâm tư, cuộc sống các cháu. Việc thi ĐH sẽ không khuyến khích chuyện học thuộc, phải nhớ chi tiết sự kiện.

Bộ trưởng cũng cho biết: Bộ GD-ĐT đang xây dựng chương trình đánh giá chất lượng giáo dục của các nước tiên tiến, theo quy trình nghiêm ngặt của tổ chức quốc tế. Khả năng đến năm 2013 sẽ công bố chương trình này.

"Việc đổi mới sách giáo khoa phải đảm bảo yêu cầu đồng bộ, thống nhất từ trung ương đến địa phương cũng như các cấp, bậc học. Tuy nhiên, việc đổi mới phải không được nóng vội; phải đảm bảo tính kế thừa và tiếp thu những kinh nghiệm của các nền giáo dục phát triển..." - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thu nhập còn thấp

Bộ trưởng cho biết: Hiện nay còn khoảng 40% GVMN ngoài biên chế chưa được hưởng lương theo ngạch bậc, chưa được tăng lương theo định kỳ. Thu nhập của GVMN ngoài biên chế còn thấp, đời sống giáo viên còn nhiều khó khăn.

Thu nhập bình quân của GV ngoài biên chế tính đến cuối năm 2010 thấp nhất là 1.192.000 đồng/tháng, cao nhất là 2.566.000 đồng/tháng. Một số tỉnh, thu nhập của GV ngoài biên chế bằng hoặc thấp hơn mức lương tối thiểu là: Quảng Trị 500 nghìn đồng, Quảng Nam 550 nghìn đồng, Bình Định, Phú yên 540 nghìn đồng, Thái Nguyên, Hà Nam 600 - 800 nghìn đồng/tháng.

  • Văn Chung - Nguyễn Hiền