- Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony J. Blinken ở thăm VN tỏ ra quan ngại hành động TQ cải tạo đảo, coi đó như hành động "cố gắng đơn phương thay đổi hiện trạng".

{keywords}
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony J. Blinken trả lời phỏng vấn trong buổi họp báo tại Tp. Hồ Chí Minh chiều nay.

Trả lời báo chí VN từ TPHCM chiều 19/5, ông Blinken cho hay Mỹ lo ngại những gì TQ đang tiến hành ở Biển Đông đi ngược lại Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) ký với ASEAN từ hơn một thập kỷ trước, trong đó kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, tránh các hành động có thể gây phức tạp và leo thang tranh chấp.

"Những gì chúng ta nhìn thấy từ một số hành động của Trung Quốc đặc biệt là trong lĩnh vực hàng hải, dù là ở biển Đông và biển Hoa Đông, xét ở khía cạnh tuyên bố chủ quyền đơn phương rồi sau đó cưỡng bức, hăm doạ và thậm chí sử dụng vũ lực để xác quyết tuyên bố đó hoặc cố gắng đơn phương thay đổi hiện trạng, chẳng hạn như dự án cải tạo đảo. Những điều này đi ngược lại với tiến triển mà chúng ta mong muốn." - ông nhấn mạnh.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ tái khẳng định quan điểm Washington không đứng về bên nào trong tranh chấp ở Biển Đông nhưng nhấn mạnh Mỹ có lợi ích về tự do hàng hải. Đồng thời cho rằng, TQ đang tiến hành ‘một số hành động đi ngược lại các lợi ích và nguyên tắc này'.

“Chúng tôi hy vọng sự trỗi dậy của TQ sẽ hoà bình và họ sẽ hành xử phù hợp với luật pháp và tiêu chuẩn quốc tế", ông Blinken nói.

Quan chức ngoại giao Mỹ thúc giục việc các bên liên quan thúc đẩy xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (DOC), giải quyết các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ hoà bình và nhất quán với các luật lệ, nguyên tắc và quy tắc quốc tế.

Trước đó, báo chí quốc tế phát sốt trước việc tàu chiến của Mỹ USS Fort Worth chạm trán với tàu Yangcheng Type 054A của TQ ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Trên trang web của hải quân Mỹ đăng tải thông tin tàu USS Fort Worth tác chiến gần bờ, cùng với một máy bay trinh sát không người lái và trực thăng Seahawk tuần tra không phận khu vực quần đảo Trường Sa.

Đồng thời, các máy bay ném bom B-1 và máy bay trinh sát cũng được điều động tới Australia, bên cạnh hoạt động của đơn vị Thuỷ quân lục chiến và các đơn vị bộ binh Mỹ ở quanh Tây Thái Bình Dương.

Cùng lúc, truyền thông Mỹ thông tin về việc Bộ Quốc phòng Mỹ xem xét kế hoạch phản ứng với các động thái gây hấn của TQ ở Biển Đông, bao gồm việc điều tàu chiến, máy bay tuần tra khu vực cách những nơi TQ đang cải tạo đảo trái phép 12 hải lý. Trong khi đó, Lầu Năm Góc đã có nhiều động thái gia tăng và củng cố hiện diện của hải quân, không quân Mỹ ở Biển Đông.

Những diến biến này xảy tới sau khi quan chức Mỹ nhận định chỉ trong 5 tháng qua, TQ đã mở rộng các đảo nhân tạo từ những bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa lên gấp 4 lần.

Lê Thu