Các nhóm động cơ chính trị trên mạng đang tấn công VN

 - Lần đầu tiên trình dự thảo luật An toàn thông tin (ATTT) trước QH sáng nay, Bộ trưởng TT&TT cho biết các mối đe dọa đối với VN hiện đến từ các nhóm hoạt động với động cơ chính trị tấn công nhằm làm gián đoạn, gây thiệt hại về uy tín chính trị và kinh tế của đất nước.

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son nêu rõ lo ngại tính hai mặt của công nghệ Internet đang là thách thức đối với việc thực thi luật pháp để điều chỉnh những hành vi lợi dụng mạng nhằm truyền đưa, lưu trữ, phát tán thông tin sai trái, độc hại, vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.

Các cá nhân, tổ chức luôn phải đối mặt với nhiều loại hình tấn công trên mạng với mức độ ngày càng thường xuyên hơn.

Có nhiều hình thức tấn công như làm biến dạng trang tin, lừa đảo trên mạng, tấn công từ chối dịch vụ, phát tán mã độc hại và vi rút máy tính, thư rác, đánh cắp thông tin, phá hoại dữ liệu, tấn công hệ thống ngân hàng và mạng lưới bán hàng trực tuyến, tin nhắn lừa đảo...

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son

Theo Bộ trưởng TT&TT, các mối đe dọa đối với VN đến từ các nhóm hoạt động với động cơ chính trị hoạt động trên mạng. 

Việc tấn công vào các trang thông tin điện tử, cổng thông tin điện tử và dịch vụ trực tuyến ở VN được dàn dựng bởi các nhóm tội phạm đang ngày càng phổ biến hơn, nhằm làm gián đoạn, gây thiệt hại về uy tín chính trị và kinh tế của đất nước. 

Các nhóm tội phạm khác nhau như: khủng bố, tình báo nước ngoài và quân đội của một số nước đang hoạt động hiện nay nhằm mục đích xâm hại lợi ích của VN trên mạng. 

Bộ trưởng cho hay, từ thực tiễn công tác quản lý, điều hành trong lĩnh vực thông tin, truyền thông cho thấy hành lang pháp lý về an toàn thông tin còn thiếu, không đồng bộ và chưa theo kịp với hiện trạng phát triển của xã hội cũng như hội nhập quốc tế. 

Đó là lý do cần thiết có một văn bản luật thống nhất điều chỉnh toàn diện công tác đảm bảo an toàn thông tin.

Bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng thế nào?

Dự thảo luật do Bộ trưởng trình có 5 điều (từ điều 28 đến điều 32 chương 3) liên quan đến bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng. Khoản 15 điều 3 cũng xác định thông tin cá nhân là “thông tin gắn với việc xác định rõ ràng danh tính, nhân thân của một con người cụ thể”. 

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra dự luật kỳ vọng cao hơn thế. Theo Chủ nhiệm UB KH,CN&MT Phan Xuân Dũng, nhiều nước thậm chí ban hành một đạo luật riêng về bảo vệ dữ liệu cá nhân nên quy định về bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng phải là một nội dung cơ bản, quan trọng trong luật này. 

Ông Phan Xuân Dũng cho rằng, quy định trong dự thảo luật có dung lượng và nội hàm chưa thể hiện được một cách toàn diện trách nhiệm của tất cả các bên liên quan trong việc bảo vệ, bảo đảm an toàn đối với từng loại thông tin này. 

Ông cũng cho rằng dự thảo chưa chỉ ra được những hành vi bị nghiêm cấm trong việc thu thập, sử dụng thông tin cá nhân cũng như chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này.

"Theo các quy định liên quan trong dự thảo luật thì có thể hiểu các quy định này chỉ tập trung vào việc bảo vệ các thông tin cá nhân trên mạng được nắm giữ và xử lý bởi các tổ chức, cá nhân với mục đích thương mại, kinh doanh. 

Còn đối với việc thu thập, sử dụng thông tin cá nhân nhằm các mục đích khác hoặc do các cơ quan nhà nước nắm giữ, xử lý lại chưa rõ cơ chế bảo vệ như thế nào? - đại diện cơ quan thẩm tra nêu vấn đề. 

Quản lý mật mã dân sự cũng là một trong những nội dung trọng tâm của dự thảo luật. 

Theo tờ trình, có ý kiến cho rằng, không nên quản lý mật mã như những quy định của dự thảo luật vì có thể ảnh hưởng đến quyền lợi, nghĩa vụ, cam kết của VN tại các khuôn khổ luật pháp quốc tế, các điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế...

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết, thỏa thuận Wassenaar về kiểm soát xuất khẩu vũ khí, hàng hóa công nghệ có 2 mục đích sử dụng là những sản phẩm có thể sử dụng cho cả mục đích thương mại và quân sự. Theo đó các sản phẩm, dịch vụ mật mã được coi là một dạng hàng hóa loại này. 

Giải trình trên được UB KH,CN&MT tán thành, cho rằng, theo thỏa thuận Wassenaar thì mật mã nói chung và mật mã dân sự nói riêng là sản phẩm có thể sử dụng cho cả mục đích thương mại và quân sự. 

Chủ nhiệm UB KH,CN&MT Phan Xuân Dũng

"Nếu dịch vụ mật mã không được quản lý chặt chẽ thì có thể gây phương hại đến an ninh quốc gia, chủ quyền lãnh thổ, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội" - ông Phan Xuân Dũng phát biểu. 

Không quy định "chủ quyền quốc gia về không gian mạng"

Tờ trình cũng phản hồi về đề nghị nên mở rộng và đưa khái niệm chủ quyền quốc gia về không gian mạng vào dự thảo luật. 

Theo giải  trình của Bộ trưởng, tại điều 1 Hiến pháp 2013, đề cập chủ quyền đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời mà không đề cập chủ quyền không gian mạng, do vậy, ban soạn thảo xét thấy không nên đưa vấn đề chủ quyền không gian mạng vào luật. 

Phản hồi giải trình trên được cơ quan thẩm tra luật đồng tình. UB KH,CN&MT tán  thành việc không đưa vấn đề này vào luật vì chưa có quốc gia nào thực hiện tuyên bố chủ quyền trên không gian mạng. 

Hồng Nhì - Linh Thư - Ảnh: Minh Thăng