Hai máy bay chiến đấu Su-27 hiện đại của Trung Quốc gần đây đã đuổi theo một máy bay trinh sát Mỹ que Eo biển Đài Loan.
Các nhà quan sát gần đây tập trung chủ yếu vào việc Trung Quốc hạ thuỷ tàu sân bay đầu tiên. Tuy nhiên, những nhà hoạch định quốc phòng Mỹ và châu Á cần thận trọng để không bỏ qua một khía cạnh khác trong sức mạnh quân sự không ngừng gia tăng của Trung Quốc.
Một ngày nào đó, lực lượng không quân Trung Quốc có thể đóng vai trò quan trọng nhất trong việc thách thức sự hiện diện quân sự của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương. Cùng lúc đó, việc cắt giảm chi tiêu trong không quân Mỹ có thể làm giảm bớt khả năng của họ khi bảo vệ các lợi ích của nước này.
Như Trung tâm tình báo thuộc Không quân Mỹ đánh giá trong một báo cáo năm ngoái, lực lượng không quân quân đội Trung Quốc đã "tự chuyển đổi từ một tổ chức trang bị, huấn luyện nghèo nàn trở thành một lực lượng chiến đấu ngày càng có khả năng. Sự thay đổi mạnh mẽ đã diễn ra và tiếp tục diễn ra trong các lĩnh vực nhân sự, đào tạo, huấn luyện, trang thiết bị...".
Hiện tại, không quân Trung Quốc vẫn tụt hậu sau Mỹ nhiều năm trong kinh nghiệm, đào tạo và kế hoạch hoạt động. Tuy nhiên, họ đang tăng tốc để có thể bắt kịp.
Các nhà phân tích không quân Trung Quốc cảnh báo phản đối việc chỉ tập trung vào số lượng máy bay. Dẫn đầu trong sức mạnh không quân Trung Quốc là các máy bay chiến đấu hiện đại của Nga Su-27/30 với 150 chiếc, tiếp theo là hơn 100 máy bay J-11 nội địa trên cơ sở mô phỏng Su 27 và gần 200 máy bay đa chức năng J-10 có cả khả năng chiến đấu trên không và tấn công mặt đất.
Su-27/30 có thể sánh ngang với bất kỳ máy bay chiến đấu nào của Mỹ, ngoại trừ máy bay tàng hình F-22 và Trung Quốc có kế hoạch tăng thêm gần 100 máy bay liên quan tới J-11. Nhìn chung, không quân Trung Quốc có hơn 1.600 máy bay chiến đấu, và không tính gần 300 máy bay chếin đấu của hải quân. Hải quân Trung Quốc cũng sở hữu một đơn vị máy bay chiến đấu riêng, giờ đây đang vận hành các máy bay chiến đấu hiện đại và tăng tốc đào tạo phi công để sẵn sàng hoạt động trên tàu sân bay.
Tìm vũ khí mới
Không quân Trung Quốc còn hướng tới việc tìm kiếm những thế hệ vũ khí mới. Đầu năm nay, họ đã bay thử loại máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ năm đầu tiên gọi là J-20, động thái phô diễn ấy xảy ra vào lúc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi ấy là Robert Gates đang có chuyến viếng thăm Trung Quốc để hàn gắn quan hệ quân sự.
Trong khi J-20 ít nhất phải mất cả thập niên nữa mới đi vào hoạt động, thì ông Gates vẫn buộc phải rút ngắn dự đoán của mình về thời điểm các phi công Mỹ sẽ đối mặt với những máy bay tàng hình Trung Quốc. Khi các phi công Trung Quốc bắt đầu thực hiện các hoạt động phối hợp, diễn tập ban đêm, những sứ mệnh tầm xa từ hàng chục căn cứ ở các khu vực duyên hải, thì sự lo ngại về ảnh hưởng của không quân Trung Quốc khắp vùng đông châu Á đã bắt đầu hiện diện.
