- Sự phổ biến của công nghệ và sự thích ứng nhanh chóng của khách hàng khiến hàng loạt các ngân hàng vội vã nhạy vào cuộc đua cải tiền dịch vụ. Tuy nhiên, rất nhiều NH sợ chậm chân bị loại khỏi cuộc chơi trong khi hàng chục ngàn nhân viên lo sợ mất việc vì đổi mới công nghệ.


Chạy đua công nghệ

Đại diện Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, mỗi năm NH dành hàng chục triệu USD cho đổi mới công nghệ, riêng năm 2015 kết quả cho thấy có gần 2 triệu khách hàng mới sử dụng dịch vụ điện tử.

Trong khoảng 2 năm qua, một NH quy mô thuộc tầm trung trong hệ thống NH cũng đã triển khai một dự án rất quan trọng. Các dịch vụ của dự án này đã được ra mắt hồi giữa 2016 với nhiều trải nghiệm khá mới mẻ, đem cách thức tiếp cận mới hướng đến giới trẻ, những người sử dụng thiết bị di động (smartphone, tablet) và yêu thích lối sống phong cách.

Nhiều dịch vụ được thực hiện trên web và trả kết quả ở một không gian phi truyền thống, có thể giống như là một quán cà phê… Dự án được kỳ vọng là một cú hích mang tính bước ngoặt có thể giúp đơn vị này bước vào tốp đầu trong hệ thống.

{keywords}
Các ngân hàng chạy đua phát triển ngân hàng số.

Hàng loạt các dịch vụ liên quan tới ngân hàng số (digital banking) đã được triển khai, từ những hình thức sơ bộ ban đầu như Internet banking, SMS banking, mobile banking… cho đến những dự án được đầu tư bài bản như NH nói trên.

Cùng với các công ty FinTech, những startup làm về lĩnh vực kinh tế - tài chính, các NH đã kết hợp cung cấp nhiều dịch vụ như TM, MoMo, Sen Pay, 123Pay, hệ thống quản lý hỗ trợ POS… Maritime Bank cũng cung cấp các gói dịch vụ tổng hợp, không chỉ có internet banking. VietCapitalBank áp dụng gửi tiền online, Vietcombank triển khai thanh toán hóa đơn, nộp thuế.... TPBank kết hợp internet banking và mobile banking mang đến những dịch vụ đa tiện ích…

Theo ông Doughlas Jackson, Giám đốc Điều hành khu vực Châu Á TBD, Tập đoàn tư vấn quản trị Boston Consulting Group (BCG), xu hướng các NH áp dụng NH số là tất yếu. Dân số Việt Nam trẻ, nhân lực đang ở độ tuổi vàng. Đây là hội để tạo nên những thế hệ nhân lực trẻ áp dụng công nghệ số.

Ông William Anthony Jennings, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Viện BTCI cũng cũng nhận định, đây là giai đoạn công nghệ số của các ngân hàng. Theo đó, trong thời gian tới sẽ nhiều NH vận hành hệ thống NH số. Và thực tế cho thấy, có tới 50% khách hàng nói rằng họ muốn chuyển sang nền tảng công nghệ số.

Nhiều thách thức

Đa số các chuyên gia trong và ngoài nước đều cho rằng, việc áp dụng digital banking là xu hướng rất tốt cho. Tuy nhiên, không phải tất cả các NH đều có thể thực hiện được, còn phụ thuộc vào khả năng tài chính và khả năng ứng dụng công nghệ.

Theo ông Douglas Jackson, BCG đã thực hiện một nghiên cứu trên 200 khách hàng là các định chế tài chính và nhận thấy khá nhiều khó khăn. Nhiều NH có lộ trình nhưng không có một tầm nhìn chung về kỹ thuật số. Bên cạnh đó là: giải pháp cục bộ - giao diện và hệ thống không được tích hợp; hạ tầng cũ lỗi thời, quy trình xử lý và hệ thống rời rạc, cũ kỹ; nghiệp vụ không đáng tin cậy, không có khả năng đáp ứng tốc độ số với đủ độ tin cậy; khả năng truy cập dữ liệu đa kênh kém, dữ liệu thường xuyên không có sẵn và không được cập nhật.

{keywords}
Dịch vụ ngân hàng phát triển.

Bên cạnh đó, nhiều khách hàng Việt Nam phụ thuộc vào giao dịch tiền mặt. Đây cũng là một khó khăn cản trở các NH trong việc đẩy mạnh các dịch vụ số.

Theo ông Phan Thái Dũng, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ Tin học, Ngân hàng Nhà nước, việc đảm bảo an ninh của NH số cũng là một thách thức đối với các NH. Thủ đoạn tấn công vào các NH ngày càng phức tạp và đa dạng.

Trong xu hướng mới được coi là tất yếu - NH số, theo cảnh báo của các chuyên gia, máy móc và công nghệ sẽ thay thế hàng chục ngàn lao động. Trong kế hoạch chuyển sang NH số của một NH ở Hà Lan, dự kiến sẽ có khoảng 6 ngàn người bị mất việc.

Chia sẻ về xu hướng mới này, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng đây vừa là cơ hội vừa là thách thức, vừa là động lực cho ngành NH phát triển. Đây là một loại hình có nhiều điểm khác so với mô hình NH truyền thống… Do vậy, nó đòi hỏi các NH phải học hỏi kinh nghiệm các nước đi trước.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin là xu hướng tất yếu khách quan. Đây có thể vừa là động lực và là yêu cầu đặt ra cho ngành NH. Điều này buộc các ngân hàng truyền thống phải xác định hướng đổi mới và phát triển sản phẩm theo xu hướng mới.

M. Hà