Thủ tướng Singapore lên tiếng quan ngại trước những hành động đơn phương của TQ như cải tạo đảo, lập tiền đồn ở Biển Đông. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản muốn các nước "giám sát diễn biến trái phép".

{keywords}
TQ cải tạo trái phép các đảo ở Biển Đông làm nhiều nước trong khu vực lo lắng. Ảnh: abc

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long trong bài phát biểu khai mạc Đối thoại Shangri-La gần như đặt trọng tâm vấn đề an ninh khu vực xoay quanh diễn biến ở Biển Đông.

"Không một nước nào muốn chọn lựa giữa Mỹ và TQ", ông nhấn mạnh.

Giữa lúc căng thẳng gia tăng ở châu Á xung quanh việc TQ trái phép lập các đảo nhân tạo ở Biển Đông, ông Lý Hiển Long thúc giục TQ và ASEAN thương thảo và ký kết bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông càng sớm càng tốt để góp phần làm dịu căng thẳng.

Đánh giá vai trò can dự của Mỹ giữa lúc căng thẳng Biển Đông leo thang, ông Lý cho rằng, Washington đóng một vai trò "lành tính" ở châu Á và chỉ liên quan tới các vấn đề trong khu vực với mục tiêu thúc đẩy ổn định châu Á - Thái Bình Dương.

"Mỹ là nhân tố quan trọng với hòa bình và ổn định khu vực", Thủ tướng Singapore phát biểu.

Trong một hành động thể hiện đánh giá vai trò của Mỹ, Singapore đã cho phép hải quân Mỹ điều động các tàu tác chiến ven bờ tới đảo quốc.

Bốn tàu hải quân Mỹ sẽ lần lượt được triển khai đến Singapore vào cuối năm 2017. Ông Lý Hiển Long khẳng định: "Chúng tôi hưởng lợi từ sự hiện diện của Mỹ ở châu Á".

TQ cần hành xử trách nhiệm ở Biển Đông

Cùng phát biểu tại Đối thoại, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật cảnh báo rằng, các dự án cải tạo ở Biển Đông có nguy cơ đẩy khu vực vào hỗn loạn và thúc giục các quốc gia, trong đó có TQ hành xử có trách nhiệm.

"Nếu chúng ta không giám sát các diễn biến trái phép thì trật tự sẽ sớm bị hỗn loạn và hòa bình, ổn định sẽ sụp đổ. Tôi hy vọng và mong đợi mọi quốc gia, gồm cả TQ hành xử như cường quốc có trách nhiệm", ông nói.

Ông Nakatani đề xuất "Sáng kiến Đối thoại Shangri-La" - với ba biện pháp nhằm thúc đẩy an toàn hàng hải và hàng không trong khu vực.

Tại Đối thoại Shangri-La, Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein cảnh báo: Xung đột Biển Đông có thể leo thang thành một cuộc xung đột đẫm máu nhất trong thời đại của chúng ta.
 
Còn Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Ryamizard Ryacudu cho rằng, các nước có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông - gồm cả TQ - nên tiến hành các chuyến tuần tra chung hòa bình trong vùng biển để giảm thiểu nguy cơ xung đột.


Thái An (Theo WSJ, Reuters)