Khi thường dân 'lên ngôi' chống lãng phí

Elena Biurrun từ một phụ nữ nội trợ đã trở thành nhà hoạt động chính trị sau khi chính quyền địa phương từ chối sửa chữa đường nước bị hỏng cho dân. 

Bà Biurrun xem xét bản đồ hiển thị vị trí một dự án phát triển nhà ở cao cấp với một số thành viên hội đồng thành phố. Nữ thị trưởng này đang từng bước gia tăng sự minh bạch trong quản trị chính quyền. Ảnh: wsj

Bà còn thành lập một nhóm những người bảo vệ rừng trước các nhà phát triển bất động sản. Giờ đây, Biurrun đã được bầu làm thị trưởng của Torrelodones - một đô thị trong Cộng đồng Madrid, Tây Ban Nha.

Hai năm trong nhiệm kỳ hoạt động, bà trở thành một hình mẫu quốc gia, một con người lý tưởng vì phong trào chính phủ sạch đang dần ăn sâu bám rễ tại Tây Ban Nha. Nữ thị trưởng 39 tuổi đã mở cửa Hội đồng thành phố đón tiếp thêm nhiều người dân, giảm mạnh đặc quyền quan chức, và đầu tư tiền của vào việc sửa chữa trường học, đường sá đảm bảo phố có làn đường riêng cho xe đạp và nâng cấp lại một sân bóng.

"Những người quản trị cần phải biết rằng, bầu cử và thắng cử hợp pháp không có nghĩa là họ có thể ký các chi phiếu khống trong vòng bốn năm", bà Biurrun cho biết.

Nữ thị trưởng thường xuyên được mời tới nói chuyện ở các diễn đàn, trên đài phát thanh hay các tạp chí tin tức, truyền hình nổi tiếng Tây Ban Nha. "Mọi người bắt đầu cảm thấy chán ngán. Họ muốn thấy các sáng kiến như của chúng tôi", bà cho biết. 

Quay lưng lại với một hệ thống chính trị đầy rẫy yêu sách, tham nhũng, hối lộ và luôn đóng kín, rất nhiều người Tây Ban Nha đang hết lòng ủng hộ các nhà hoạt động thường dân.

Quản trị sạch

Số lượng người Tây Ban Nha tham gia các hoạt động chính trị ngoài loại hình bỏ phiếu hay biểu tình đường phố đã tăng tới 39% trong năm 2010 so với 27% năm 2008, theo thống kê của tổ chức Khảo sát Xã hội châu Âu ở London. 

Động lực của họ bắt đầu từ những thống khổ trong cuộc suy thoái của Tây Ban Nha với 27% tỉ lệ thất nghiệp.

Áp lực từ tầng lớp dân thường đang ngày càng trở nên mạnh mẽ ở Tây Ban Nha, đặc biệt là trong các sáng kiến địa phương để "khai mở" các cơ quan văn phòng chính phủ cho người dân giám sát.

Nhiều nhà lãnh đạo chính trị trở nên giàu có trong làn sóng bất động sản bùng nổ từ trước 2008 , hàng loạt cuộc điều tra hình sự hướng tới mọi cấp chính quyền.

Và, những nhà hoạt động chính trị mới nổi đang cố gắng có được sự ủng hộ của các đảng và người dân bằng cam kết quản trị cởi mở hơn, tốt đẹp hơn. 

33 trong số 110 thành phố lớn nhất của Tây Ban Nha đã đạt thang điểm cao nhất trong chỉ số minh bạch của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, tăng so với một thành phố trong năm 2008. 

Chính quyền khu vực Navarra năm ngoái đã ba hành luật công khai hồ sơ đầu tiên tại Tây Ban Nha. Trung ương cũng đang soạn thảo luật tương tự.

Các đặc quyền cũng bị giảm mạnh. Tại Castilla-La Mancha, chính quyền tiến hành đấu giá hàng chục chiếc xe công và "khoanh vùng" hơn 400 chiếc chuẩn bị bán trong tương lai. Ở Ontinyent, một thành phố nhỏ thuộc khu vực Valencia, chính quyền (bao gồm các nhà hoạt động vì quản trị sạch) đã mạnh tay đóng cửa một đài truyền hình công sau khi có nhiều chỉ trích đài này trở thành công cụ tuyên truyền cho cựu thị trưởng.

Thái An (theo wsj)