ASEAN đoàn kết ngăn chặn vi phạm trên Biển Đông

- ASEAN nhất trí không được để tái diễn những hành vi vi phạm trên Biển Đông và có biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm tương tự.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh

Thứ nhất, ASEAN đã đưa ra những định hướng quan trọng để tiếp tục phát triển quan hệ với 10 đối tác.

Thứ hai, ASEAN đã tập trung thảo luận nhằm thực hiện thành công mục tiêu thành lập Cộng đồng chung vào 2015.

Thứ ba, ASEAN đã chia sẻ với các đối tác và được các đối tác rất ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình cũng như đối với các vấn đề hòa bình, an ninh và hợp tác khu vực.

Đoàn kết trong vấn đề Biển Đông

“Nổi bật thành công là sự đoàn kết của ASEAN trên các vấn đề khu vực. ASEAN đã chủ động trao đổi về những vấn đề liên quan hòa bình, an ninh khu vực, trong đó có Biển Đông.

Các nước đối tác cũng ủng hộ quan điểm của ASEAN. Vừa qua trên khu vực Biển Đông có những vụ việc rất phức tạp xảy ra, trong đó có vụ TQ hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng thềm lục địa, đặc quyền kinh tế của VN.

Hội nghị ASEAN lần này cũng như các hội nghị liên quan một lần nữa chia sẻ qua ngại sâu sắc đối với những diễn biến phức tạp như vậy, đồng thời khẳng định mong muốn cũng như bàn bạc những biện pháp bảo đảm những hành vi, hành động trái phép như vậy không tái diễn trở lại.

Trong quá trình trao đổi, ASEAN đã chủ động chia sẻ và được các đối tác rất ủng hộ về những biện pháp hướng tới làm sao bảo đảm được mục tiêu vừa hòa bình, ổn định an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông đồng thời không để tái diễn những trường hợp vi phạm và những diễn biến phức tạp.

Thứ nhất, phải bảo đảm tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển cũng như thực hiện tốt và đầy đủ DOC.

Thứ hai, phải sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).

Thứ ba, làm sao bảo đảm thực hiện đầy đủ DOC thì lần này các Bộ trưởng ASEAN chia sẻ với các đối tác và được nhất trí cao. Đó là phải có các biện pháp cụ thể cũng như cơ chế để làm sao cụ thể hóa những biện pháp đã đề ra trong các quy định của Tuyên bố DOC và để thực hiện một cách đầy đủ, đặc biệt đối với tình hình hiện nay, đó là các biện pháp liên quan đến kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình như đã được thể hiện trong điều 5 của DOC".

Kết quả của hội nghị sẽ tác động như thế nào đến tình hình an ninh, khu vực?

ASEAN đã đề ra phải tăng cường đoàn kết để phát huy hơn nữa vai trò trung tâm của ASEAN trong các vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, ổn định và an ninh của khu vực. Muốn đạt được vai trò trung tâm thì khi có vấn đề xảy ra ASEAN phải bàn bạc, phải có tiếng nói chung.

Đồng thời để duy trì môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác khu vực thì ASEAN phải chủ động đề xuất những chương trình nghị sự của khu vực có liên quan cũng như tiếp tục vai trò chủ động và chỉ đạo của mình trong các diễn đàn do mình điều phối, làm nòng cốt.

Về Biển Đông, chúng ta thấy các nguyên tắc của ASEAN nói chung, cộng với lần này những trọng tâm ưu tiên cụ thể hóa, phù hợp với tình hình hiện nay là không để những vi phạm tái diễn, thực hiện kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình bằng cách thực hiện đầy đủ, có biện pháp bảo đảm thực hiện DOC, nhất là điều 5, chắc chắn sẽ là đường hướng trong tương lai của ASEAN cũng như của ASEAN với các đối tác.

Tại các hội nghị, VN đã có những đóng góp cụ thể nào cho hợp tác khu vực?

Tại các hội nghị, VN đã có những đóng góp tích cực, trách nhiệm vào những vấn đề ưu tiên chung của ASEAN và của ASEAN với các đối tác, thể hiện cụ thể trên vấn đề bảo đảm xây dựng Cộng đồng thành công, bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực, rồi thúc đẩy định hướng thúc đẩy tăng cường hơn nữa, mở rộng và làm sâu sắc quan hệ của ASEAN với các đối tác.

Thứ hai, chúng ta đang đảm nhiệm vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN và EU, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã đồng chủ trì hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1 với EU, trong đó ta đã phát huy kết quả đạt được tại hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - EU lần thứ 20 tháng trước ở Brusells, đồng thời kiểm điểm lại, đề ra các chương trình để thực hiện những chương trình hành động hợp tác mà ASEAN đã có với EU trên từng khía cạnh cụ thể

EU cũng chia sẻ sự cam kết tiếp tục ủng hộ và hỗ trợ ASEAN cả về xây dựng cộng đồng cũng như phát huy vai trò trung tâm và khẳng định sẽ tăng gấp đôi viện trợ phát triển cho ASEAN lên 170 triệu euro.

Trong chia sẻ của ASEAN với EU, hai bên cũng chia sẻ nhất trí phải đảm bảo được hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông, đồng thời có biện pháp để bảo đảm rằng những hành vi vi phạm, làm phức tạp thêm tình hình không được tái diễn thông qua việc thực hiện đúng những quy định của luật pháp quốc tế, Công ước Luật Biển và Tuyên bố DOC để sớm có COC.

Thứ ba, đó là định hướng những quyết định trong thời gian tới sẽ thúc đẩy những biện pháp hợp tác giữa ASEAN và các nước đối tác, trong đó có các vấn đề về hòa bình và an ninh nói chung, cũng như là xây dựng cấu trúc khu vực đang định hình ở Đông Á.

Các nước đều đánh giá rất cao đóng góp của VN liên quan đến thúc đẩy đoàn kết, nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN, đặc biệt tăng cường hơn nữa vai trò chủ động của ASEAN trong việc xây dựng, chia sẻ các chuẩn mực ứng xử ở trong khu vực nhằm làm sao quan hệ giữa các nước trong khu vực, đặc biệt ASEAN và các đối tác trên cơ sở hòa bình, hữu nghị và luật pháp quốc tế, cùng hợp tác vì hòa bình, phồn vinh ở khu vực.

Linh Thư