- Các ĐBQH thấy nguy cơ vỡ quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) không thuyết phục mà giải pháp nâng dần tuổi nghỉ hưu cũng không hợp lý.

>> Không đồng tình nâng tuổi hưu
 >> Lo vỡ quỹ BHXH, lại muốn nâng tuổi hưu
 >> Trẻ còn thất nghiệp, sao nới tuổi hưu?
 >> Tăng tuổi hưu có lợi ích nhóm không?

Thảo luật tổ về dự thảo luật BHXH hôm nay (29/5), ĐB Ngô Ngọc Bình (TP.HCM) nói thẳng "nguy cơ vỡ quỹ là vô lý". ĐB Huỳnh Ngọc Ánh cùng đoàn cũng không tin năm 2034 vỡ quỹ. ĐB Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) cũng không thống nhất với việc lấy nguy cơ vỡ quỹ làm lý do đem luật này ra sửa.

Do đó, theo ĐB Nguyễn Văn Chiến (Bắc Ninh), đừng vì nguy cơ vỡ quỹ mà đề nghị nâng tuổi nghỉ hưu.

"Làm gì có chuyện nguy cơ vỡ quỹ vì 'đóng ngắn hưởng dài', tuổi nghỉ hưu hiện nay là nữ 55, nam 60, người nào nghỉ hưu sớm cũng nữ 50, nam 55, thì hưởng lương hưu làm gì được 30 năm, mấy ai sống được đến 80-85 tuổi, tuổi thọ trung bình nước ta mới là hơn 70, mà đấy là đồng bằng chứ miền núi đâu được vậy", ông Chiến nói.

{keywords}
ĐB Ngô Văn Minh: Phạt không đủ sức răn đe thì các DN sẵn sàng chiếm dụng và bỏ trốn. Ảnh: Phạm Hải

ĐB Phạm Trường Dân (Quảng Nam) cũng thấy đây là điều không công bằng: Nghỉ hưu mà nam 62, nữ 60 là quá, đặc biệt với phụ nữ. Có những người làm lao động nặng nhọc như công nhân may, giáo viên, cán bộ vùng cao phải leo trèo đường núi... thì đến 55 tuổi đã mệt mỏi rồi. Số người đủ sức khỏe để phục vụ đến 60-62 tuổi không nhiều, trừ một số nhà khoa học, cán bộ lãnh đạo.

Theo ông Dân, nâng tuổi nghỉ hưu cũng sẽ khiến "con cháu chúng ta ra trường không có việc làm, kỹ sư cử nhân lại đi làm thợ hồ, bán nước mía".

Đề nghị giữ nguyên độ tuổi nghỉ hưu như bộ luật Lao động, ĐB Trần Thanh Hải (TP.HCM) nhấn mạnh: "Khắc phục vỡ quỹ BHXH lại đổ gánh nặng lên đầu người lao động là không phù hợp".

Do quản lý kém

ĐB Huỳnh Ngọc Ánh chỉ ra nguy cơ vỡ quỹ là do quản lý. ĐB Ngô Ngọc Bình thì nói rõ nguyên nhân là nợ BHXH chưa thu được rất lớn trong khi chi phí cho người làm bảo hiểm cao.

ĐB Lê Trọng Sang (TP.HCM) chỉ ra: Cả nước có 16 triệu người đang làm việc mà mới thu BHXH của 10,8 triệu người, còn khoảng 5 triệu người chưa đóng bảo hiểm. ĐB Phạm Trường Dân quy ra con số là trên 12 nghìn tỷ đồng chưa thu được, và khẳng định đây là tồn tại lớn, là lỗi của ngành BHXH.

ĐB Trần Quốc Tuấn cho rằng nguyên nhân khách quan là DN cố tình trốn đóng BHXH, dẫn đến mất quyền lợi cho người lao động; còn chủ quan là luật chưa chỉ rõ nhiệm vụ thanh tra kiểm tra trong lĩnh vực này.

ĐB Ngô Văn Minh (Quảng Nam) thì nói: "Chế tài xử lý còn nhẹ, chưa được quy định ở bộ luật Hình sự. Việc nợ, chiếm dụng tiền đóng BHXH ở các DN phải xử lý nghiêm, nếu mức phạt không đủ sức răn đe thì DN sẵn sàng chiếm dụng và bỏ trốn".

ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cũng phân tích: Chỉ có ở VN việc chiếm dụng, nợ tiền BHXH, xâm hại quyền lợi người lao động, vi phạm pháp luật nghiêm trọng, lại là chuyện bình thường.

ĐB Huỳnh Ngọc Ánh đề nghị thu BHXH phải thiết kế như thu thuế để đảm bảo DN có phá sản cũng phải đòi được.

Chi phí cho bộ máy làm BHXH, dự kiến nâng từ 2% lên 3% tổng quỹ theo dự thảo, cũng khiến ĐB không hài lòng. ĐB Huỳnh Thành Lâp (TP.HCM) thấy việc này khó hiểu, trong khi ĐB Phạm Trường Dân thấy trích 3% "tiền của người lao động" ra chi phí cho bộ máy đã ổn định của BHXH là quá lớn.

ĐB Trần Quốc Tuấn chỉ ra: So với tổng quỹ hiện nay, 3% sẽ là khoảng 5.000 tỷ đồng, sau này nếu tăng được đối tượng đóng BHXH, quy mô quỹ tăng lên thì 3% còn lớn đến mức nào.

Một việc nữa các ĐB phản ứng là việc đem tiền quỹ BHXH đi đầu tư ra bên ngoài. ĐB Nguyễn Văn Hưng (TP.HCM) thẳng thắn: "Lo vỡ quỹ nhưng kết dư thừa hàng nghìn tỷ đồng đem đi đầu tư tài chính bị thiệt hại thì trách nhiệm thuộc về ai?"

ĐB Phạm Trường Dân lo lắng: Tiền của người lao động mà đầu tư vào các công trình trọng điểm, các công trình này rủi ro mà "đổ" thì mất tiền luôn, hậu quả lớn.

ĐB Trần Quốc Tuấn không yên tâm khi thấy việc đầu tư từ quỹ thời gian qua hiệu quả không cao, lúc nào cũng thấp hơn lãi suất ngân hàng: "Đã đầu tư thì ít nhất phải bằng lãi suất ngân hàng, không thì đem gửi ngân hàng tốt hơn".

ĐB Trương Trọng Nghĩa thậm chí yêu cầu dự thảo luật ghi điều cấm, "rút thẻ đỏ báo động", tách chuyện đầu tư ra để bảo toàn vốn của quỹ BHXH.

Dự thảo luật BHXH sửa đổi sẽ được thảo luận ở hội trường ngày 16/6.

Chung Hoàng