Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda đã có chuyến đi tới Bắc Kinh từ hôm 26/12, tìm kiếm sự hợp tác của TQ trong việc thúc đẩy ổn định ở Triều Tiên sau cái chết của cố Chủ tịch Kim Jong-Il.

TIN LIÊN QUAN:

Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda và người đồng nhiệm Trung Quốc Ôn Gia Bảo. Ảnh: THX

Chuyến thăm chính thức đầu tiên của ông Noda tới Bắc Kinh từ khi nhậm chức hồi tháng 9 theo lệ thường tập trung vào các vấn đề song phương, như chuyện tranh chấp lãnh thổ trên biển mà cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền. Tuy nhiên, cái chết của ông Kim ngày 17/12 và tuyên bố con trai ông là Kim Jong-Un trở thành "nhà lãnh đạo tối cao" Triều Tiên đã thay đổi tâm điểm chương trình nghị sự của lãnh đạo Nhật - Trung.

Ông Noda, vị lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp gỡ các nhà lãnh đạo Trung Quốc kể từ cái chết của ông Kim, đã nhấn mạnh đến sự cần thiết đưa đàm phán sáu bên về chương trình hạt nhân Triều Tiên trở lại hoạt động.

"Tăng cường quan hệ hai nước chúng ta là điều cần thiết để giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu", ông Noda nói khi hội kiến với Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào hôm thứ hai, một ngày sau cuộc gặp với người đồng cấp Ôn Gia Bảo.

Hôm chủ nhật, ông Noda đã đề cập tới tình hình mới tại Đông Á. Ông nói: "Đây là lúc rất hợp lý để trao đổi các quan điểm về việc tổ chức hội đàm sáu bên và với quốc gia có ảnh hưởng lớn nhất với Triều Tiên" - Thủ tướng Nhật đề cập tới Trung Quốc.

Kế hoạch thăm Trung Quốc của lãnh đạo Nhật Bản được dự kiến trước khi Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-Il qua đời.

Khi được hỏi liệu Trung Quốc có thể xác nhận rằng, Kim Jong-Un đã hoàn toàn kiểm soát Triều Tiên, thì thư ký báo chí bộ Ngoại giao Nhật Bản Yutaka Yokoi khẳng định chỉ nói được rằng, ông Ôn và ông Noda đã thảo luận về tình hình trên bán đảo Triều Tiên.

Sau cuộc gặp với Thủ tướng Trung Quốc, ông Noda nói với báo giới rằng, lãnh đạo hai nước đã nhất trí sẽ hợp tác để cố gắng đạt được sự ổn định trên bán đảo: "Chúng tôi chia sẻ sự hiểu biết rằng, phi hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, hòa  bình và ổn định của nó không chỉ có lợi cho Nhật Bản và Trung Quốc mà còn vì lợi ích chung của tất cả quốc gia láng giềng".

Theo thư ký báo chí Yokoi, một nhà lãnh đạo Trung Quốc đã được mời tới thăm Nhật Bản vào nửa đầu năm tới nhưng không nói cụ thể là ai. Nhật Bản không có quan hệ ngoại giao với Triều Tiên, trong khi Trung Quốc là nước ủng hộ quan trọng nhất với quốc gia này.

Hội đàm sáu bên gồm hai miền Triều Tiên, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Nhật Bản có mục tiêu hướng tới giải trừ chương trình hạt nhân Triều Tiên. Bình Nhưỡng rút khỏi bàn đàm phán vào năm 2009 và tiến hành thử nghiệm thiết bị hạt nhân lần hai. Tuy nhiên, hiện tại, các bên liên quan đều mong muốn nối lại hội đàm.

Thủ tướng Trung Quốc và Nhật Bản nhấn mạnh rằng, năm 2012 đánh dấu 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước và cả hai quốc gia đều muốn cải thiện quan hệ để kỷ niệm sự kiện quan trọng này. Quan chức hai bên cũng đã ký kết các bản ghi nhớ về giao lưu thanh niên cũng như thiết lập quỹ đầu tư năng lượng sạch và bảo vệ môi trường.

Nhật Bản và Trung Quốc có một danh sách các chủ đề nhạy cảm, trong đó có chuyện tranh chấp chủ quyền và năng lượng tại biển Hoa Đông.

Thái An (theo AP, Washingtonpost)