Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ 3 trên thế giới với khoảng 2 triệu ca mắc mới mỗi năm. Tại Việt Nam, đây là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở nam giới sau ung thư gan, phổi và dạ dày. Ở nữ giới, ung thư đại trực tràng đứng sau ung thư vú và phổi.
Số lượng mắc mới năm 2020 là hơn 16.400 ca và số tử vong do ung thư đại trực tràng là 8.203 trường hợp - đây là con số được các chuyên gia đưa ra tại Hội thảo Kỹ thuật cao trong nội soi cắt tách dưới niêm mạc trong ung thư đường tiêu hóa tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) ngày 2/3.
Theo Phó Giáo sư Nguyễn Công Long - Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa và Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai, mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận từ 800 - 1.000 bệnh nhân vào khám và nội soi tiêu hóa trong đó nhiều trường hợp phát hiện ung thư. Nếu ở giai đoạn sớm, bác sĩ sẽ “hớt” luôn tổn thương ung thư, người bệnh không cần phải nội soi thêm hoặc phẫu thuật mở. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn sớm còn ít.
Đối với ung thư đại trực tràng, dấu hiệu nhận biết rất mơ hồ. Nhiều biểu hiện tiền ung thư không đau đớn, dễ bị nhầm là bệnh vặt nên người mắc không đi kiểm tra. Khi bệnh nhân đi nội soi thì phát hiện có tổn thương ung thư thậm chí chuyển sang giai đoạn muộn.
Các tổn thương tiền ung thư gồm viêm đại trực tràng chảy máu và bệnh Crohn, polyp đại trực tràng như polyp tuyến, polyp tăng sản và polyp loạn sản phôi. Những polyp có kích thước trên 2cm có nguy cơ ung thư cao.
Bác sĩ cảnh báo những dấu hiệu bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý, nên đi khám ngay:
1. Thay đổi thói quen đại tiện, giờ giấc đi vệ sinh, từ vài lần đến cả chục lần trong ngày. Bệnh nhân bị táo bón, phân lỏng hoặc xen kẽ cả hai.
2. Hằng ngày, người bệnh luôn có cảm giác buồn đi vệ sinh, phân chứa nhầy máu.
3. Khuôn phân bị dẹt, vẹt góc hoặc có rãnh do khối u ở trực tràng.
4. Bệnh nhân suy nhược, niêm mạc xanh, sụt cân.
Bệnh chia thành các giai đoạn sau:
Giai đoạn 0: Khối u được tìm thấy trong niêm mạc đại trực tràng, chưa di căn hạch xung quanh.
Giai đoạn I: Khối u xâm lấn lớp dưới niêm mạc hoặc lớp cơ của thành đại trực tràng, chưa di căn hạch xung quanh.
Giai đoạn II: Khối u xâm lấn lớp dưới thanh mạc, vùng mô quanh đại tràng, thủng vào phúc mạc tạng hoặc xâm lấn cơ quan kế cận, chưa di căn hạch xung quanh.
Giai đoạn III: Khối u đã di căn hạch xung quanh, chưa di căn xa.
Giai đoạn IV: Khối u di căn xa đến một nơi như phổi, gan, hoặc buồng trứng ở nữ.
Polyp thường không có biểu hiện triệu chứng nhưng có thể được tìm thấy qua nội soi đại tràng vài năm trước khi ung thư xâm lấn phát triển.