Các Ngoại trưởng ASEAN đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng vừa qua trên Biển Đông. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh hậu quả nghiêm trọng của những sự việc phức tạp vừa qua.

Ngày 8/8, hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 47 (AMM-47) đã chính thức khai mạc tại Naw Pyi daw, Myanmar, mở đầu chuỗi các hội nghị lớn giữa ASEAN với các đối tác, cũng như hội nghị Ngoại trưởng Cấp cao Đông Á (EAS) và Diễn đàn khu vực ASEAN lần thứ 21 (ARF-21).

Phát biểu khai mạc, Tổng thống Myanmar Then Sein nêu rõ quyết tâm của các nước thành viên ASEAN tiếp tục phấn đấu, xây dựng thành công một cộng đồng ASEAN vững mạnh, hòa bình, thịnh vượng.

{keywords}

Chiều cùng ngày, tại phiên họp toàn thể và họp hẹp, các Bộ trưởng đã tập trung thảo luận các biện pháp đẩy nhanh hơn nữa tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, định hướng tương lai của ASEAN, tăng cường quan hệ đối ngoại và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, cũng như thảo luận về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Các Bộ trưởng khẳng định quyết tâm và nỗ lực cao nhất nhằm thực hiện những nhóm hành động còn lại trong Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN theo tiến độ đề ra ở cả tầm quốc gia và khu vực, tập trung các chương trình và lĩnh vực ưu tiên, nhất là về liên kết kinh tế và kết nối; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá về ASEAN…

Vai trò trung tâm ASEAN

Thảo luận về cấu trúc khu vực, các Bộ trưởng đã nêu bật tầm quan trọng của việc duy trì và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong môi trường khu vực đang có nhiều thay đổi nhanh chóng.

ASEAN cần tăng cường đoàn kết, gia tăng hiệu quả các cơ chế hợp tác tác nội khối, kết hợp hài hoà lợi ích quốc gia và khu vực, phát huy tiếng nói và trách nhiệm chung đối với các vấn đề chiến lược của khu vực, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến hoà bình, ổn định, an ninh và phát triển.

ASEAN cần chủ động phát huy các sáng kiến và thúc đẩy việc hình thành các cấu trúc khu vực dựa trên luật pháp quốc tế, các văn kiện, công cụ và cơ chế hiện có của ASEAN như hiến chương ASEAN, hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á (TAC), Tuyên bố Bali về Những nguyên tắc hợp tác cùng có lợi...

Các Bộ trưởng cũng cho rằng việc chủ động và tích cực tăng cường quan hệ với các nước đối thoại và đối tác của ASEAN góp phần phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong các cấu trúc khu vực đang định hình.

Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, các Bộ trưởng chia sẻ khu vực và thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức phức tạp, bao gồm cả thách thức truyền thống và phi truyền thống, cũng như các điểm nóng trên thế giới và khu vực như bán đảo Triều Tiên, Trung Đông, Ukraina…

Các Bộ trưởng đã trao đổi về tình hình Biển Đông; bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng phức tạp vừa qua trên Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật biển 1982 (UNCLOS); giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thực hiện kiềm chế, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC.

Các Bộ trưởng cũng tái khẳng định các nguyên tắc của ASEAN nêu trong Tuyên bố nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông (7/2012) và Tuyên bố của các Ngoại trưởng ASEAN (5/2014); nhấn mạnh sự cần thiết cần phải sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông nhằm góp phần duy trì hoà bình, ổn định, an ninh, an ninh và an toàn hàng hải ở khu vực. Theo dự kiến, Bộ Ngoại trưởng ASEAN sẽ thông qua Thông cáo chung của hội nghị AMM-47.

Không tái diễn hành động phức tạp ở Biển Đông

Phát biểu tại các hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định cam kết cùng ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, nhấn mạnh sự cần thiết phải huy động nguồn lực cần thiết phục vụ tiến trình xây dựng Cộng đồng.

ASEAN phải tiếp tục củng cố đoàn kết, thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin, nâng cao vai trò chủ động trong các vấn đề chiến lược, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh và ổn định khu vực, tiếp tục nâng cao giá trị của các công cụ, chuẩn mực chung của khu vực.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục duy trì động lực và vai trò chủ đạo trong việc thúc đẩy liên kết kinh tế ở khu vực Đông Á trên cơ sở nâng cao nội lực, làm sâu sắc liên kết nội khối, triển khai hiệu quả các Hiệp định mậu dịch tự do với các đối tác (FTA+1) cũng như đẩy mạnh đàm phán Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Về vấn đề Biển Đông, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao đề cập đến tình hình phức tạp thời gian qua, đặc biệt là việc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của VN, vi phạm luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển 1982 và trái với tinh thần của Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).

Ông nhấn mạnh những hậu quả nghiêm trọng của những sự việc phức tạp vừa qua trên Biển Đông, theo đó yêu cầu các bên không để tái diễn những hành động phức tạp, đồng thời cần thúc đẩy các biện pháp nhằm bảo đảm việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử (COC); tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, kiềm chế, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

L.Thư