Ngày 16/3, Bệnh viện Bình Dân, TP.HCM cho biết, chỉ trong 3 tháng đầu năm 2021,  Khoa Hồi sức tích cực và chống độc đã điều trị 14 ca viêm tụy cấp dẫn tới hoại tử nặng do rượu bia. Trong đó, nhiều bệnh nhân phải lọc máu liên tục, dẫn lưu dịch hoại tử và kết hợp kháng sinh phổ rộng trong điều trị. 

Uống bia không kiểm soát do nhà bán bia

Do gia đình kinh doanh bia nên anh T.T.T (37 tuổi, ngụ Long An) uống khoảng 0,5-1 lít bia mỗi ngày. 

Sau cuộc nhậu với bạn bè dịp gần Tết Nguyên đán 2021, anh T. bị đau bụng nhiều kèm nôn ói, bụng chướng nên được gia đình đưa đi cấp cứu.

{keywords}

Các bác sĩ hội chẩn lên phương án điều trị sau khi tiếp nhận bệnh nhân viêm tụy cấp

Anh T. nhập viện trong tình trạng đau dữ dội vùng bụng trên, bên trái, vã mồ hôi, mạch nhanh 140 lần/phút, sốt cao 38 độ…

Tại bệnh viện, anh T. được chụp CT bụng, kết quả chẩn đoán hình ảnh gợi ý có viêm tụy hoại tử nặng, bụng chứng nhiều hơi.

Xét nghiệm máu ghi nhận anh T. bị cô đặc máu, có tổn thương thận cấp và nhiễm khuẩn huyết kết hợp.

Anh T. được bù dịch, truyền kháng sinh. Sau một ngày, tình trạng bệnh không cải thiện. Chức năng thận xấu dần, máu vẫn cô đặc, người bệnh đau vật vã.

Các bác sĩ quyết định lọc máu liên tục cho người bệnh, đồng thời theo dõi lượng dịch ổ bụng. Sau đó, các sĩ phẫu thuật để dẫn lưu ổ tụ dịch hoại tử.

Sau 1 ngày hậu phẫu và lọc máu, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ, chức năng thận trở về bình thường, không còn cô đặc máu. Sau 4 ngày điều trị, người bệnh thoát cơn nguy kịch và tập ăn uống lại với nước đường, cháo loãng…

Hiện sức khỏe anh T. ổn định, không còn đau đớn như ngày đầu cấp cứu.

Gần 80% ca bệnh là nam giới

ThS.BS.Nguyễn Thanh Phương, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Bình Dân cho biết, 80% các trường hợp viêm tụy hoại tử nặng phải điều trị, chăm sóc đặc biệt trong dịp đầu năm là nam giới, từ 30 tới 40 tuổi và khởi phát đau sau khi uống rượu.

Thời gian trung bình người bệnh ở Khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc là 6 ngày, tổng thời gian nằm điều trị khoảng 15-20 ngày.

Anh T. là một trong những trường hợp điển hình viêm tụy cấp dẫn tới hoại tử rất nặng, được điều trị thành công nhờ điều trị đa chuyên khoa từ dùng kháng sinh, phẫu thuật đặt dẫn lưu ổ tụ dịch và lọc máu.

Tuy nhiên, một số trường hợp viêm tụy cấp, hoại tử do sỏi đường mật, trên nền bệnh đái tháo đường, thường diễn tiến nguy kịch hơn.

{keywords}

Uống bia rượu không kiểm soát khiến nhiều bệnh nhân viêm tụy cấp hoại tử phải lọc máu

Theo bác sĩ Phương, tuyến tụy vừa có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu. Đây còn là cơ quan ngoại tiết, tiết ra các men tiêu hóa thức ăn.

Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi được đổ vào ruột non. Lúc này, men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương mô tụy, có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Viêm tụy cấp cần được điều trị kịp thời vì có thể tạo “cơn bão cytokine” - phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể, dịch tụy tràn ra ngoài tụy và đổ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng. 

"Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng. Bệnh thường có tiên lượng rất xấu, không ít người bệnh chịu biến chứng nặng nề, diễn tiến suy đa cơ quan và tỷ lệ tử vong cao khoảng 20-50%”, bác sĩ Phương lưu ý.

Uống rượu bia là nguyên nhân chính gây viêm tụy

Viêm tụy cấp hoại tử thường có tiên lượng rất xấu, không ít người bệnh chịu biến chứng nặng nề, diễn tiến suy đa cơ quan và tỷ lệ tử vong hơn 30%.

ThS.BS.Nguyễn Thanh Phương, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Bình Dân cho biết, trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây viêm tụy là do sỏi đường mật hoặc uống bượu bia.

Đặc biệt, lạm dụng rượu bia được xác định là nguyên nhân của 70% trường hợp viêm tụy mạn tính. Một số nguyên nhân ít phổ biến hơn bao gồm dùng thuốc, nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chuyển hóa hoặc không rõ nguyên nhân.

Theo bác sĩ Phương, suy gan, xơ gan do rượu là điều mà mọi người thường hay nhắc đến, nhưng viêm tụy cấp do rượu gây tử vong nhanh chóng nếu diễn tiến nặng. Cách dự phòng duy nhất là hạn chế sử dụng rượu bia quá mức.

Những người thường xuyên tiếp xúc với rượu, bia hoặc có tiền sử viêm tụy trước đây cần trang bị kiến thức cho bản thân và gia đình về bệnh lý này. Khi có dấu hiệu như đau bụng dữ dội, bí trung đại tiện, nôn ói, chướng bụng sau bữa ăn thịnh soạn hoặc uống rượu bia kéo dài, cần nghĩ đến khả năng xảy ra viêm tụy cấp để đến bệnh viện điều trị kịp thời.

Liên Anh

Uống rượu lâu năm, người đàn ông mất vận động 2 chân sau cú ngã nhẹ

Uống rượu lâu năm, người đàn ông mất vận động 2 chân sau cú ngã nhẹ

Bác sĩ nhận định, việc người bệnh uống rượu và hút thuốc lá lâu năm là một trong những yếu tố thuận lợi làm tăng nguy cơ tiêu chỏm, tắc mạch nuôi cho phần chỏm xương đùi, tăng nguy cơ loãng xương.