- Nhiều đơn vị vận tải biển đã bày tỏ quan điểm bức xúc trước yếu kém về cơ sở hạ tầng do quy hoạch của cảng biển khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, tìm đủ cách chống đỡ khi hàng hóa không được bốc, xếp phải “chết chìm” trên tàu.

Hàng hóa “chết chìm” trên tàu

Tại Hội nghị bàn về giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác cảng biển, rút ngắn thời gian chờ tàu và bốc dỡ hàng hóa tại cảng biển được tổ chức ngày 9/4 tại Hải Phòng, ông Bùi Thiên Thu - Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết, Việt Nam có tỷ lệ lượng hàng trưởng rất cao, khoảng tới 18%, trong đó hàng rời là 5,6%. Cơ cấu vận tải tàu container tăng gấp đôi sau 10 năm.

Ông Thu cho rằng, thời gian tàu chờ tại các cảng biển đã có sự giảm rõ rệt qua con số tàu chờ từ 5-9 ngày năm 2006. Năm 2011, tàu hàng chờ giảm còn 2,5-5 ngày. Năm 2013 tàu chờ chỉ còn 1,5 ngày.

Theo ông Thu, để rút ngắn được thời gian chờ tàu, nâng cao năng lực bốc, xếp phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố cơ sở hạ tầng bến bãi, thiết bị, nhân lực, công nghệ bốc xếp.

Mặc dù đã rút ngắn được thời gian tàu chờ, nhưng ông Thu cũng đánh giá, hiện nay tình trạng thiết bị bốc xếp, công nghệ quản lý khai thác cảng ở nước ta vẫn còn lạc hậu, năng suất bốc sỡ hàng hóa thấp, hầu hết vẫn sử dụng các thiết bị bốc xếp thông thường; quản lý điều hành quá trình bốc xếp, bảo quản, giao nhận hàng hóa với kỹ thuật công nghệ lạc hậu.

{keywords}
 

Bên cạnh đó, ông Bùi Thiên Thu cũng tiết lộ hiện vẫn còn có tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh tại cảng biển như giảm giá bốc xếp hàng hóa dưới giá thành.

Hàng hóa tồn đọng với số lượng ngày càng nhiều, tính chất ngày cảng phức tạp và thời gian tồn đọng lâu gây khó khăn, thiệt hại rất lớn cho các doanh nghiệp các biển, hãng tàu, lãng phí tài sản cho Nhà nước và làm ô nhiễm môi trường.

Tại hội nghị, nhiều đơn vị vận tải biển bày tỏ quan điểm bức xúc trước yếu kém về cơ sở hạ tầng do quy hoạch của cảng khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, tìm đủ cách chống đỡ khi hàng hóa không được bốc, xếp phải “chết chìm” trên tàu.

Công ty vận tải biển Trung Hải cho rằng, doanh nghiệp bị giảm năng lực vận chuyển hàng hóa tới 15% chỉ vì năng lực bốc xếp do chủ hàng không bố trí được xe tháo dỡ, cảng không có kho bãi để lưu giữ nên ảnh hưởng đến năng lực tháo dỡ hàng hóa, giải phóng cho tàu.

Rà soát, gỡ cách bốc, dỡ hàng

Nhiều đơn vị cảng biển cũng cho rằng, quá trình vận chuyển hàng hóa phụ thuộc nhiều vào thời tiết, luồng lạch, khả năng kết nối đa phương thức vân tải.

Báo cáo của đại diện Công ty Cổ phần Cảng Hải Phòng cho rằng, hàng qua khu vực tăng nhanh từ 10-15%, ít trường hợp cảng bị quá tải. Tuy nhiên, lượng hàng thường có tình trạng phân bố không đồng đều trong năm.

“Cảng biển nước ta đa phần là nằm dọc bờ sông, lượng hàng hóa rút từ tàu đến xuất đi khá nhiều. Trong khi quá trình vận chuyển hàng hóa phụ thuộc nhiều vào thời tiết, con nước nên yếu tố khách quan là phải ‘bám’ rất nhiều vào đường bộ, trong khi chúng ta chưa thiết lập được tuyến giao thông riêng cho cảng. Nhất là khi vận tải đường sắt khối lượng lớn chưa được kết nối đến các cảng biển khiến khả năng vận tải hàng hóa chưa đạt hết công suất”, vị đại diện này nói.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công thẳng cho rằng, cách sắp xếp khu vực hàng phải thật khoa học, những thủ tục giao hàng cũng phải rà lại xem đã hợp lý chưa? Việc tìm các giải pháp để rút ngắn thời gian bốc xếp hàng hóa sẽ giúp doanh nghiệp vận tải nội địa hoạt động hiệu quả nói riêng và hệ thống cảng biển nói chung.

Thứ trưởng Công cũng nói rõ, Bộ GTVT sẽ xem xét lại quy hoạch cảng để xem xét tối đa năng lực của các cảng hiện có. Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ GTVT cũng thừa nhận, giao thông kết nối thực sự là tác động hết sức quan trọng, ảnh hướng rất lớn đến lưu thông bốc dỡ hàng hóa, là yếu tố ảnh hưởng tiêu cực nhất đến bốc dỡ hàng hóa cảng.

“Tháng 8 tới, Bộ GTVT sẽ ban hành Thông tư về trình tự thủ tục khai báo điện tử tàu rời biển, tàu cập bến, tiến tới làm thủ tục vào rời cảng thủy nội địa kể cả tàu biển và phương tiện thủy nội địa”, ông Công nói.

Gia Văn