Một lời kêu gọi cứu giúp tuyệt vọng, được thu từ chiếc máy quay số nhỏ bé của vị thị trưởng một thị trấn Nhật Bản dường như bị lãng quên, rồi đăng tải trên Internet, giống như người ta ném chiếc chai vào một đại dương số hóa.


Trong cuốn băng kéo dài 11 phút, vị thị trưởng Katsunobu Sakurai mô tả tình cảnh thảm khốc mà Minamisoma phải đối mặt. Người dân trong thị trấn vẫn đang quay cuồng vật lộn với hậu quả thảm họa kép động đất, sóng thần trong khi được lệnh ở trong nhà vì phóng xạ rò rỉ từ một nhà máy hạt nhân cách đó 24km. Những người không đi sơ tán giờ đây chịu cảnh thiếu đói, vị thị trưởng nói, khi họ mắc kẹt trong nhà hay khu tị nạn bởi báo động hạt nhân cũng chính là nguồn cản trở việc vận chuyển lương thực tới đây.

Thị trưởng Katsunobu Sakurai trong cuốn video kêu gọi giúp đỡ. Ảnh: wordpress

“Chúng tôi cảm thấy bị cô lập”, ông Sakurai nói trong máy quay, trán hằn nếp nhăn và giọng nói như kiệt sức. “Với tư cách thị trưởng Minamisoma, tôi mong mỏi các bạn, trên khắp thế giới, hãy giúp chúng tôi”.

Bước ngoặt chống thảm họa

Cuốn video được đưa lên YouTube một ngày sau khi được thu âm vào đêm 24/3 lập tức gây “sóng” trên mạng, thu hút hơn 200.000 người xem. Gần hai tuần sau đó, chính quyền thị trấn vẫn nhận được những cú điện thoại, hầu như không phải là người Nhật Bản, gọi từ nước ngoài với đề xuất trợ giúp. Thị trấn cũng nhận được hàng trăm thùng lương thực và các vật dụng khác từ các cá nhân, các tổ chức phi lợi nhuận.

“Thật không hình dung nổi lại có nhiều nhà tài trợ thấy chúng tôi trên YouTube”, Noriyoshi Saito, người phụ trách kinh tế tại chính quyền địa phương, giờ đây đảm trách việc nhận hàng hóa viện trợ, cho biết.

Ông Sakurai mô tả lời kêu gọi trực tuyến là một bước ngoặt trong cuộc chiến chống lại thảm họa của Minamisoma - những thảm họa đã biến nơi ở của 75.000 người trở thành một thị trấn ma. Khoảng 50.000 người đã ra đi trong hai tuần đầu tiên sau động đất, cho dù có ít người đã quay trở lại.

Ông Sakurai đã đề cao sự hồi đáp của mọi người với cuốn video của ông. “Đột nhiên, thế giới dang rộng cánh tay tới chúng tôi”, Sakurai, 55 tuổi, người đàn ông nghị lực vẫn mang bộ trang phục như từng mặc trong video, nhưng giờ đây xuất hiện với nụ cười và dường như thoải mái hơn, cho biết. “Chúng tôi biết, chúng tôi không cô độc”.

Bây giờ, thị trấn ấy đang dần trở lại cuộc sống thường nhật. Trong khi yêu cầu ở trong nhà tránh phóng xạ vẫn còn, thì nhiều người dân bắt đầu phớt lờ cảnh báo. Các trạm xăng và cửa hàng bắt đầu mở cửa trở lại, cho dù những cửa hiệu lớn vẫn ngừng hoạt động. Xe hơi xuất hiện khá nhiều ở các khu phố chính.

“Tôi hy vọng việc mở cửa hiệu sẽ khiến mọi người cảm thấy yên tâm hơn”, Yasuko Sanno, chủ cửa hàng tạp hóa nhỏ trên con phố mua sắm cho biết. Ở khu vực ven biển, những người còn sống tìm kiếm chút đồ đạc còn lại trong đống đổ nát, trong khi nhân viên cứu hộ tiếp tục tìm kiếm các thi thể. Gần 1.500 người được cho là đã tử nạn nhưng chỉ có 358 thi thể tìm thấy.

Đặt trái tim vào cuộc cứu vớt thị trấn

Cư dân thị trấn nói rằng, mọi thứ đang dần trở lại gần như bình thường cho dù cuộc khủng hoảng tại nhà máy hạt nhân Fukushima Daiichi vẫn tiếp tục diễn ra. Sumio Tanaka có thể mở lại nhà hàng sushi lần đầu tiên sau động đất. Ông nói, việc cung cấp thực phẩm đã nối lại, cho dù ông chỉ lấy số ít cá từ một nơi xa của Nhật, xa hẳn khỏi nhà máy hạt nhân.

Trong khi không hề biết tới cuốn video nổi tiếng trên YouTube, ông Tanaka đã rất đề cao nỗ lực làm việc của vị thị trưởng trong cuộc hồi sinh thị trấn. “Thị trưởng thực sự đặt trái tim mình vào cuộc cứu vớt Minamisoma”, ông Tanaka, 62 tuổi nói.

Thị trưởng Sakurai mô tả thời điểm ông làm cuốn video là khoảnh khắc tối tăm nhất trong thảm họa. Người sống thậm chí không còn thời gian tìm kiếm thi thể người thân xấu số vì sóng thần động đất bởi yêu cầu sơ tán hay cảnh báo hạt nhân. Thực phẩm và nhiên liệu cạn kiệt khi xe tải cung cấp không được phép tiến vào khu vực có bán kính gần 30km từ nhà máy hạt nhân.

“Đó là thời khắc khủng khiếp”, Takamitsu Hoshi, một nhân viên chính quyền thị trấn nói. “Đồ đạc liên tục rung lắc vì dư chấn, chúng tôi nơm nớp lo sợ một vụ nổ khác xảy ra ở nhà máy hạt nhân”.

Sakurai và các nhân viên khác mô tả cuốn video như một nỗ lực cuối cùng để giúp đỡ thị trấn bị lãng quên. Thị trưởng cho biết, thị trấn của ông thậm chí còn biến mất khỏi các bản tin vì không còn phóng viên nào trụ lại. Trong cuốn video có tiêu đề “Kêu cứu từ Thị trưởng Minamisoma”, ông Sakurai đã mô tả các nhân viên chính quyền nỗ lực làm việc dưới nguy cơ phóng xạ thế nào. Ông kêu gọi những người tình nguyện trợ giúp thị trấn. “Làm ơn giúp chúng tôi trước khi ô nhiễm lan rộng hơn nữa”, ông nói.

Theo ông Sakurai, ý tưởng làm video đến từ một người dân địa phương tới chính quyền thị trấn than phiền về việc có quá ít người tình nguyện tới giúp đỡ, và thúc giục ông trực tiếp ra lời kêu gọi trên Internet. Ông thừa nhận rằng, đầu tiên ông đã hòai nghi ý tưởng này nhưng sự tuyệt vọng khiến ông muốn thử mọi cách. Cuốn video được thực hiện trong phòng họp sơ sài của thị trưởng.

Trong khi cuốn video vẫn còn trên mạng, ông Sakurai nói rằng, tình hình thị trấn đã tốt hơn.

  • Thái An (Theo nytimes)