Không bảo kê mới giảm được tiêu cực trên đường

- Giải trình trước UB Quốc phòng - An ninh Quốc hội sáng nay, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng cho hay đang cố gắng hạn chế tiêu cực trong lực lượng thi hành công vụ bằng cách tăng kiểm tra.

Chưa thể xử phạt minh bạch vì thiếu tiền

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp QH Lê Thị Nga nêu: Nhiều xe chở quá tải, quá khổ chạy từ Nam ra Bắc, trên đường dày đặc các lực lượng cảnh sát, thanh tra mà vẫn lọt.

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp QH Lê Thị Nga

"Khi tổ chức Minh bạch quốc tế nêu ý kiến người dân rằng cảnh sát giao thông tham nhũng nhất, lãnh đạo ngành phản biện 'chỉ nhận dăm ba chục mà nói tham nhũng là không thoả đáng'. Tôi thấy phải xem lại cách nghĩ này", bà Nga nói.

Trong phóng sự truyền hình phát tại phiên giải trình, có tài xế nói thật "xe chở quá tải hoàn toàn yên tâm nếu báo trước cho công an, nếu không 'làm luật' đừng mong ra khỏi địa bàn vì sẽ có lực lượng đến lập biên bản ngay".

Thừa nhận có tiêu cực trong lực lượng thi hành công vụ, Bộ trưởng Thăng cho biết đang cố gắng hạn chế bằng cách tăng cường kiểm tra, kiểm soát.

"Nhưng nguyên nhân không chỉ ở những lực lượng hoạt động trên đường mà còn từ ngay phòng máy lạnh, tức là khâu cấp phép", ông Đinh La Thăng nói. "Xử lý trên đường chỉ có cách là luật pháp chặt chẽ, người thực thi pháp luật nghiêm minh, không dung túng, bao che, đỡ đầu, bảo kê, ai vi phạm đều xử lý công bằng như nhau".

Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng: Nguyên nhân tiêu cực không chỉ ở những lực lượng hoạt động trên đường mà còn từ ngay phòng máy lạnh, tức là khâu cấp phép

Đại diện Bộ Công an cho biết sẽ cố gắng khắc phục bằng các phương thức xử phạt minh bạch hơn, qua hình ảnh, qua tài khoản... Tuy nhiên vẫn chưa triển khai được do khó khăn về kinh phí đầu tư.

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp trao đổi lại: Các cơ quan chức năng nên lưu ý nguyên nhân kinh tế. Chi phí xăng dầu, cầu đường tăng, thêm những chi phí không chính thức để 'làm luật', trở thành gánh nặng khiến lái xe, chủ xe tiếp tục vi phạm.

Nợ tiêu chuẩn vẫn cấp phép

Khâu cấp phép là một trong những nguyên nhân, các ĐBQH nêu, dẫn đến những tai nạn thảm khốc thời gian qua liên quan đến xe chở khách, xe container.

ĐB Ngô Văn Hùng (Lào Cai) kêu nhiều địa phương buông lỏng việc cấp phép kinh doanh vận tải, chỉ cấp phép mà không quản lý, thẩm định hồ sơ không hiệu quả...

ĐB Trần Đình Thu (Gia Lai) thấy quản lý phương tiện vận tải hàng hóa siêu trường, siêu trọng còn hình thức. "Mới xử lý được xe chở quá trọng tải của xe, còn những xe chở quá trọng tải mà đường xá chịu được thì chưa, làm hỏng hết đường từ quốc lộ đến tỉnh lộ, hậu quả dân phải gánh", ông Thu nói.

Bộ trưởng Đinh La Thăng thừa nhận việc cấp giấy phép kinh doanh vận tải vẫn dựa trên hồ sơ của doanh nghiệp: "Hồ sơ đủ nhưng trên thực tế không được như hồ sơ, chưa kể có trường hợp 'ngầm' cho nợ tiêu chuẩn vẫn cấp giấy phép".

Ông cho rằng cần kiểm soát trọng tải xe ngay từ gốc là khâu nhập khẩu, xếp hàng hóa ở nhà ga, bến cảng...

Bên cạnh đó là phát triển các loại hình vận tải khác. "Có đường sắt thích hợp vận chuyển container, không nước nào chở container bằng ôtô từ Bắc vào Nam như vậy", Bộ trưởng nói.

Ông Thăng cũng lưu ý trách nhiệm của địa phương. Phóng sự truyền hình phản ánh ở một số trạm cân, khi thấy nhiều xe bị giữ lại vì vi phạm trọng tải, địa phương đề nghị giải tỏa cho đi vì "để xe ùn ứ là phản cảm".

Công khai trung tâm đào tạo "đen"

ĐB Ngô Văn Hùng cho rằng do buông lỏng cấp phép mà nhiều doanh nghiệp khoán trắng cho lái xe, nhiều người trong số đó yếu kém về tay nghề, đạo đức, sức khỏe..., chạy quá tốc độ, tranh giành khách. Khi tai nạn thì không truy được trách nhiệm chủ phương tiện.

ĐB Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương): Tai nạn xe khách ngày càng nghiêm trọng, nhiều gia đình không dám đi chung một xe

ĐB Trần Đình Thu cũng phê chất lượng đào tạo lái xe: "Không thiếu nơi đào tạo từ xa, thiếu kiểm tra, thậm chí cứ nộp tiền là qua. Nhiều trường hợp xảy ra tai nạn mới biết hóa ra lái xe nghiện hút".

Phó Chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng QH Lê Như Tiến phản ánh: "Lái xe nói 'cứ học, cứ thi là có bằng', bằng thật mà tay lái giả". Thậm chí có tình trạng "cò" như Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi nói.

ĐB Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) chỉ ra dân bất an khi tai nạn xe khách ngày càng nhiều, nghiêm trọng, "nhiều gia đình không dám đi chung một xe".

Thừa nhận "còn sơ hở" trong đào tạo, sát hạch loại hình lái xe đặc biệt này, Bộ trưởng cũng cho hay: Ngày trước kinh tế phát triển, nhu cầu mua xe và lái xe tăng, thêm chủ trương xã hội hóa đào tạo, các trung tâm này bung nở. Nay nhu cầu giảm họ phải cạnh tranh không lành mạnh bằng cách hạ giá, cắt chương trình... 'Cò' cũng từ đó mà ra.

Biện pháp Bộ trưởng GTVT đề ra là sát hạch lại toàn bộ đội ngũ sát hạch viên và công khai những trung tâm đào tạo có nhiều lái xe gây tai nạn để người dân tránh.

Đại diện Bộ Y tế cho biết sau khi dự thảo về tiêu chuẩn sức khỏe người lái xe đưa ra năm 2008 không được dư luận đồng thuận, Bộ sẽ nghiên cứu khoa học hơn về thể chất, tâm sinh lý người Việt để có quy định thích hợp, sẽ đưa ra xin ý kiến nhân dân và giới chuyên môn.

Chung Hoàng - Ảnh: Minh Thăng