- Bên hành lang QH, phóng viên hỏi tôi có tiếp tục chất vấn nữa hay không. Có, là câu trả lời ngay lập tức của tôi.

Chủ động hội nhập nhưng thu lợi chỉ cầu may

Một ngày đầu tháng 6. Trong giờ giải lao phiên thảo luận toàn thể của QH về tình hình kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ 7, Bộ trưởng KH&ĐT Bùi Quang Vinh đến bên tôi chia sẻ sự đồng cảm của ông với vấn đề tôi vừa phát biểu: Cải cách thể chế kinh tế để không lệ thuộc.

Trước đó 1 tháng, Trung Quốc đã hạ đặt trái phép giàn khoan 981 tại vùng biển của VN. Và sóng Biển Đông đã “dậy sóng” nghị trường, không chỉ riêng kỳ họp ấy.

{keywords}
Ông Hà Sỹ Đồng phát biểu ở hội trường ngày 22/3/2016. Ảnh: Hoàng Long

Cùng chung sự lo lắng của các vị đại diện cho dân về chủ quyền lãnh thổ, song trong phát biểu của mình, tôi vẫn tiếp tục “đeo bám” yêu cầu cấp thiết phải đột phá cải cách thể chế, trước hết là thể chế kinh tế.

Bởi, triển vọng kinh tế VN có sáng sủa trở lại hay không phụ thuộc rất lớn vào sự tiến triển của công cuộc cải cách này.

Và khi VN đang ở trong bối cảnh cần tập trung sức cho bảo vệ chủ quyền biển đảo, vấn đề thực lực quốc gia, đằng sau đó là thể chế, trở thành thách thức to lớn.

Đây cũng là quan tâm lớn của tôi trong suốt cả nhiệm kỳ đầu tiền làm người đại diện cho nhân dân tại cơ quan quyền lực cao nhất của đất nước.

Chỉ nhiệt tình chưa đủ

Với tôi, một đại biểu kiêm nhiệm, thời gian phải dành phần lớn cho công tác chuyên môn nhưng sức nặng của lá phiếu ở nghị trường thì không có sự phân biệt, tôi hiểu nếu chỉ nhiệt tình là chưa đủ.

Xác định không thể có đủ thời gian và cả hiểu biết để tham gia sâu sắc vào tất cả các vấn đề được đặt ra taị mỗi kỳ họp QH, tôi tập trung đi sâu nghiên cứu một số vấn đề vừa đáp ứng đòi hỏi của cử tri, vừa có thể đóng góp với hiệu quả cao nhất trong khả năng của mình.

Một trong số đó là cải cách thể chế, đặc biệt là cải cách thể chế kinh tế để đáp ứng yêu cầu hội nhập nhưng cũng đảm bảo phát triển bền vững.

QH khoá 13 được giao trọng trách lịch sử, đó là sửa đổi, thông qua Hiến pháp mới.

Với Hiến pháp 2013, yêu cầu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường đặt ra rất sâu rộng với hàng loạt đạo luật mới: luật Doanh nghiệp, luật Hợp tác xã, luật Đất đai, luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, luật Đầu tư…

Từ kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm điều hành doanh nghiệp, lắng nghe ý kiến cử tri và đặc biệt là dày công tham vấn chuyên gia, tôi đã đóng góp nhiều ý kiến hoàn thiện các đạo luật.

{keywords}
Sức nặng lá phiếu không có phân biệt. Ảnh: Hoàng Long

Ngoài công tác xây dựng pháp luật, trong giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước thì yêu cầu đột phá cải cách thể chế cũng đặt ra hết sức mạnh mẽ.

Phát biểu tại nhiều phiên thảo luận toàn thể về tình hình kinh tế, xã hội, tôi đã đi sâu nghiên cứu để không chỉ nêu chính kiến mà còn đề xuất, kiến nghị những giải pháp cụ thể, trên cơ sở quan điểm xuyên suốt về cải cách thể chế tái cơ cấu nền kinh tế tạo bước đột phá để vừa phát triển đất nước bền vững, vừa bảo vệ vững chắc tổ quốc.

Trong suốt quá trình đó, không chỉ có các vị đại biểu khác, các nhà quản lý điều hành mà còn cả các cử tri - trong đó có nhiều chuyên gia kinh tế - chia sẻ với những vấn đề tôi đã kiên trì theo đuổi và ít nhiều đã được hiện thực hoá, đó là sự động viên không nhỏ với tôi, một người lần đầu tiên được trao trọng trách đại diện nhân dân ở QH.

Đại biểu kiêm nhiệm nhưng trách nhiệm 'chuyên trách'

Trong suốt nhiệm kỳ QH khoá 13, tái cơ cấu nền kinh tế mà một trong những trọng tâm là tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại luôn nằm trong sự quan tâm đặc biệt của QH.

Ngay từ kỳ họp thứ hai của QH vào cuối năm 2011, tôi đã gửi văn bản chất vấn Thống đốc về giải pháp tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại đang quá nhiều so với các nước trong khu vực nhưng hoạt động chưa lành mạnh, chạy đua lãi suất quá cao, làm cho thị trường vốn ảnh hưởng rất lớn.

Doanh nghiệp rất khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay để ổn định và phát triển sản xuất. Nhưng câu trả lời của Thống đốc khi đó chưa thực sự rõ ràng và đầy đủ.

Bên hành lang QH, phóng viên hỏi tôi có tiếp tục chất vấn Thống đốc nữa hay không. Có, là câu trả lời ngay lập tức của tôi.

Đâu đó tôi đã đọc được quan điểm của một vị đại biểu trên báo chí, rằng khi đã bước vào nghị trường thì cần phải tạm “quên” chức vụ chuyên môn của mình.

4 năm trôi qua kể từ ngày tôi chất vấn Thống đốc về nợ xấu và tái cơ cấu ngân hàng, cả hai vấn đề này đều đã “hạ nhiệt” trên nghị trường.

Nợ xấu đến cuối năm 2015 đã về dưới 3%, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng được đánh giá đã thành công bước đầu, lãi suất cho vay được điều chỉnh xuống dưới 10% so với năm 2011 trên 20%.

Điều đó cũng có nghĩa là cộng đồng doanh nghiệp đã “dễ thở” hơn, nền kinh tế phát triển lành mạnh hơn, bền vững hơn. Và tôi tin, thành công đó có đóng góp từ các vị đại diện cho nhân dân.

Kinh nghiệm một nhiệm kỳ làm người đại biểu của dân đã giúp tôi thấm thía sâu sắc một điều rằng, dù làm đại biểu kiêm nhiệm, nhưng chỉ khi hoạt động với tinh thần chuyên nghiệp, với trách nhiệm “chuyên trách” thì mới có thể không phụ sự tin cậy của cử tri.

Hà Sỹ Đồng (Phó trưởng đoàn ĐBQH, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị)