Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) là một trong những nội dung sẽ được các đại biểu cho ý kiến tại hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách trong ngày 26/3.

Xem xét trong quá trình thực hiện cải cách tiền lương

Một trong những nội dung đáng chú ý được dự thảo luật quy định là "Nhà nước có chính sách ưu tiên về tiền lương, phụ cấp đối với thẩm phán, thẩm tra viên tòa án, thư ký tòa án".

Dự thảo quy định, chế độ tiền lương và phụ cấp nêu trên do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định theo đề nghị của Chánh án TAND Tối cao.

Báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự luật này, Ủy ban Tư pháp cho biết, quá trình thảo luận, bên cạnh ý kiến tán thành thì một số đại biểu Quốc hội không nhất trí với quy định này vì như vậy sẽ tạo thêm một bảng lương ưu tiên riêng cho tòa án và không phù hợp với Nghị quyết 27 về cải cách tiền lương. 

w xet xu vu an cha con dai gia thien soi vnn 2 548.jpg
Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) quy định, Nhà nước có chính sách ưu tiên về tiền lương, phụ cấp đối với thẩm phán, thẩm tra viên tòa án, thư ký tòa án. Ảnh: Quang Hưng

Bày tỏ cơ bản nhất trí với đề nghị của TAND Tối cao tại dự thảo luật, Thường trực Ủy ban Tư pháp cho rằng, việc ưu tiên về lương, phụ cấp đối với các chức danh tư pháp của tòa án sẽ được xem xét trong quá trình thực hiện cải cách tiền lương, bảo đảm phù hợp với Nghị quyết 27 về cải cách tiền lương.

Thực hiện kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Tư pháp đang xin ý kiến của Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công về nội dung này.

Sau khi có ý kiến của các cơ quan liên quan, Thường trực Ủy ban Tư pháp sẽ tiếp tục phối hợp với TAND Tối cao và các cơ quan hữu quan tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉnh lý dự thảo luật về nội dung này.

Thẩm phán TAND Tối cao làm việc đến khi nghỉ hưu

Một nội dung khác còn ý kiến khác nhau liên quan đến quy định về nhiệm kỳ thẩm phán. Cụ thể, theo luật hiện hành quy định nhiệm kỳ đầu của các thẩm phán là 5 năm; trường hợp được bổ nhiệm lại hoặc được bổ nhiệm vào ngạch thẩm phán khác thì nhiệm kỳ tiếp theo là 10 năm.

Còn dự thảo luật mới nhất thì đề xuất, thẩm phán TAND Tối cao làm việc đến khi nghỉ hưu; thẩm phán được bổ nhiệm lần đầu có nhiệm kỳ 5 năm, thẩm phán được bổ nhiệm lại có nhiệm kỳ đến khi nghỉ hưu.

Cơ quan thẩm tra cho hay, quá trình thảo luận, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành quy định về nhiệm kỳ của thẩm phán, đồng thời đề nghị làm rõ lý do người có chức danh thẩm phán thì bổ nhiệm đến khi nghỉ hưu.

Bên cạnh đó vẫn có ý kiến không tán thành với quy định của dự thảo luật. Một số ý kiến băn khoăn, quy định như dự thảo luật có thể ảnh hưởng đến rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của thẩm phán.

Thường trực Ủy ban Tư pháp cho rằng, thẩm phán là chức danh tư pháp đặc thù do Chủ tịch nước bổ nhiệm để thực hiện nhiệm vụ xét xử và các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của luật, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Quy định như dự thảo luật là tiếp tục đổi mới về nhiệm kỳ thẩm phán và thể chế hóa Nghị quyết 27 của Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.  

Theo cơ quan thẩm tra, quy định này không ảnh hưởng đến sự rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của thẩm phán; tạo điều kiện để thẩm phán thực sự yên tâm công tác, góp phần bảo đảm nguyên tắc khi xét xử thẩm phán độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; giảm thủ tục, thời gian thực hiện quy trình bổ nhiệm lại.

Mặt khác, thẩm phán có vi phạm, tùy theo tính chất, mức độ có thể bị miễn nhiệm, cách chức theo quy định tại Điều 107 và Điều 108 của dự thảo luật.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với dự thảo luật về nhiệm kỳ thẩm phán.

Dự kiến, dự án Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024).