Trung Quốc đã đi xa hơn việc đơn giản là mua thêm nhiều máy bay và cải thiện quá trình đào tạo. Trong năm 2004, họ đã có chiến lược không quân cụ thể đầu tiên, tập trung vào “tương tác các hoạt động không gian và vũ trụ, cả phòng thủ và tấn công”. Sử dụng chiến tranh ảo, các tài sản không gian và chiến lược tấn công nhanh chóng, không quân Trung Quốc đang nỗ lực trở thành một lực lượng không gian vũ trụ công nghệ cao, tốc độ nhanh.
Không có gì quá bất ngờ, học thuyết này được thiết kế chủ yếu để phủ nhận sức mạnh của các lực lượng hải quân, không quân Mỹ trong khu vực. Hơn thế nữa, lãnh đạo quân sự Trung Quốc còn đang xây dựng khả năng tên lửa để phá huỷ các căn cứ dễ tổn thương ở Nhật Bản, Guam và những nơi khác.
Tất cả những tiến triển trên có thể đang khuyến khích lực lượng không quân Trung Quốc. Tháng 6 này, hai chiếc Su-27 đã đuổi theo một máy bay trinh sát Mỹ qua Eo biển Đài Loan. Theo thông tin báo chí, một trong các máy bay chiến đấu Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến của eo biển.
Đầu năm nay, Manila đã phàn nàn rằng, các máy bay Trung Quốc xâm nhập vào không phận Philippines khi hai bên xảy ra tranh chấp chủ quyền hàng hải ở Biển Đông. Cả Washington và Bắc Kinh cũng khó có thể quên sự cố tháng 3/2001 khi một phi công Trung Quốc lái máy bay va chạm với máy bay trinh sát Mỹ EP-3, viên phi công tử nạn còn máy bay Mỹ phải hạ cánh khẩn cấp xuống đảo Hải Nam, phi hành đoàn bị bắt giữ trong 11 ngày.
Mỹ đối mặt thế nào?
Đối mặt với sự trỗi dậy này của Trung Quốc, Washington cần làm nhiều hơn để duy trì ưu thế trên không. Trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc, Mỹ sẽ phụ thuộc vào sức mạnh không quân. Tuy nhiên, sự “lão hoá” của F-15 và F-16 ngày càng tăng sẽ không còn phù hợp với những “đối tác” Trung Quốc hiện đại hơn, và ngay cả những kỹ năng vượt trội của phi công Mỹ cũng khó có thể thay đổi những chiếc máy bay đã lỗi thời.
Việc Trung Quốc phát triển tên lửa diệt tàu sân bay có nghĩa là, sức mạnh không quân hải quân của Mỹ có thể bị đẩy xa hơn ngoài Thái Bình Dương. Quyết định vội vàng ngừng sản xuất F-22 đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ bị hạn chế đáng kể số lượng loại máy bay có thể đảm bảo chỉ huy những vùng trời, trong khi F-35 ngày càng trở nên đắt đỏ hơn và tiến độ phát triển vẫn còn chậm.
Một số lượng lớn máy bay tiếp dầu, hộ tống của không quân Mỹ sẽ là cần thiết để duy trì sức mạnh của máy bay chiến đấu Mỹ trong cuộc chiến. Hơn thế nữa, việc củng cố các căn cứ chính tại Kadena ở Okinawa và Andersen ở Guam là điều cần thiết để đảm bảo cho các lực lượng Mỹ có thể hạn chế các hành vi thù địch ngay từ sớm.
Với sự phân tán của các căn cứ Trung Quốc và hạm đội máy bay ném bom của họ, Mỹ cần phải phát triển một loại máy bay ném bom tầm xa đáng tin cậy, như là cách tăng cường kiểm soát trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc. Nếu chỉ trông chờ vào tên lửa tấn công mặt đất hoặc trên biển cho những cuộc chiến trên đất liền có thể gây nên nhiều bất ổn.
Cuối cùng, Mỹ cần đảm bảo rằng, các đồng minh của họ cũng tăng cường những khả năng không quân. Không có những biện pháp trên, các vùng trời của Đông Á một ngày nào đó có thể trở nên hỗn loạn như những vùng biển phía dưới.
