Đây là một trong những giải pháp cấp bách mà Bộ NN-PTNT đề xuất trong báo cáo khó khăn, vướng mắc và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm những tháng cuối năm gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đây.

Hơn 1 triệu tấn rau quả vào vụ thu hoạch

Theo Bộ NN-PTNT, 7 tháng năm 2021, dịch Covid-19 bùng phát trở lại khiến nhiều địa phương phải áp dụng các biện pháp phòng chống dịch theo Chỉ thị 16. Điều này tác động lớn đến các hoạt động kinh tế - xã hội của cả nước, nhiều lĩnh vực sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng rất lớn, trong đó có lĩnh vực nông nghiệp.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng tốc độ tăng GDP ngành nông lâm thuỷ sản 6 tháng đầu năm đạt 3,82%. Trong đó, nông nghiệp tăng 3,69%; lâm nghiệp tăng 3,98%; thủy sản tăng 4,25%. Bên cạnh đó, năng suất, sản lượng nhiều sản phẩm chủ lực tăng mạnh, góp phần vào đảm bảo an ninh lương thực, an sinh xã hội và tăng trưởng của cả nước. Đến cuối tháng 7, sản xuất nông lâm thuỷ sản cơ bản đáp ứng tiến độ đề ra.

Song, Bộ NN-PTNT nhận định, dịch Covid-19 dự kiến còn nhiều phức tạp ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức thực hiện kế hoạch sản xuất nông lâm thủy sản, đặc biệt tại các địa phương phải áp dụng giãn cách; việc lưu thông, phân phối, tiêu thụ nông sản và nguyênvật liệu phục vụ sản xuất gặp nhiều khó khăn.

{keywords}
Nhiều loại nông sản tại các tỉnh phía Nam bước vào chính vụ thu hoạch với sản lượng lớn (ảnh: Mạnh Khương)

Trong khi sang tháng 8, nhiều loại nông sản, trái cây đang vào vụ thu hoạch, rất dễ xảy ra nguy cơ dư nguồn hàng nông sản, lương thực ở vùng sản xuất nhưng lại thiếu hụt ở một số địa phương phải áp dụng các biện pháp phòng chống dịch.

Riêng về rau củ quả, trong tháng 8/2021, ước tính sản lượng ở phía Nam lên tới hơn 1,1 triệu tấn, trong khi nhu cầu tiêu dùng chỉ 500 nghìn tấn. Một số loại trái cây có sản lượng lớn như: Xoài 40 nghìn tấn; chuối 109 nghìn tấn, sầu riêng 75 nghìn tấn, cam 40 nghìn tấn, nhãn 40 nghìn tấn, dứa 30 nghìn tấn, mít khoảng 10 nghìn tấn...

Ngoài ra, việc áp dụng các biện pháp phòng chống dịch trong nước và các nước trên thế giới dẫn đến việc sản xuất trong nước và nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi,...) bị hạn chế, giá tăng liên tục. Trong khi, giá bán nhiều sản phẩm nông lâm thủy sản giảm, sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến việc tái đầu tư của người dân và sự phát triển sản xuất những tháng cuối năm.

Thiết lập gấp “vùng xanh”, “luồng xanh”

Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên, trong thời gian tới Bộ NN-PTNT đã chỉ đạo điều chỉnh kế hoạch sản xuất nông lâm thủy sản phù hợp với điều kiện thời tiết, diễn biến dịch Covid-19 tại từng tỉnh, thành phố nhằm đảm bảo vừa chống dịch, thiên tai hiệu quả vừa đảm bảo cung ứng tốt lương thực, thực phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước, xuất khẩu; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu đề ra.

Về thị trường tiêu thụ, tăng cường kết nối, phối hợp với các tập đoàn viễn thông (Viettel Post, VNPT Post), các doanh nghiệp có ứng dụng giao hàng chuyên nghiệp (Grab, GoViet...) đề xuất hỗ trợ chuyển đổi số trong nông nghiệp và thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ nông sản, tăng cường giao dịch điện tử, hỗ trợ đưa các sản phẩm nông ăng cường năng lực chế biến, liên kết hình thành vùng sản xuất tập trung từ nguyên liệu - chế biến - thị trường; hỗ trợ đưa các sản phẩm nông sản tham gia vào các sàn thương mại điện tử để quảng bá, giới thiệu và kết nối tiêu thụ.

Cùng với đó, phối hợp với các tổ chức chính trị, xã hội xây dựng chương trình phối hợp hỗ trợ nông dân thu hoạch và tiêu thụ nông sản trong điều kiện dịch bệnh Covid-19. Trước mắt đề xuất xây dựng mạng lưới thông tin liên kết giữa các đơn vị của ngành nông nghiệp với các chi hội, chi đoàn từ trung ương tới địa phương và triển khai xây dựng các điểm chuẩn hóa mô hình hỗ trợ tiêu thụ nông sản trong mùa dịch tại các thành phố, khu dân cư.

Bộ NN-PTNT cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội ngành hàng tập trunggiải quyết khó khăn về kỹ thuật, thuận lợi hóa thông quan, hạ tầng logictics, không để ứ đọng hàng hóa trên các tỉnh biên giới với Trung Quốc và các thị trường xuất khẩu trọng điểm.

Riêng về thị trường xuất khẩu, Bộ NN-PTNT sẽ đẩy mạnh các hoạt động XTTM quốc tế, thúc đẩy xuất khẩu. Trong đó, phối hợp chặt chẽ với các Tham tán thương mại của Việt Nam tại nước ngoài, hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp xuất khẩu nông sản đạt tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường EU, Anh, Trung Quốc, Nhật Bản,...

Với các địa phương đang phải áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch theo Chỉ thị 15, 16, Bộ NN-PTNT lưu ý cần hướng dẫn địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh điều chỉnh phương thức kinh doanh của các chợ đầu mối, chợ truyền thống trên địa bàn; rà soát hoạt động cung ứng hàng hoá của các thương nhân kinh doanh mặt hàng chủ lực.

Bộ NN-PTNT cũng đề nghị thiết lập điểm tập kết hàng hoá tạm thời. Nâng cao năng lực cung ứng của hệ thống phân phối; Tăng cường thực hiện chương trình bán hàng lưu động, bán hàng trực tuyến.

“Thiết lập các vùng đệm để tập kết hàng hoá, cùng các địa phương xác định và xây dựng “luồng xanh”, “vùng xanh” cho nông sản để không làm đứt gãy chuỗi cung ứng, đặc biệt là các nông sản có sản lượng lớn, thời vụ thu hoạch, thời gian bảo quản ngắn, đảm bảo đủ lương thực, thực phẩm của người dân tại các địa phương áp dụng Chỉ thị 16”, Bộ NN-PTNT nhấn mạnh.

Bộ NN-PTNT yêu cầu các địa phương cần thống kê số liệu, thông tin về sản lượng, diện tích, thông tin về mùa vụ sản phẩm nông sản chủ lực, đặc sản của từng địa phương trên cả nước để cung cấp cho các đơn vị truyền thông; đồng thời theo dõi, nắm bắt điểm nóng tiêu thụ, chủ động phối hợp với địa phương xây dựng kịch bản tiêu thụ.

Hà Giang