Nhiều người trong số đó hôm qua còn là người dân làm việc trên rẫy cà, hay mở đại lý thu mua cà phê, hôm nay đã quan tâm sát, thậm chí tham gia bàn luận kết quả giao dịch tại một thị trường châu Âu xa xôi. Họ có lý do để quan tâm.
Giữa tháng Ba năm đó, giá cà phê Việt Nam xuất khẩu giao tại cửa khẩu lần đầu tiên trong vòng sáu năm trở lại mốc 1.000 đô la Mỹ/tấn, lôi cuốn hàng chục công ty lớn nhỏ tham gia.
Do một số nguyên nhân, giá cà phê Việt Nam thường được tính theo một khoản cao hoặc thấp hơn giá robusta trên thị trường kỳ hạn tại Luân Đôn, nơi có múi giờ sau Việt Nam sáu tiếng. Nhiều đơn hàng xuất được chốt ngay trong và sau giờ Luân Đôn giao dịch, do đó nhiều nhà xuất khẩu muốn có sớm thông tin giá cả tại Luân Đôn để có thể nhanh chóng đưa ra quyết định bán hàng ngoại thế nào và mua hàng nội ra sao.
Khi ấy nhà xuất khẩu của Việt Nam thường trả một mức phí vài trăm đô la Mỹ một tháng để mua thông tin giá cả tại thị trường Luân Đôn từ một số hãng tin nước ngoài. Để bù đắp chi phí này, một số người mua lại bán thông tin qua tin nhắn điện thoại cho người dân quan tâm và thu từ họ một khoản phí.
Cả chuỗi cung ứng cà phê xuất khẩu, từ người trồng, các đại lý thu mua, đến công ty xuất khẩu đều hồ hởi tham gia mua bán thông tin.
Họ mất tiền mua thông tin thị trường cà phê một cách vui vẻ bởi họ tin rằng, khi có thông tin “mất phí” từ một nhà cung cấp uy tín, họ không phải đánh bạc với chất lượng thông tin miễn phí trôi nổi trên thị trường nữa.
 |
| Báo chí trong nước khởi động mô hình thu phí bạn đọc (ảnh mang tính minh họa) |
Đó là thời điểm mà tôi đang công tác tại một hãng thông tấn nước ngoài. Hãng là nhà cung cấp cho họ những bản tin chuyên nghiệp và tin cậy đó. Tất cả những người liên quan đến quá trình sản xuất, từ nhóm phóng viên viết bài, ghi hình hay chụp ảnh, tới đội ngũ biên tập, ai cũng đều phải tập trung làm tốt việc của mình để mỗi thông tin giá cà phê đến tay người mua có chất lượng tối ưu nhất.
Nhìn ở góc độ kinh doanh, đó chính là cách đơn giản nhất mà người bán có thể giữ chân người mua: cung cấp đúng cái người mua cần, với một chi phí hợp lý.
Gần đây, báo chí Việt Nam quan tâm đến mô hình thu phí báo điện tử. Đã có một số báo điện tử công bố thu phí bạn đọc ở những chuyên mục đặc biệt, bên cạnh việc duy trì song song kênh đọc báo miễn phí như lâu nay.
Đây là một tin mừng với môi trường báo chí trong nước.
Một điều dễ thấy là nhiều tin bài trên các trang báo mạng lâu nay na ná giống nhau. Chỉ với smartphone, đọc lướt các kênh báo điện tử, hàng triệu độc giả không khó khăn gì để nhận thấy điều này. Cùng đó, độc giả Việt Nam lâu nay vẫn quen với thông tin miễn phí, đọc báo miễn phí.
Liệu mở ra mô hình thu phí, các tờ báo trong nước có thể thay đổi thói quen của độc giả không?
Tôi cho rằng, việc thay đổi đó chỉ có thể bằng cách cho độc giả thấy tin bài phải mua có giá trị khác biệt và đẳng cấp hơn hẳn so với các thông tin lâu nay trên các báo miễn phí.
Với mô hình tính phí, tôi hy vọng một chương mới của báo chí trong nước sẽ bắt đầu.
Độc giả bỏ tiền mua nội dung trên báo có thể là thiểu số trong xã hội. Nhưng tôi cho rằng, họ mua vì họ hy vọng và chờ đợi vào sự độc đáo, giá trị khác biệt của những nội dung thông tin đó.
Câu chuyện về chất lượng thông tin trên mặt báo sẽ được xới lên. Chính tính độc đáo, sự chuyên nghiệp của đội ngũ làm báo thu phí sẽ quyết định tương lai của dịch vụ này. Đầu tư vào công nghệ để lập dịch vụ tính phí không khó. Con người mới là yếu tố quyết định.
Trở lại câu chuyện cà phê xuất khẩu. Sau mốc tháng 3/2005, giá thị trường tiếp tục tăng. Kinh doanh ở thị trường kỳ hạn có rất nhiều rủi ro mà các thương gia tại Việt Nam không thấy hết hoặc không đủ sức phòng tránh. Rất nhiều người từng bỏ tiền mua thông tin để kinh doanh 15-16 năm trước giờ đã bỏ nghề. Cũng có một số doanh nghiệp xuất khẩu trụ lại và phát triển, một phần dựa trên việc nắm bắt được giá trị thực, và sử dụng hiệu quả thông tin được cung cấp chuyên nghiệp.
Dù nghề phóng viên và hay nghề bán thông tin đã thay đổi nhiều trong hơn hai thập kỷ qua nhờ sức mạnh của Intenet, vai trò của “người sản xuất”- của hãng thông tấn và các tờ báo vẫn không thay đổi.
Chính sự ổn định trong chất lượng tin bài của phóng viên đã đóng góp vào việc duy trì và phát triển dịch vụ bán tin. Thực tế đã và đang diễn ra với các hãng tin nước ngoài sẽ lặp lại ít nhiều ở phần khởi đầu hành trình dịch vụ mới của các tờ báo trong nước.
Tới một thời điểm sáng ra, ở quán cà phê có ai đó hỏi: “Các cậu đã đọc bài báo ấy chưa?” Mọi người lập tức truy cập vào trang tin tính phí của tờ báo kia... Đó sẽ là thành công.
Hồ Bình Minh (cựu phóng viên Reuters)
>>> Trải nghiệm không gian đọc báo Premium TẠI ĐÂY
Báo chí thu phí thể hiện khát vọng làm nghề ngày càng chuyên nghiệp hơn
Việc triển khai báo chí thu phí là tín hiệu tích cực, thể hiện niềm tin vào nghề của mình, mong muốn thuyết phục xã hội bằng chính chất lượng thông tin với sự chính xác, có trách nhiệm.
.svg){kind=icon}
