Tân Tổng thống Singapore cam kết làm việc vì từng người dân

Ông Tan đã đánh bại đối thủ nặng ký nhất, Tan Cheng Bock, nguyên là một luật sư trong cuộc kiểm tra lại do chênh lệch giữa hai người không nhiều. Ông có được 35,19% phiếu bầu so với 34,85% của ứng viên đứng thứ hai. Tổng thống sẽ có nhiệm kỳ kéo dài 6 năm.

Theo Yam Ah Mee - phụ trách bầu cử, tổng thống đắc cử - người đã phụng sự trong nội các của cả ba thủ tướng Singapore và là thành viên trong đảng cầm quyền tới tháng 6, đã giành được 744.397 lá phiếu trong tổng số 2.115.188 phiếu bầu hợp lệ. Ông Tan sẽ nhậm chức vào 1/9.

“Tôi cam kết sẽ làm việc vì từng người và tất cả mọi người”, ông Tan nói trong bài phát biểu chiến thắng đăng tải trên trang web tờ Straits Times. “Công việc thực sự bắt đầu căng thẳng. Trong sáu năm tới, tôi sẽ làm việc hết sức chăm chỉ để trở thành vị tổng thống tốt nhất mà tôi có thể, sẽ làm việc vì tất cả mọi người, và sẽ đại diện cho đất nước chúng ta, cho tất cả người Singapore”.

Ông Tan là ứng viên có quan hệ gần gũi nhất với đảng Nhân dân Hành động (PAP) cầm quyền tại Singapore. Ông vẫn nhận được sự ủng hộ của Thủ tướng Lý Hiển Long kể cả khi đã trở thành thành viên độc lập. Nhà kinh tế học Song Seng-Wun nhận định, chênh lệch chiến thắng của ông Tan không lớn, điều này cho thấy, ông Lý Hiển Long cần phải làm nhiều hơn nữa để chinh phục sự tín nhiệm của dân chúng với chính quyền sau khi PAP vẫn chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 5 nhưng ở mức ủng hộ thấp nhất kể từ năm 1965.

Ngọn gió đổi thay

“Những cơn gió của sự thay đổi sẽ vẫn thổi thêm nhiều áp lực với PAP để nhìn nhận lại cách quản lý, quản trị đất nước”, sau chiến thắngs của ông Tony Tan, nhà kinh tế học Song của CIMB Research Pte tại Singapore nói. “Câu hỏi đặt ra là sự thay đổi sẽ được tăng tốc hay diễn ra từng bước một”.

Ông Tan, 71 tuổi sẽ là vị tổng thống thứ ba của đảo quốc Singapore kể từ khi Hiến pháp nước này được sửa đổi cách đây 20 năm cho phép các cuộc bầu cử với chức vị được cho là nặng về tính chất nghi lễ. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định, người dân nước này ngày càng quan tâm đến vai trò của người đứng đầu nhà nước sau kết quả cuộc tổng tuyển cử vừa qua.

Ở Singapore, Tổng thống không có quyền hành pháp nhưng có trách nhiệm giám sát Quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia, đảm bảo công tác chống tham nhũng, được quyền phủ quyết ngân sách chính phủ và phê chuẩn thành viên nội các.

Theo quy định, Tổng thống không thuộc đảng phái nào, bởi vậy người ứng cử nếu là người của đảng nào thì phải rút khỏi đảng đó trước khi tranh cử. Ứng viên phải là người có kinh nghiệm trong các vị trí như bộ trưởng, thẩm phán tòa án tối cao hoặc các vị trí tương tự, hoặc phải có ít nhất 3 năm kinh nghiệm trong vai trò chủ tịch hoặc giám đốc điều hành của hội đồng quản trị của công ty với mức thu nhập tối thiểu khoảng 82,6 triệu USD, hoặc có khả năng tài chính tương tự.

Trong khi luật pháp Singapore không cho phép tiến hành các cuộc thăm dò trước bầu cử, thì ông Tan đã được sự đảm bảo ủng hộ từ một số nghiệp đoàn lao động cũng như các hiệp hội thương mại.

