Hiệp định đối tác tự nguyện giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu về thực thi Luật Lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản (VPA/FLEGT) có hiệu lực từ ngày 1/6/2019. Song, quan trọng nhất trong thực thi Hiệp định này là nội luật hóa các quy định.

Theo đó, Việt Nam đã đề nghị không áp dụng trực tiếp Hiệp định mà thông qua việc ban hành bổ sung Nghị định quy định hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS), tập trung vào các nội dung như: Kiểm soát gỗ nhập khẩu, hệ thống phân loại tổ chức/doanh nghiệp, xác minh xuất khẩu, đánh giá tính sẵn sàng của hệ thống VNTLAS, cấp phép FLEGT cho thị trường EU.

Ngày 1/9/202, Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 102/2020/NĐ-CP quy định hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam với những quy định rất cụ thể đối với xuất - nhập khẩu, cũng như tiêu chí, thẩm quyền, trình tự, thủ tục phân loại doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu gỗ, cấp giấy phép FLEGT (do Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam cấp để xuất khẩu; tạm nhập, tái xuất lô hàng gỗ sang Liên minh châu Âu)…

Nhìn nhận về thị trường EU sau khi VPA/FLEGT có hiệu lực, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư Ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam khẳng định, đây là thị trường rất quan trọng vì bao gồm liên minh các nước khá “khó tính”. Theo đó, những năm gần đây xuất khẩu gỗ sang thị trường EU khoảng 1-1,2 tỷ USD/năm.

{keywords}
Ngành chế biến gỗ Việt có nhiều cơ hội vào thị trường EU

Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang thị trường EU sản phẩm đồ gỗ tinh chế nội thất, ngoại thất có giá trị gia tăng cao. Với Hiệp định VPA/FLEGT, dù xuất khẩu sản phẩm gỗ sang EU không thể gia tăng đột biến nhưng hoàn toàn có thể kỳ vọng trị giá sẽ tăng lên, thu về nhiều kết quả tích cực.

“Đáng chú ý, ngoài câu chuyện tác động đến xuất khẩu sản phẩm gỗ vào thị trường EU thì việc ký kết và thực thi Hiệp định VPA/FLEGT sẽ giúp ngành gỗ Việt Nam nâng cao uy tín, chiếm được lòng tin tại các thị trường khác như Mỹ, Nhận Bản”, ông Hoài nói.

Đại diện Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam cũng thông tin, từ khi ký hiệp định VPA/FLEGT, các doanh nghiệp về gỗ đã thay đổi ý thức rất nhanh để thích nghi và đảm bảo các điều kiện mà hiệp định yêu cầu.

Ông Phạm Văn Điển - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT) đánh giá, việc ban hành Nghị định 102/2020/NĐ-CP là một trong những bước nội luật hóa quan trọng các cam kết của Hiệp định VPA/FLEGT; kết hợp với Hiệp định EVFTA sẽ là lực đẩy giúp xuất khẩu gỗ sang EU tăng tốc hơn nữa.

“Thị trường EU rất coi trọng nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, tính minh bạch và thân thiện môi trường của sản phẩm. Thực thi VPA/FLEGT đòi hỏi Việt Nam phải chứng minh được nguồn gốc gỗ hợp pháp, cộng với cơ hội từ EVFTA mang lại do ưu đãi thuế quan, tôi tin ngành gỗ sẽ có triển vọng hơn ở thị trường EU”, ông Điển nhấn mạnh.

Ông Điển cho biết, ngành lâm nghiệp và ngành công nghiệp gỗ Việt Nam là ngành có đóng góp quan trọng vào nền kinh tế và kim ngạch xuất khẩu tạo việc làm và sinh kế cho hàng triệu nông dân và người lao động. Việt Nam hiện có hơn 4.500 doanh nghiệp chế biến và kinh doanh gỗ và lâm sản, trong đó doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm khoảng 95%.

“Chúng ta thực hiện Hiệp định này cũng chính là triển khai vận hành thúc đẩy để phát triển chuỗi giá trị lâm sản toàn cầu hợp pháp bền vững và có lợi cho các bên. Đồng thời gắn liền với công cuộc quản lý và kinh doanh lâm sản bền vững và có hiệu quả cao ở Việt Nam, đây cũng chính là nhu cầu thiết thực của Việt Nam. Chúng ta với EU kết hợp với nhau sẽ tạo điều kiện thuận lợi khi các nước khác cũng có xu hướng công nhận cách thức làm này thời gian tới”, ông Điển nói.

Cũng theo ông Điển, thời gian tới Tổng cục Lâm nghiệp khuyến khích các doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản xuất khẩu bền vững, hiệu quả, hiện đại trên cơ sở hội nhập sâu vào thị trường quốc tế, khu vực; sử dụng nguyên liệu hợp pháp.

Các doanh nghiệp cũng nên ứng dụng công nghệ và kỹ thuật tiên tiến, phấn đấu đưa trị giá xuất khẩu lâm sản đạt 12,5 tỷ USD trong năm 2020 và đạt 20 tỷ USD vào năm 2025…

Hải Băng