Hãng thông tấn Bernama của Malaysia vừa dẫn lời Thủ tướng Najib Razak cho biết, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hoãn chuyến thăm tới Malaysia do chính phủ đóng cửa.

{keywords}
Ảnh: Getty Images

Ông Obama dự kiến thăm Malaysia ngày 11/10 trong khuôn khổ chuyến công du 4 nước Đông Nam Á cũng như tham dự hội nghị thượng đỉnh khu vực ở Indonesia và Brunei. Tuy nhiên, với những diễn biến xảy ra ở nước Mỹ, ông có thể phải hủy chuyến đi này. Chính phủ Mỹ lần đầu tiên buộc phải đóng cửa trong vòng 17 năm qua. Điều này gây ra sự lúng túng cho một vị tổng thống luôn bày tỏ mối quan tâm với nỗ lực củng cố địa vị của Mỹ ở châu Á.

Cho tới hôm qua, một số quan chức cấp cao vẫn tuyên bố, chuyến đi (dự kiến bắt đầu từ thứ 7) vẫn diễn ra. Nhưng họ thừa nhận phải đang xem xét liệu kế hoạch tới Indonesia, Malaysia, Brunei và Philippines có thể đúng theo kế hoạch hay không bởi những hạn chế hậu cần.

“Chúng tôi hy vọng thứ ba, chính phủ sẽ mở cửa", thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney nói. "Chuyến đi châu Á là cơ hội to lớn với nền kinh tế và cả nhân dân Mỹ, và ông Obama sẽ tiếp tục thực hiện".

Theo giới phân tích chính sách đối ngoại, một cơ hội sẽ bị bỏ lỡ nếu những vấn đề chính trị trong nước buộc ông Obama phải ngừng chuyến công du - bao gồm sự kiện tham dự các hội nghị thượng đỉnh kinh tế và an ninh khu vực; tham gia cuộc gặp các doanh nhân toàn cầu.

"Chính quyền đã cam kết mạnh mẽ rằng Tổng thống sẽ xuất hiện ở các sự kiện này mỗi năm", Joshua Kurlantzick, nhà nghiên cứu Đông Nam Á tại Hội đồng Đối ngoại Mỹ cho biết. "Sẽ thực sự mất mặt nếu ông ấy không đi".

Cuộc chiến trong nước về ngân sách đang là một trở ngại với cam kết của Obama ở châu Á - một khu vực tăng trưởng nhanh chóng mà Mỹ đang ngày một gia tăng cạnh tranh trong ảnh hưởng với Trung Quốc. Năm 2010, ông Obama đã hai lần hoãn chuyến đi tới Indonesia và Australia - một lần do phải ở lại Washington cho cuộc bỏ phiếu sáng kiến chăm sóc sức khỏe, và sau đó là đối phó với nạn dầu tràn tại vịnh Mexico.

Tổng thống Mỹ sau đó đã lên kế hoạch thăm Indonesia, Hàn Quốc và Nhật Bản tháng 11 năm đó. Nhưng thất bại bầu cử giữa kỳ, Dân chủ mất quyền kiểm soát Hạ viện khiến các trợ lý Nhà Trắng phải tranh luận hủy bỏ chuyến công du, Tommy Vietor, cựu phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ nói. “Những chuyến đi này là cách quan trọng để thúc đẩy những lợi ích Mỹ", Vietor nhấn mạnh.

Năm 2011, Washington công bố chiến lược "xoay trục châu Á", tập trung trở lại chính sách đối ngoại Mỹ về khu vực này sau nhiều năm lún sâu vào chiến sự Iraq, Afghanistan. Obama đã có chuyến công du 9 ngày tới Hawaii, Australia và Indonesia. Năm ngoái, không lâu sau khi tái đắc cử, ông đã tới thăm ba nước châu Á trong đó có Myanmar.

Michael Green, giám đốc chương trình châu Á dưới thời Tổng thống George W. Bush, nhắc lại rằng, Bill Clinton từng buộc phải hủy chuyến công du tham dự hội nghị thượng đỉnh kinh tế tại Nhật năm 1995 do chính phủ đóng cửa. “Nhà Trắng có thể nghĩ tới việc hủy bỏ, nhưng tôi nghĩ đó là sai lầm", ông Green nói. “Một tâm lý đang lan rộng ở châu Á rằng, ở nhiệm kỳ hai, kể từ sau Clinton, chả ai trong chính quyền còn muốn tập trung về châu lục".

Thái An (theo AsiaOne, Washington Post)