Muốn phân quyền thì phải có cơ quan dân cử

ĐB Trần Thị Quốc Khánh: Không có giám sát thì chẳng ai nghe ý kiến của dân

ĐB Đỗ Kim Tuyến cùng đoàn thấy "chủ trương làm thí điểm lâu rồi chưa tổng kết, chưa đánh giá nên hay không nên, giờ đưa vào phương án này ĐBQH cũng không có đầy đủ thông tin để đưa ra quyết sách".

Theo các ĐB, HĐND có chỗ có nơi chưa phát huy được hiệu quả nhưng không nên bỏ mà nâng cao chất lượng. GĐ Công an Hà Nội Nguyễn Đức Chung nói: Cả ba cấp cần có HĐND, nhưng cần có tiêu chí số lượng đại biểu HĐND, căn cứ vào số lượng người dân, trên cơ sở đó quy ra số lượng đại biểu. HĐND tùy từng tỉnh thành, địa bàn khác nhau mà có những chức năng, nhiệm vụ khác nhau.

Còn theo Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng, nếu không tổ chức HĐND ở một số quận, phường thì sẽ có nơi có UBND, có nơi có UB hành chính. Ông băn khoăn về chế độ làm việc của hai hình thức này: UBND làm việc theo chế độ tập thể, có việc giao Chủ tịch quyết nhưng có những việc chủ tịch họp với ủy ban mới được quyết. UB hành chính thì phải làm việc theo chế độ thủ trưởng, chủ tịch thậm chí có quyền quyết hết. Theo ông Hùng nên thống nhất nguyên tắc tập thể cho dù là UBND hay UB hành chính.

ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM) thì quan tâm đến vấn đề phân quyền giữa trung ương và địa phương: Phân quyền là quyền của anh, không phải quyền của cơ quan khác, phải tự chủ. Khác với phân cấp là quyền của cấp trên nhưng giao cho anh làm bố trí quyền lực, hay ủy quyền là quyền của cấp trên nhưng ủy thác cho anh làm một thời gian cụ thể.

ĐB Nguyễn Phước Lộc: Không giải quyết vấn đề chính trị này thì dân tâm tư

Chuyện phân biệt chính quyền đô thị - nông thôn cũng được đặt ra mà dự thảo luật chưa làm rõ được. Chủ tịch HĐND TP.HCM nói: Ở TP.HCM vùng nông thôn tính đô thị hóa khác các tỉnh thành khác, việc giảm được cấp chính quyền thuận lợi là vì dân sống tập trung. HN là thành phố nhưng khu vực nông thôn còn lớn và phân tán xa thì vẫn cần áp dụng mô hình chính quyền nông thôn.

Việc thí điểm chính quyền đô thị của TP.HCM, do đó theo bà Tâm, không thể là mô hình áp dụng cho các thành phố khác: Thí điểm thành công theo nghĩa chính quyền đã sát dân chưa tôi còn chưa dám khẳng dịnh. 94 đại biểu HĐND mà cả hàng triệu dân, nói sát dân là không có cơ sở. Không nên thi vị hóa chuyện đó.

ĐB Huỳnh Ngọc Ánh (TP.HCM) cũng chỉ ra cái khó ở cả cấp cơ sở: Làm chủ tịch quận Hoàn Kiếm, Ba Đình đơn giản hơn Long Biên. Ba Đình ngần đó đất, ngần đó dân, chi thu đủ như thành phố cấp, không thay đổi nhiều, không bao giờ ngập nước, lũ lụt. Trong khi Long Biên là quận đang phát triển, đủ thứ chuyện, di dân, trồng trọt, chăn nuôi... Nên chính quyền ngay ở đô thị cũng phải phân biệt những quyền hạn, nghĩa vụ, biên chế khác nhau.

Chính vì vẫn còn lửng lơ cái tâm lý không biết có HĐND quận, huyện, phường hay không mà ĐB Nguyễn Phước Lộc (TP.HCM) thừa nhận "không biết góp ý gì cho dự thảo luật": Đây là vấn đề chính trị của đất nước, liên quan tổ chức bộ máy, con người, không giải quyết vấn đề chính trị này thì dân tâm tư, âm ỉ.

"ĐBQH cũng cần số liệu để an tâm để nhấn nút, vì luật này không được thông qua ở kỳ này thì sẽ ách tắc lại, việc tổ chức chính quyền đô thị, nông thôn, đơn vị hành chính đặc biệt... cũng ách tắc theo", ông Lộc nói.