Mỹ: Vẫn còn cơ hội ngoại giao với Iran

Các biện pháp trừng phạt và ngoại giao vẫn còn một cơ hội để thuyết phục Iran từ bỏ chương trình hạt nhân của mình khi nhà lãnh đạo Tehran thể hiện tư duy "tiếp cận lợi ích - chi phí" trong các tính toán của họ, quan chức tình báo Mỹ cho biết.


Các quan chức tình báo hàng đầu của Mỹ cho rằng, xung đột quân sự với Iran có thể tránh khỏi cho dù căng thẳng tăng cao và chiến tranh tâm lý diễn ra xung quanh Eo biển Hormuz. “Chúng tôi đoán rằng, quyết định hạt nhân của Iran được dẫn dắt bởi cách tiếp cận chi phí - lợi ích, và mang lợi các cơ hội để cộng đồng quốc tế gây ảnh hưởng với Tehran", James Clapper, giám đốc tình báo quốc gia Mỹ nói với các nghị sĩ.

“Các nhà lãnh đạo Iran rõ ràng đã cân nhắc tới an ninh, uy tín và ảnh hưởng của Iran cũng như môi trường an ninh và chính trị quốc tế, khi đưa ra các quyết định về chương trình hạt nhân của họ", Clapper nói với Uỷ ban tình báo thượng viện Mỹ.

Ông nói, các biện pháp trừng phạt kinh tế đang gây thiệt hại cho Iran và mô tả về cái gọi là sự rạn nứt ngày một xấu đi giữa Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei và Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad. Còn theo Giám đốc CIA David Petraeus thì, mục tiêu lớn nhất của các nhà lãnh đạo Iran là đảm bảo "tồn tại chế độ" và còn quá sớm để nói những căng thẳng kinh tế do các biện pháp cấm vận cứng rắng hơn có ảnh hưởng tới quyết định của họ thế nào. Theo Petraeus, cùng với vấn đề tiền tệ, áp lực lạm phát và thất nghiệp của Iran, thì lệnh cấm vận đang "tác động" hơn bao giờ hết tới nước này.

Các bình luận của những nhà lãnh đạo tình báo Mỹ phản ánh đánh giá của Tổng thống Obama trong Thông điệp Liên bang tuần trước, khi ông nói "một giải pháp hoà bình" vẫn có thể với Iran.

Trong buổi điều trần, người đứng đầu uỷ ban tình báo, thượng nghị sĩ Dianne Feinstein, đã tiết lộ rằng, phụ trách cơ quan tình báo Israel - Tamir Pardo - đã tới Washington tuần trước, giữa lúc có nhiều đồn đoán về khả năng Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran. Các chuyến đi như vậy thường là bí mật nhưng Feinstein đã đề cập tới chuyến công du của Pardo trong buổi điều trần được truyền hình khi thảo luận về quan điểm của Israel với các tham vọng hạt nhân Iran.

Khi được hỏi về khả năng hành động quân sự chặn trước của Israel, Clapper nói rằng, ông thích trả lời trong buổi họp kín nhưng khẳng định, biện pháp cấm vận có thể buộc Tehran thay đổi hướng đi. “Hy vọng của chúng tôi là, các biện pháp trừng phạt sẽ có ảnh hưởng đến sự thay đổi trong chính sách của Iran về việc theo đuổi một khả năng hạt nhân", ông nói. “Rõ ràng, đây là vấn đề rất nhạy cảm hiện tại".

Sau một báo cáo tháng 11 của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, Mỹ và EU đã đưa ra các biện pháp tăng cường trừng phạt với Iran. Động thái này tập trung vào ngành công nghiệp dầu mỏ chru chốt của Iran và ngân hàng trung ương với nỗ lực buộc Tehran từ bỏ hoạt động làm giàu uranium mà phương Tây nghi ngờ là cách che đậy khả năng xây dựng bom nguyên tử.

Iran khẳng định dự án hạt nhân của họ vì mục tiêu hoà bình và đe doạ đáp trả các biện pháp cấm vận, kể cả khả năng đóng cửa tuyến vận chuyển trọng yếu qua Eo biển Hormuz.

Người đứng đầu cơ quan tình báo quốc phòng Mỹ, tướng Ronald Burgess, nói với các thượng nghị sĩ rằng, Iran "có khả năng, theo chúng tôi đánh giá là tạm thời đóng cửa" kênh vận chuyển nhưng không đề cập chi tiết.

Buổi điều trần xác nhận các cơ quan tình báo Mỹ không thay đổi quan điểm kể từ một đánh giá năm ngoái. 16 cơ quan tình báo tin rằng, các nhà lãnh đạo Iran đang bất đồng về việc xây dựng vũ khí hạt nhân và chưa đưa ra quyết định thúc đẩy chương trình này.

Trong phát biểu của mình, Clapper còn chohay, Iran giờ đây có thể sẵn sàng tiến hành các cuộc tấn công trên đất Mỹ. Trong ngày thứ hai liên tiếp, các nghị sĩ Mỹ còn đưa ra những đề xuất để xiết chặt cấm vận hơn với Iran.

Thái An (theo vancouversun, tribune)