Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates kêu gọi quan hệ quân sự vững bền hơn với Trung Quốc. Ông cảnh báo rằng, những tranh cãi chính trị làm tăng nguy cơ hiểu lầm giữa hai cường quốc.

Chuyến thăm của ông Gates tới Trung Quốc diễn ra một tuần trước khi Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tới Mỹ cho một cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Barack Obama.

Quan chức quân sự Trung Quốc đón Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates tại Bắc Kinh. Ảnh: Reuters
Quan chức Mỹ hy vọng ông Gates sẽ đạt được những tiến triển trong các vấn đề an ninh tại các cuộc hội đàm với quan chức Trung Quốc, đồng thời làm giảm bớt quan ngại rằng, Bắc Kinh với sự gia tăng kinh tế và quân sự cũng sẽ gia tăng thách thức những mục tiêu Mỹ.

Theo giới phân tích, Mỹ mong muốn Bắc Kinh có quan điểm cứng rắn hơn về chương trình hạt nhân Iran, về hành động quân sự của Triều Tiên và ít “giấu giếm” hơn về quá trình hiện đại hoá của quân đội Trung Quốc (PLA).

"Chúng tôi đã cam kết mạnh mẽ rằng, cần phải giảm bớt nguy cơ dẫn tới thông tin sai lạc, hiểu lầm hoặc ước tính nhầm. Một điều quan trọng là quan hệ quân sự hai bên cần phải bền vững, nhất quán”, ông Gates nói với báo chí sau cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt.

Quan hệ quân sự là một trong những mối quan hệ “dễ tổn thương” nhất giữa Mỹ và Trung Quốc cùng với những tranh cãi thương mại, tiền tệ, ngờ vực về an ninh tạo ra sự mất ổn định giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Nhiều nhà phân tích lo ngại rằng, việc Trung Quốc tăng cường quân sự sẽ có nguy cơ gia tăng những đụng chạm quân sự ở những vấn đề tranh cãi nhạy cảm. "Trong quan hệ thất thường Trung - Mỹ, quan hệ quân sự ảnh hưởng đầu tiên”, Nguyên Thanh Đồng, một giáo sư tại Đại học Sydney ở Australia - người nghiên cứu về chính sách an ninh Trung Quốc cho biết.

"Bạn cần trao đổi thông tin liên lạc nhiều hơn và những kênh thường xuyên hơn để giảm bớt hiểu lầm, nghĩ lầm và tránh các vụ việc bất ngờ xảy ra”, ông Nguyên nhấn mạnh.

Quan hệ quân sự Mỹ - Trung gần như ngừng trệ trong suốt năm 2010 sau khi Bắc Kinh phản ứng với việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan.

Theo giới phân tích, chuyến thăm của ông Gates là minh chứng rõ ràng nhất thể hiện mong muốn cải thiện quan hệ của cả hai bên. Tuy nhiên, những nghi ngờ an ninh vẫn còn khá sâu sắc.

Mỹ tới nay vẫn là cường quốc quân sự vượt trội của thế giới, nhưng việc Trung Quốc không ngừng gia tăng chi tiêu quốc phòng đã khiến nhiều quan chức tại Washington lo ngại rằng, ưu thế an ninh của Mỹ ở châu Á có thể bị xói mòn.

Sau cuộc hội đàm, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đã nỗ lực làm dịu quan ngại trên khi nói rằng, công nghệ quân sự của nước này còn đi sau nhiều năm so với các lực lượng vũ trang hiện đại nhất thế giới.

Trong năm 2010, Bắc Kinh đã mạnh mẽ phản đối cuộc tập trận chung của Mỹ với Hàn Quốc ở gần vùng biển Trung Quốc, và tranh cãi với Mỹ về vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Trong cuộc họp báo ngắn sau cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, ông Liệt khẳng định quan điểm của chính phủ Trung Quốc vẫn là phản đối việc Washington bán vũ khí cho Đài Loan.

  • Thụy Phương (Theo AP, Reuters)