Kho quỹ dồi dào

Tổng thống mới đắc cử từng là phó chủ tịch Tập đoàn đầu tư của chính phủ Singapore trước khi ông từ chức hồi tháng trước để tranh cử tổng thống. Quỹ đầu tư giàu có mà ông từng ở cương vị lãnh đạo quản lý hơn 100 tỉ USD dự trữ của Singapore. Ông Tan rời vũ đài chính trị năm 2006 sau khi phụng sự nội các ở cương vị bộ trưởng và thành viên quốc hội suốt 27 năm.

Tổng thống của Singapore có quyền phủ quyết ngân sách chính phủ hay bổ nhiệm nội các. Tuy nhiên, những quyết định này có thể bị đảo ngược bởi sự đa số trong Hội đồng Cố vấn tổng thống gồm 8 thành viên và với kết quả 2/3 phiếu bầu trong quốc hội. Quốc hội là nơi PAP vẫn nắm giữ 81/87 ghế.

Những ứng viên khác trong cuộc chạy đua có Tan Kin Lian là giám đốc điều hành công ty bảo hiểm NTUC và là một thành viên PAP; Tan Cheng Bock là một nghị sĩ đảng cầm quyền. Tan Jee Say là một cựu công chức và gần đây nhất là chính khách đối lập.

Manu Bhaskaran, phụ trách nghiên cứu kinh tế của Centennial Group Holdings ở Singapore bình luận, một chiến thắng của Tan Jee Say sẽ là “cú sốc thực sự với đảng cầm quyền” và chiến thắng cho Tan Cheng Bock, dù khiến PAP dễ chịu hơn cũng là “cái tát” với họ.

Trách nhiệm hơn

Thủ tướng Lý Hiển Long đã từng cam kết sẽ trách nhiệm hơn với những chỉ trích của người dân sau khi sự ủng hộ với đảng của ông giảm ở mức kỷ lục còn 60% trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 5 và số lượng các thành viên đối lập trong quốc hội nhiều gấp ba lần.

"Cuộc bầu cử này đánh dấu sự thay đổi khác biệt trong bối cảnh chính trị của chúng ta - điều mà tất cả chúng ta cần phải điều chỉnh”, Thủ tướng Lý Hiển Long phát biểu trên truyền hình Singapore sau khi kết quả cuộc tổng tuyển cử được công bố. "Trong khi các cử tri ủy thác mạnh mẽ vào PAP, thì rất nhiều cử tri, kể cả những người bỏ phiếu cho chúng ta, thể hiện sự lo lắng đáng kể về cả vấn đề và cách tiếp cận của chúng ta với chính phủ”, ông nói. "Rất nhiều người Singapore mong muốn chính phủ áp dụng một phong cách và sự tiếp cận khác. Chúng tôi nghe thấy tiếng nói của các bạn. PAP sẽ rút ra bài học từ cuộc bầu cử này và sửa chữa sai lầm”.

Singapore trong xếp hạng của Ngân hàng Thế giới là nơi dễ kinh doanh nhất. Những quyết định cắt giảm thuế vài năm gần đây để thúc đẩy đầu tư đã khiến nhiều công ty phải thuê hàng trăm nghìn lao động nước ngoài đáp ứng nhu cầu nhân công. Đảo quốc này nằm trong số 20 điểm đển hàng đầu của đầu tư quốc tế trong năm ngoái, theo Hhội nghị LHQ về Thương mại và Phát triển.

Tuy vậy, người dân nước này đã thể hiện sự bất mãn khi giá cả tăng vọt, rồi cạnh tranh với người nước ngoài trong việc làm, nhà ở khiến chính phủ phải thắt chặt quy định thuê nhân công nước ngoài và cho phép thêm nhiều người Singapore được mua nhà với giá trợ cấp.

“Vẫn có nhiều bất mãn về nhiều vấn đề khác nhau”, Bhaskaran nói. “Những điều ấy không hoàn toàn bị loại bỏ”.

Thái An (theo Bloomberg, AP)