Trong cuộc chạy đua chức vô địch NCAA năm 1983, huấn luyện viên bóng rổ bang Bắc Carolina huyền thoại Jim Valvano đã được một phóng viên hỏi rằng, ông có đi kiểm tra giường ngủ của các học trò khi đội đang trong quá trình thi đấu hay không.

Ông Valvano trả lời: “Thực sự, tôi chỉ mới kiểm tra đêm qua và bạn có tin là mọi chiếc giường đều ở đó không”.  

Mặc dù có thể là  giai thoại, nhưng câu chuyện đó đã minh họa một cách hoàn hảo về sự nguy hiểm của việc đặt ra các quy định quá tích cực.

Ông e rằng có quá nhiều lớp học đại học giống với ngôi trường Hogwarts dưới chế độ bàn tay thép của Giáo sư Dolores Umbridge (theo truyện Harry Potter), trong đó, mỗi sắc lệnh mới được ban hành hàng tuần để đối phó với một số vi phạm nhỏ của học trò.
Trước khi tiến hành những tuyên bố mang tính pháp lý trong lớp học của mình, hãy xem xét những lời khuyên sau:

Đừng đặt ra quy định mà bạn không thể thực hiện được

Tôi biết rằng bạn rất khó chịu khi học sinh nhắn tin hay nghe iPod trong lớp.  

Câu hỏi đặt ra là: Bạn có thể ngăn chúng được không? Sinh viên khá  thành thạo trong việc lén lút nhắn tin, không thèm giấu tai nghe dưới tóc hay mũ trùm đầu. Chúng đã làm những việc đó từ khi học trung học. Bạn định bắt chúng bằng cách nào? Đi lòng vòng quanh lớp học giống như giám thị? (Hãy nhớ rằng chúng đang nhắn tin không có nghĩa là chúng không nghe giảng. Sinh viên cũng là đối tượng rất giỏi làm nhiều việc cùng lúc).

Đặt ra những quy định quá khó thực hiện có thể nhanh chóng biến lớp học của bạn thành một sở cảnh sát mini – nơi mà bạn mất nhiều thời gian để chơi trò đuổi bắt với học sinh hơn là làm công việc giảng dạy. Việc đặt ra những quy định mà bạn không thể thực thi được thậm chí còn tồi tệ hơn, vì nếu chúng làm được, thì bạn không thể làm bất cứ điều gì, vì thế việc tạo ra văn hóa phô trương những quy định sẽ làm suy yếu một cách nghiêm trọng uy quyền của bạn với tư cách là một giáo viên.

Hãy quyết  định xem bạn có thể  chịu đựng được những gì

Kỷ luật lớp học hiệu quả thường là vấn đề của sự thỏa hiệp. Chắc chắn có những hành vi mà bạn không thích, nhưng bạn có thể chịu đựng được những gì để đổi lấy hòa bình và năng suất tương đối?

Trong lớp học viết bài luận, tôi cho phép học sinh sử dụng máy tính xách tay vì sẽ là rất ngớ ngẩn khi bắt chúng viết mọi thứ bằng tay trong khi chúng đã quá quen với việc sáng tác trên bàn phím và khi những bài luận cuối cùng phải được sản xuất trên một bộ xử lý từ ngữ.  

Khi cho phép chúng sử dụng máy tính xách tay, tôi biết rằng một số có thể  sẽ dùng nó để cập nhật tình trạng trên Facebook thay vì làm bài luận.

Tất nhiên, nếu tôi thấy chúng làm vậy, tôi sẽ nói đại loại như “Nào, các chàng trai, đây là lúc viết bài, không phải lúc dùng Facebook”. Tuy nhiên, hầu hết chúng sẽ không bao giờ để bị bắt gặp, vì quá dễ dàng kích chuột qua lại giữa các cửa sổ. Đó là điều mà tôi sẵn sàng chịu đựng vì tôi tin rằng cho phép dùng máy tính trong lớp học giải quyết được nhiều vấn đề hơn là những rắc rối mà máy tính gây ra.

Hãy nghĩ  đến các nạn nhân. Chúng ta thường đặt ra một quy định chống lại cái gì đó chỉ vì nó làm chúng ta khó chịu – không phải vì nó thực sự có hại cho những học sinh khác hoặc bất lợi cho môi trường học tập.

Ăn và uống trong lớp học rơi vào trường hợp đó. Học sinh thực sự làm tổn thương ai khi chúng ăn khoai tây chiên hay nhấm nháp soda trong lớp học?

