Rượu tàn phá gan như thế nào?

Khi uống rượu, chất cồn được hấp thu nhanh chóng vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột. Toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa đều phải đi qua gan trước khi về tim. Vì vậy, gan là nơi tập trung nồng độ cồn cao nhất. 

Người uống nhiều rượu hoặc nghiện rượu thì những tác hại xảy ra với gan bắt đầu là: gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan. Chúng có thể xảy ra cùng một lúc, hoặc diễn tiến từ từ theo thời gian. Xơ gan là một trong những nguy cơ lớn nhất gây ung thư gan.

Rượu khiến lá gan khỏe mạnh thành xơ gan, chai gan (giai đoạn cuối của xơ gan) rồi tới ung thư gan

Gan nhiễm mỡ là hiện tượng tích mỡ trong tế bào gan, xảy ra ở những người uống rượu nhiều. Nếu dùng ít hoặc ngừng uống rượu, tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm. 

Viêm gan do rượu có thể ở mức độ từ nhẹ đến nặng. Thể nhẹ thường không có triệu chứng, nếu có chỉ là sự phát hiện bất thường men gan trong máu. Viêm gan nặng sẽ thành mãn tính, gây phá hủy dần tế bào gan, cuối cùng dẫn đến xơ gan.

Viêm gan cấp sẽ gây rối loạn đông máu, suy giảm nhận thức, hôn mê, xuất huyết đường tiêu hóa, tỷ lệ tử vong cao. 

Xơ gan là tình trạng xơ hóa dần mô gan bình thường, hoàn toàn mất chức năng của gan. Xơ gan có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như: virus, di truyền, rối loạn chuyển hóa, nhưng cao nhất vẫn là những người nghiện rượu trên 10 năm, với tỷ lệ 10%.

Ung thư gan là loại ung thư phát triển từ các tế bào gan, thường phát triển trên nền gan xơ. Giai đoạn đầu khi kích thước khối u còn nhỏ thường không có triệu chứng gì, chí có thể phát hiện sớm bằng xét nghiệm máu, siêu âm, CT, cộng hưởng từ.

Giai đoạn muộn hơn kích thước khối u lớn, triệu chứng lâm sàng rõ rệt (mệt mỏi, ăn uống kém, suy kiệt, sụt cân, bụng to ra, vàng da vàng mắt, đau vùng hạ sườn phải, đi cầu ra máu, nôn ra máu...). Ở giai đoạn này hiệu quả điều trị vô cùng hạn chế.

Ung thư tế bào gan với nhiều khối trong gan

Nếu không điều trị bệnh nhân ung thư gan sẽ tử vong trong vòng 6 – 12 tháng kể từ khi có triệu chứng đầu tiên.

Như vậy, rượu bia gây nhiều tác hại cho gan từ gan nhiễm mỡ đến viêm gan, xơ gan và ung thư gan. 

Diễn tiến của bệnh kéo dài nhiều năm, giai đoạn đầu thì không có triệu chứng rõ ràng nên bệnh nhân không để ý, cho đến khi bệnh có những dấu hiệu rõ ràng như vàng da, vàng mắt, bụng to, chân phù, chảy máu… thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, làm hạn chế hiệu quả điều trị. 

Những người thường hay uống rượu bia cần phải theo dõi sức khỏe định kỳ để được chẩn đoán và điều trị sớm các tổn thương ở gan. Tốt nhất, để phòng ngừa các tổn thương ở gan do rượu thì phải hạn chế lượng rượu bia vào cơ thể, tức là không uống quá 1-2 ly bia hoặc 1 chén rượu nhỏ (50 ml/ngày). 

Chế độ ăn cho người bệnh gan 

Gan như một nhà máy sinh học, mọi loại thức ăn, nước uống dưới hình thức nào cũng phải qua gan. Khi gan bị tổn thương thì mọi hoạt động trở nên rối loạn. Chính vì vậy, khi gan bị bệnh cần ăn uống những gì có lợi cho gan là điều quan trọng nhất.

Người bị bệnh gan nói chung cần tránh ăn các thức ăn nhiều gia vị, dầu, mỡ. Cần ăn nhiều các loại protein được nấu nhừ, bên cạnh đó cũng cần ăn các chất có xơ như cam, cà rốt, chuối, gạo lứt, đậu đỏ, các loại rau xanh...

Bệnh nhân nên uống nhiều nước, đặc biệt nước cam, nước chanh vừa tăng lượng sinh tố, vừa tăng lượng nước của cơ thể. Tuyệt đối không sử dụng rượu bia.

Với người bị xơ gan cần ăn nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa ăn một ít. Với người thừa cân và bị gan nhiễm mỡ cần phải giảm ăn để giảm bớt sự thoái hóa mỡ gan. 

Tuy nhiên, cần giảm từ từ bằng cách áp dụng chế độ ăn hợp lý và hoạt động cơ thể. Không nên giảm cân nhanh vì nó sẽ làm tổn thương gan, và gia tăng sự xơ hóa.

Thường xuyên tập luyện thể dục, cẩn thận khi dùng thuốc và nên khám sức khỏe định kỳ. Không tự ý sử dụng các loại thuốc trong điều trị nhất là các thuốc ảnh hưởng đến chức năng gan như thuốc hạ sốt giảm đau, vitamin A liều cao...

Người bệnh gan cần kiêng đồ ăn cay, thuốc lá, thực phẩm chế biến sẵn...

Thái An tổng hợp