- “Mỹ không chấp nhận việc khẳng định chủ quyền của một cường quốc áp đặt lên Biển Đông. Việc khẳng định chủ quyền phải thông qua đối thoại hòa bình và luật pháp quốc tế” - Thượng nghị sỹ Mỹ Joseph Lieberman (bang Connecticut) nói với báo chí tối 19/1 tại Hà Nội.
Ông Joseph Lieberman là thành viên đoàn 4 thượng nghị sỹ Mỹ thăm và làm việc tại Việt Nam do ông John McCain dẫn đầu. Trong các cuộc gặp gỡ, trao đổi với lãnh đạo Việt Nam tại Hà Nội ngày 19/1, Biển Đông và những vấn đề liên quan, từ an ninh hàng hải, cho đến những tranh chấp chủ quyền ở vùng biển này là một trong những nội dung được đề cập.
Ông Joseph Lieberman đứng sau ông John McCain trong buổi họp báo chiều 19/1 tại Hà Nội. Ảnh: Trường Sơn
Ông Lieberman cho hay những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông “rõ ràng là điều không thể chấp nhận”.
“Mỹ không chấp nhận việc khẳng định chủ quyền của một cường quốc áp đặt lên Biển Đông. Việc khẳng định chủ quyền phải thông qua đối thoại hòa bình và luật pháp quốc tế”.

Trong khi đó, thượng nghị sỹ John McCain cho rằng với những căng thẳng gia tăng liên quan đến vấn đề Biển Đông ở khu vực, thì việc lựa chọn phương pháp tiếp cận đa phương sẽ giúp giải quyết vấn đề.

Trên góc độ đối tác, thượng nghị sỹ Mỹ cho rằng Mỹ, với tư cách một quốc gia trong khu vực có lợi ích về vấn đề an ninh hàng hải, có thể tăng cường quan hệ cùng Việt Nam hợp tác trong vấn đề này.

Ông Lieberman cũng cho hay, trong các cuộc trao đổi, các nhà lãnh đạo Việt Nam đã nhấn mạnh đến vai trò của ASEAN trong vấn đề Biển Đông.

Về hợp tác chung, ông McCain cho biết thêm nhóm thượng nghị sỹ Mỹ đã thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam hợp tác trong lĩnh vực an ninh hàng hải như tìm kiếm và cứu nạn.

“Chúng tôi có các cuộc thảo luận tương tự với Chính phủ Philippines. Chúng tôi tìm các lĩnh vực mà có thể hợp tác cùng nhau. Với Việt Nam, chúng tôi thảo luận các biện pháp như tìm kiếm cứu nạn, nhưng đó không phải là thảo luận tìm kiếm quan hệ liên minh chính thức, mà thảo luận về tiếp cận đa phương như an ninh hàng hải và Biển Đông”  - ông John McCain nói.

 Liên quan hợp tác an ninh, nhóm thượng nghị sỹ cho hay, trong Quốc hội Mỹ có một số đại biểu lên tiếng ủng hộ việc bán vũ khí sát thương cho Việt Nam để giúp tăng cường an ninh hàng hải trên Biển Đông. Tuy nhiên, ông Lieberman nói vấn đề này còn cần nhiều trao đổi, thảo luận với những vấn đề liên quan.

Trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam, nhiều vấn đề liên quan quan hệ song phương cũng đã được các ông John McCain, Joseph Lieberman, Sheldon Whitehouse và Kelly Ayotte đề cập với các nhà lãnh đạo Việt Nam.

Thượng nghị sỹ Lieberman nhấn mạnh ý tưởng Mỹ muốn tìm kiếm quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam, mà ông diễn giải như một dạng quan hệ “đồng minh”.

 Thượng nghị sỹ John McCain  - một nhân vật của lịch sử bình thường hóa quan hệ Mỹ - Việt - cũng nói :

“Hai nước đã đi một con đường dài kể từ khi bình thường hóa quan hệ, đặc biệt kể từ khi có Hiệp định Thương mại song phương. Chúng tôi lạc quan và muốn hai bên tiếp tục quan hệ hiệu quả, cùng có lợi”.

Ông Lieberman nêu một lĩnh vực hợp tác chiến lược giữa hai bên có thể thúc đẩy, đó là kinh tế - thương mại. Năm 2011, trao đổi thương mại song phương đạt 20 tỷ USD, Mỹ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

“Chúng tôi muốn kim ngạch này tăng thêm, đồng thời hy vọng Mỹ có thể xuất khẩu nhiều hơn vào Việt Nam thông qua việc Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp Mỹ”.

Thượng nghị sỹ Kelly Ayotte thì đánh giá “đây là một mối quan hệ quan trọng” và tin rằng hai nước có nhiều cơ hội to lớn để mở rộng và cải thiện mối quan hệ này.

C.Hoàng - L.Thư