- Dự luật Phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai đặt ra việc lập quỹ phòng tránh thiên tai để quản lý thống nhất các nguồn ủng hộ trong nước và quốc tế.

Lũ lụt ở miền Trung. Ảnh: VietNamNet
Dự án luật này được xây dựng trong bối cảnh ở Việt Nam, bình quân mỗi năm thiên tai làm chết và mất tích khoảng 500 người, bị thương hàng nghìn người, thiệt hại về kinh tế từ 1-1,5% GDP, Bộ trưởng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết.

Cần thiết là vậy nhưng dự luật trình ra lần đầu chưa khiến Thường vụ QH hài lòng ở phiên họp sáng nay. Chủ nhiệm UB Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển chỉ ra: “Trước cứ nói ta có luật khung, luật ống, luật hô khẩu hiệu, nay có cả luật kể việc nữa”.

“Chỉ kể việc thôi mà cũng chưa cụ thể trong trường hợp xảy ra thiên tai, thảm họa thì biện pháp xử lý thế nào, làm gì trước làm gì sau, làm không được ai chịu trách nhiệm…”, ông Hiển nói.

Lấy ví dụ về việc dự báo sai và chỉ đạo kém trong tai họa do cơn bão Chanchu năm 2001 gây ra cho ngư dân, Chủ nhiệm UB Quốc phòng - An ninh Nguyễn Kim Khoa nhấn mạnh việc xác định trách nhiệm và xử lý sai phạm trong ứng phó thiên tai thảm họa.

“Dự báo sai, đưa đồng bào vào đúng vùng bão không thoát ra được, nhưng chỉ báo chí và ĐBQH lên tiếng, cuối cùng không ai chịu trách nhiệm; hoặc nhiều nơi lãnh đạo địa phương không kiên quyết sơ tán dân, tổ chức ứng phó không hiệu quả, để dân bị thiệt hại…”, ông Khoa nêu.

“Ở các nước ứng phó chậm như vậy là tỉnh trưởng bị cách chức rồi”, Chủ nhiệm UB Quốc phòng - An ninh nói và đề nghị có chế tài đầy đủ.

Phó Chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn còn lưu ý một số sai phạm như cố ý báo cáo tình hình nghiêm trọng hơn để hưởng các chế độ, để dân tự do sinh sống ở những khu vực có nguy cơ cao…

Một quỹ phòng tránh thiên tai cũng được đặt vấn đề trong dự luật. Trong khi ông Phùng Quốc Hiển phản đối vì “sao luật nào cũng có quỹ, nguồn lực quốc gia bị phân tán trong khi dân vẫn phải đóng góp nhiều” và “các loại quỹ này thời gian qua không giải quyết được vấn đề lớn, khi có thiên tai, thảm họa vẫn là ngân sách phải gánh” thì đa số ý kiến trong Thường vụ lại ủng hộ.

Ông Nguyễn Kim Khoa thấy quỹ là cần thiết để quản lý thống nhất các nguồn hỗ trợ, ủng hộ trong nước và quốc tế khi xảy ra thiên tai. “Có điều thời gian qua quản lý quỹ còn thiếu minh bạch, chồng chéo…”, ông Khoa nói.

Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai ủng hộ có quỹ, cùng với đó là khuyến khích bảo hiểm thiên tai, để giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. “Nếu huy động toàn dân và thu bắt buộc thì phải công khai minh bạch, QH phải thảo luận mức đóng góp và đưa vào luật”, bà Mai nói.

Theo Chủ nhiệm UB Kinh tế Nguyễn Văn Giàu, người nghèo có thể được tự nguyện nhưng các cơ quan, tổ chức và các đối tượng khác phải bắt buộc đóng góp vào quỹ này.

Dự thảo luật Phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai sẽ được trình QH tại kỳ họp cuối năm nay.

Chung Hoàng