Hầu hết, khi chúng tóp tép nhai thay vì tham gia thảo luận, nhắn tin thay vì nghe giảng hay lướt web thay vì viết bài luận thì chúng chỉ đang làm hại chính mình. Khi chúng làm những điều  đó một cách lặng lẽ, tôi thực sự không xem đó là vấn đề kỷ luật.

Hãy xem xét hậu quả

Một câu hỏi khác mà bạn phải hỏi chính mình trước khi đặt ra bất cứ quy định nào là: Cái giá của việc thực thi điều đó là gì?

Huấn luyện viên Valvano hiểu rằng nếu ông ấy đi kiểm tra, có thể ông ấy sẽ bắt được một trong những vận động viên giỏi nhất ra ngoài quá muộn và phải đình chỉ anh ta. Và điều đó có thể sẽ khiến cả đội mất đi một cơ hội tiến bước trong giải đấu. Rõ ràng, thực thi một lệnh giới nghiêm có thể đã gây ra những hậu quả không thể chấp nhận được với Valvano và những thành viên khác của đội.

Là giáo viên, chúng ta thường phải làm những tính toán tương tự. Nếu chúng ta trở  thành cảnh sát lương thực và công nghệ trong lớp học của chúng ta - giật lấy chiếc iPhone và những túi khoai tây chiên thì chính xác là ai đang phá hoại? Ai đang làm hại nhiều hơn cho môi trường học tập? Người lặng lẽ nhấm nháp đồ uống nhẹ hay người giật nó từ tay của người khác?

Hơn nữa, đôi khi thực thi quá  hăng hái có thể gây ra những rắc rối cho người hướng dẫn. Liệu bạn có được phép tịch thu thiết bị điện tử đắt tiền của học sinh không? Bạn có thể khiến chính mình bị lôi vào một vụ kiện hoặc ít nhất là bị khiển trách? Nó có đáng để mạo hiểm không?

Hãy hiểu  toàn bộ vấn đề


Trước khi bắt đầu đặt ra quy định chống lại những hành vi cụ thể, bạn cần quen với sinh viên, những cuốn sổ tay của giảng viên cũng như sổ tay quy định.

Nói cách khác, bạn cần biết chính xác điều mà bạn có thể và  không thể làm trong lớp học – và lãnh đạo có ủng hộ bạn hay không nếu bạn cố gắng thực thi một quy định nào đó.  

Với tất cả những lý do trên, tôi khuyên bạn nên có càng ít những quy định trong lớp học càng tốt.

Thông báo rõ ràng

Bất cứ quy định nào mà bạn quyết định đưa ra, bạn cần chắc chắn rằng đã công bố chúng một cách rõ ràng trong giáo trình của mình, và chắc chắn rằng tất cả sinh viên đều đã sao chép chúng. Nhiều người hướng dẫn yêu cầu sinh viên kí vào một bản thừa nhận rằng họ đã nhận được giáo trình và hiểu các quy định.

Tuy nhiên, công bố thôi không đủ. Hãy đề cập đến chúng một cách rõ  ràng và dứt khoát trong buổi học đầu tiên, kèm them những buổi cập nhật lại trong suốt khóa học nếu cần. Tôi nhận thấy rằng, trong khi một giáo trình in có thể lạnh lùng và khách quan hơn, thì bạn có thể thường xuyên làm những quy định trở nên “nhẹ nhàng” hơn bằng cách nói về chúng và giải thích lý do bạn đưa ra những quy định đó.

Hãy nhất quán

Quy tắc cuối cùng trong việc đặt ra những quy định là, nếu bạn có một quy định, bạn phải thực hiện nó bất kể hậu quả. Bạn không thể do dự và kén chọn trong việc thực thi. Nếu không, bạn sẽ không có những quy định tốt và phải quay trở lại điểm bắt đầu.

Một đồng nghiệp từng hỏi tôi rằng liệu tôi có quy định về việc ăn trong lớp học hay không. Và tôi đã trả lời: “Tất nhiên là có. Tôi yêu cầu các sinh viên khép miệng khi nhai”.

  • Rob Jenkins (phó giáo sư tiếng Anh ở ĐH Georgia Perimeter).
  • Ông viết bài đều đặn mỗi tháng cho mục cộng đồng đại học của tờ The Chronicle of Higher Education
  • Nguyễn Thảo (chuyển ngữ)