Một trong những nhân vật nổi bật kiến tạo nên kế hoạch khiến chính phủ Mỹ phải chính thức ngừng hoạt động lại là một nghị sĩ ít người biết tới khi mới chỉ có mặt tại nhiệm sở vẻn vẹn 8 tháng.

{keywords}
Ảnh: Getty Images

Nghị sĩ mới được bầu này đã cố gắng hạ thấp vai trò của mình, nói rằng, ông có ảnh hưởng tương đối nhỏ. Nhưng trong thực tế, các nỗ lực của ông đã đẩy Washington tới bờ vực.

Vấn đề nằm ở Đạo Luật Chăm Sóc Sức Khỏe Hợp Túi Tiền - còn gọi là Obamacare. Một số nghị sĩ Cộng hòa đang yêu cầu hủy bỏ hoặc ít nhất là trì hoãn nó. Họ cho rằng, cách tốt nhất để thực hiện điều đó là gắn nó với một dự luật cần phải thông qua để cấp tiền cho chính phủ. Ý tưởng này khiến Washington "khốn khổ" trong vòng hơn một tuần lễ và phơi bày kẽ hở trong đảng Cộng hòa.

Vậy, nghị sĩ nào âm thầm gây ảnh hưởng trong các cuộc tranh cãi? Thượng nghị sĩ Ted Cruz, người đã hoàn thành bài diễn thuyết kỷ lục nhằm vận động Thượng viện Mỹ bác bỏ việc cấp ngân sách cho chương trình y tế do Tổng thống Obama đề xuất (Obamacare) với tổng thời gian diễn thuyết liên tục lên tới 21 giờ 19 phút, là nhân vật trung tâm? Nhưng đồn đoán ấy là sai lầm.

Câu trả lời? Mark Meadows, người đại diện vùng phía tây của Bắc Carolina và vận dụng ảnh hưởng âm thầm phía sau ánh sáng máy quay hay những chiếc micro nóng bỏng.

Trong tháng 8, khi các nghị sĩ dành thời gian ở quận huyện của họ, thì Meadows đã viết thư gửi tới các nhà lãnh đạo Cộng hòa đề xuất rằng, họ cần phải gắn kết việc bác bỏ Obamacare với một dự luật cấp tiền cho chính phủ năm tới.

Meadows đã thành công trong việc thuyết phục 79 đồng nghiệp của ông ký vào lá thư. Và ông còn đi xa hơn, khi dẫn đầu một nhóm 40 nghị sĩ yêu cầu rút lại Obamacare hoặc bãi bỏ điều khoản về ngân sách. Khi đó họ mới thông qua ngân sách cho hoạt động của chính phủ. Trong bài phỏng vấn dài với CNN, Meadows giải thích: "Mục tiêu của chúng tôi không phải là đóng cửa chính phủ. Đó là ngăn chặn luật chăm sóc sức khỏe".

Lãnh đạo phe đa số trong Thượng viện Harry Reid gọi những người ủng hộ kế hoạch như vậy là "vô chính phủ". Ông nói: "Một ngày tồi tệ với chính phủ là một ngày tốt đẹp với nhóm Tiệc trà".

Lúc đầu, các nhà lãnh đạo Cộng hòa ở Hạ viện tỏ ra miễn cưỡng và bác bỏ kế hoạch này. Chủ tịch Hạ viện John Boehner và khá nhiều nghị sĩ khác tin rằng, chiến lược có này thể dẫn tới việc đóng cửa chính phủ khi Thượng viện do Dân chủ dẫn dắt sẽ không bao giờ chấp thuận.

Thêm vào đó, họ tin là phe Cộng hòa sẽ bị đổ lỗi nếu việc đóng cửa chính phủ xảy ra. Những cuộc thăm dò gần đây đã minh chứng điều đó. Cuộc khảo sát của CNN/ORC International Poll cho biết, 51% người được hỏi nghĩ là như vậy. Đó là một rủi ro chính trị mà không lãnh đạo nào muốn mạo hiểm.

Cho dù lá thư của Meadows không đại diện cho số đông, nhưng nó là một nhân tố thuyết phục Boehner đảo ngược tiến trình và đặt ra một kế hoạch cấp tiền cho chính phủ nhưng không chấp thuận ngân sách cho Obamacare.

Meadows cho biết, với ông, loại bỏ Obamacare là ưu tiên số một. "Tôi đại diện cho 749.000người đã bầu cho tôi", ông nhấn mạnh, rằng những cử tri của ông muốn ông đấu tranh chống lại Obamacare "bất kể hậu quả". Meadows đại diện cho khu vực cử tri bảo thủ. Ông đắc cử năm 2012 và kế nhiệm nghị sĩ đảng Dân chủ Heath Shuler, người đã quyết định không tái cử. Ông làm việc rất chặt chẽ với nhóm Tiệc trà và là cầu nối với chương trình nghị sự của họ.

Hiện các nghị sĩ đảng Cộng hòa dự đoán, việc chính phủ ngừng hoạt động sẽ kéo dài ít nhất một tuần. Các đảng viên Dân chủ dự đoán nếu tình trạng chính phủ bị tê liệt kéo dài tới cuối tuần này, tranh cãi về việc cấp ngân sách cho chính phủ sẽ dẫn tới một cuộc chiến nghiêm trọng hơn về giới hạn nợ liên bang 16,7 nghìn tỷ USD.

Thái An (theo CNN)