Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và TBD Daniel Russel cho rằng các bên cần làm dịu căng thẳng, thể hiện sự kiềm chế và đảm bảo sự an toàn cho ngư dân và tàu bè hoạt động ở Biển Đông.

Ngày 10/6, ông Russel đã có cuộc trao đổi với báo giới qua điện thoại từ Yangon, Myanmar, nơi ông tham dự hàng loạt cuộc gặp với quan chức các nước ASEAN tuần này.

"Tôi nhấn mạnh trong các cuộc gặp, quan điểm của chúng tôi là các bên cần làm dịu căng thẳng, thể hiện sự kiềm chế và đảm bảo sự an toàn cho ngư dân và tàu bè hoạt động”, ông nói.

Trích dẫn thông tin về việc TQ cải tạo các đảo, xây dựng căn cứ quân sự tại các vùng tranh chấp Biển Đông, ông thúc giục các nước trong vùng tranh chấp không can thiệp vào các đảo không người ở, làm dịu tình hình và nỗ lực làm việc để thiết lập một bộ quy tắc ứng xử lâu dài.

{keywords}

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi Bắc Kinh rút giàn khoan dầu - tâm điểm cuộc khủng hoảng hiện tại trên biển. TQ hồi đầu tháng 5 đã đơn phương triển khai giàn khoan trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế của VN ở Biển Đông.

Ông Russel, nhà ngoại giao hàng đầu của Washington về vấn đề châu Á cũng cho rằng, các bên liên quan cần cố gắng giải quyết tranh chấp tại tòa án quốc tế.

Phát biểu mà ông Russel đưa ra giữa lúc Mỹ và các đồng minh cùng lên tiếng về các tranh chấp trên biển giữa TQ và các láng giềng. Bắc Kinh ngày càng hành xử gây hấn trong khu vực. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel trong một hội nghị an ninh khu vực gần đây đã cáo buộc “các hành động đơn phương, gây bất ổn” của TQ trên biển.

Ông Russel nhấn mạnh, ông đã thúc giục các quan chức Đông Nam Á và TQ có một thỏa thuận tạm thời không xâm chiếm bất kỳ tính năng đất đai nào ở Biển Đông mà hiện nay không có người ở. "Có một số thông tin báo chí về những hoạt động ở Biển Đông như công việc cải tạo đảo, xây dựng đồn trú quy mô lớn”, ông nói. Ví dụ quan chức Philippines đã bày tỏ lo ngại về hoạt động của TQ ở các bãi đá trong vùng tranh chấp có thể dẫn tới việc xây dựng đường băng.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cũng đồng ý rằng “đây là cơ hội quan trọng” để tìm kiếm giải pháp cho tranh chấp theo Công ước LHQ về Luật Biển. Ông khẳng định, tòa án quốc tế đã yêu cầu TQ đệ trình hồ sơ nêu rõ các tuyên bố chủ quyền của mình trước 15/12.

“Tòa án sẽ mở ra cánh cửa để loại bỏ những mơ hồ liên quan đến tuyên bố chủ quyền của TQ vốn đang đổ dầu vào lửa căng thẳng và gây bất an trong khu vực”, ông nói.

Ông Russel nhắc lại lập trường của Washington là không đứng về phía nào trong tranh chấp lãnh thổ.

Cách đây 1 tháng, ngày 7-8/5, ông Daniel Russel đã có chuyến thăm Việt Nam. Phát biểu tại cuộc họp báo từ Hà Nội, ông đã khẳng định cạnh tranh tuyên bố chủ quyền phải được xử lý một cách hòa bình, bằng ngoại giao, tuân thủ theo luật quốc tế; tất cả các nước trong khu vực cần kiềm chế tránh các hành động đơn phương có thể phá hoại hòa bình và có thể làm tăng căng thẳng.

Thái An (theo WSJ)