Thái An (theo WSJ)
Các nhà quan sát gần đây tập trung chủ yếu vào việc Trung Quốc hạ thuỷ tàu sân bay đầu tiên. Tuy nhiên, những nhà hoạch định quốc phòng Mỹ và châu Á cần thận trọng để không bỏ qua một khía cạnh khác trong sức mạnh quân sự không ngừng gia tăng của Trung Quốc.
Một ngày nào đó, lực lượng không quân Trung Quốc có thể đóng vai trò quan trọng nhất trong việc thách thức sự hiện diện quân sự của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương. Cùng lúc đó, việc cắt giảm chi tiêu trong không quân Mỹ có thể làm giảm bớt khả năng của họ khi bảo vệ các lợi ích của nước này.
Như Trung tâm tình báo thuộc Không quân Mỹ đánh giá trong một báo cáo năm ngoái, lực lượng không quân quân đội Trung Quốc đã "tự chuyển đổi từ một tổ chức trang bị, huấn luyện nghèo nàn trở thành một lực lượng chiến đấu ngày càng có khả năng. Sự thay đổi mạnh mẽ đã diễn ra và tiếp tục diễn ra trong các lĩnh vực nhân sự, đào tạo, huấn luyện, trang thiết bị...".
 |
| Một cuộc diễn tập của không quân Trung Quốc, Ảnh: THX |
Hiện tại, không quân Trung Quốc vẫn tụt hậu sau Mỹ nhiều năm trong kinh nghiệm, đào tạo và kế hoạch hoạt động. Tuy nhiên, họ đang tăng tốc để có thể bắt kịp.
Các nhà phân tích không quân Trung Quốc cảnh báo phản đối việc chỉ tập trung vào số lượng máy bay. Dẫn đầu trong sức mạnh không quân Trung Quốc là các máy bay chiến đấu hiện đại của Nga Su-27/30 với 150 chiếc, tiếp theo là hơn 100 máy bay J-11 nội địa trên cơ sở mô phỏng Su 27 và gần 200 máy bay đa chức năng J-10 có cả khả năng chiến đấu trên không và tấn công mặt đất.
Su-27/30 có thể sánh ngang với bất kỳ máy bay chiến đấu nào của Mỹ, ngoại trừ máy bay tàng hình F-22 và Trung Quốc có kế hoạch tăng thêm gần 100 máy bay liên quan tới J-11. Nhìn chung, không quân Trung Quốc có hơn 1.600 máy bay chiến đấu, và không tính gần 300 máy bay chếin đấu của hải quân. Hải quân Trung Quốc cũng sở hữu một đơn vị máy bay chiến đấu riêng, giờ đây đang vận hành các máy bay chiến đấu hiện đại và tăng tốc đào tạo phi công để sẵn sàng hoạt động trên tàu sân bay.
Tìm vũ khí mới
Không quân Trung Quốc còn hướng tới việc tìm kiếm những thế hệ vũ khí mới. Đầu năm nay, họ đã bay thử loại máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ năm đầu tiên gọi là J-20, động thái phô diễn ấy xảy ra vào lúc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi ấy là Robert Gates đang có chuyến viếng thăm Trung Quốc để hàn gắn quan hệ quân sự.
Trong khi J-20 ít nhất phải mất cả thập niên nữa mới đi vào hoạt động, thì ông Gates vẫn buộc phải rút ngắn dự đoán của mình về thời điểm các phi công Mỹ sẽ đối mặt với những máy bay tàng hình Trung Quốc. Khi các phi công Trung Quốc bắt đầu thực hiện các hoạt động phối hợp, diễn tập ban đêm, những sứ mệnh tầm xa từ hàng chục căn cứ ở các khu vực duyên hải, thì sự lo ngại về ảnh hưởng của không quân Trung Quốc khắp vùng đông châu Á đã bắt đầu hiện diện.
Trung Quốc đã đi xa hơn việc đơn giản là mua thêm nhiều máy bay và cải thiện quá trình đào tạo. Trong năm 2004, họ đã có chiến lược không quân cụ thể đầu tiên, tập trung vào “tương tác các hoạt động không gian và vũ trụ, cả phòng thủ và tấn công”. Sử dụng chiến tranh ảo, các tài sản không gian và chiến lược tấn công nhanh chóng, không quân Trung Quốc đang nỗ lực trở thành một lực lượng không gian vũ trụ công nghệ cao, tốc độ nhanh.
Không có gì quá bất ngờ, học thuyết này được thiết kế chủ yếu để phủ nhận sức mạnh của các lực lượng hải quân, không quân Mỹ trong khu vực. Hơn thế nữa, lãnh đạo quân sự Trung Quốc còn đang xây dựng khả năng tên lửa để phá huỷ các căn cứ dễ tổn thương ở Nhật Bản, Guam và những nơi khác.
Tất cả những tiến triển trên có thể đang khuyến khích lực lượng không quân Trung Quốc. Tháng 6 này, hai chiếc Su-27 đã đuổi theo một máy bay trinh sát Mỹ qua Eo biển Đài Loan. Theo thông tin báo chí, một trong các máy bay chiến đấu Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến của eo biển.
Đầu năm nay, Manila đã phàn nàn rằng, các máy bay Trung Quốc xâm nhập vào không phận Philippines khi hai bên xảy ra tranh chấp chủ quyền hàng hải ở Biển Đông. Cả Washington và Bắc Kinh cũng khó có thể quên sự cố tháng 3/2001 khi một phi công Trung Quốc lái máy bay va chạm với máy bay trinh sát Mỹ EP-3, viên phi công tử nạn còn máy bay Mỹ phải hạ cánh khẩn cấp xuống đảo Hải Nam, phi hành đoàn bị bắt giữ trong 11 ngày.
Mỹ đối mặt thế nào?
Đối mặt với sự trỗi dậy này của Trung Quốc, Washington cần làm nhiều hơn để duy trì ưu thế trên không. Trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc, Mỹ sẽ phụ thuộc vào sức mạnh không quân. Tuy nhiên, sự “lão hoá” của F-15 và F-16 ngày càng tăng sẽ không còn phù hợp với những “đối tác” Trung Quốc hiện đại hơn, và ngay cả những kỹ năng vượt trội của phi công Mỹ cũng khó có thể thay đổi những chiếc máy bay đã lỗi thời.
Việc Trung Quốc phát triển tên lửa diệt tàu sân bay có nghĩa là, sức mạnh không quân hải quân của Mỹ có thể bị đẩy xa hơn ngoài Thái Bình Dương. Quyết định vội vàng ngừng sản xuất F-22 đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ bị hạn chế đáng kể số lượng loại máy bay có thể đảm bảo chỉ huy những vùng trời, trong khi F-35 ngày càng trở nên đắt đỏ hơn và tiến độ phát triển vẫn còn chậm.
Một số lượng lớn máy bay tiếp dầu, hộ tống của không quân Mỹ sẽ là cần thiết để duy trì sức mạnh của máy bay chiến đấu Mỹ trong cuộc chiến. Hơn thế nữa, việc củng cố các căn cứ chính tại Kadena ở Okinawa và Andersen ở Guam là điều cần thiết để đảm bảo cho các lực lượng Mỹ có thể hạn chế các hành vi thù địch ngay từ sớm.
Với sự phân tán của các căn cứ Trung Quốc và hạm đội máy bay ném bom của họ, Mỹ cần phải phát triển một loại máy bay ném bom tầm xa đáng tin cậy, như là cách tăng cường kiểm soát trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc. Nếu chỉ trông chờ vào tên lửa tấn công mặt đất hoặc trên biển cho những cuộc chiến trên đất liền có thể gây nên nhiều bất ổn.
Cuối cùng, Mỹ cần đảm bảo rằng, các đồng minh của họ cũng tăng cường những khả năng không quân. Không có những biện pháp trên, các vùng trời của Đông Á một ngày nào đó có thể trở nên hỗn loạn như những vùng biển phía dưới.
Thái An (theo WSJ)
.svg){kind=icon}
