Chính phủ Mỹ sẽ bàn giao con tàu tuần duyên thứ hai cho Philippines nhằm cải tổ an ninh hàng hải của quốc gia Đông Nam Á này trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đông gia tăng.

Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Ed Royce nói trong phiên điều trần của ủy ban đối ngoại hạ viện Mỹ về quan hệ hai nước rằng, quá trình xem xét chuyển giao tàu tuần duyên Dallas cho Philippines sẽ kết thúc trong tuần này, và con tàu sẽ sớm khởi hành tới Manila. Một tàu tuần duyên khác của Mỹ, Hamilton, đã được chuyển giao cho Philippines vào tháng 5/2011.

Tàu tuần duyên đầu tiên của Mỹ, BRP Gregorio del Pilar lớp Hamilton, được chuyển giao cho Philippines năm ngoái. Ảnh: AP
Mỹ đang hướng tới việc thúc đẩy năng lực đảm bảo an ninh hàng hải cho Philippines vì quốc gia đồng minh hiệp ước của họ đang lo lắng trước cách hành xử của Trung Quốc tại khu vực tranh chấp ở Biển Đông. “Cách tuyên bố chủ quyền gây hấn của Trung Quốc về Biển Đông đang khiến nhiều quốc gia Đông Nam Á xích lại gần Mỹ", Royce nói.

Cùng lúc đó, Mỹ và Phillippines đang cùng làm việc để mở rộng quan hệ thương mại và đầu tư. Một dự luật chờ quốc hội Mỹ thông qua cho phép Philippines hưởng các quyền ưu đãi khi tiếp cận với thị trường Mỹ.

Nghị sĩ Royce thừa nhận, mọi thứ hiện giờ đang thay đổi. Ông chỉ ra rằng, đây là phiên điều trần đầu tiên của quốc hội tập trung vào quan hệ Mỹ - Philippines sau khá nhiều năm.

Trong khi Mỹ không đưa ra tuyên bố chủ quyền lãnh thổ ở khu vực, thì quan chức ngoại giao hàng đầu của nước này phụ trách vấn đề Đông Á, Kurt Campbell, nhắc lại rằng, Mỹ có một lợi ích quốc gia trong giải pháp hòa bình giữa các bên tuyên bố chủ quyền trong khu vực và tự do hàng hải tại vùng biển chiếm khoảng một nửa lượng vận chuyển thương mại toàn cầu.

“Theo rất nhiều cách, chúng tôi đang viết một chương mới trong quan hệ của mình", ông nói. Campbell cho rằng, Mỹ đang cân nhắc một yêu cầu "hợp lý" của Philipines để lắp đặt các hệ thống thiết bị cần thiết trên tàu trước khi chuyển giao.

Năm ngoái, Mỹ đã chuyển tàu tuần duyên của lực lượng phòng vệ bờ biển tới Philippines. Hiện đổi tên thành BPR Gregorio del Pilar, con tàu mang cờ hải quân của quốc gia Đông Nam Á. “Trong vài tháng tới, chúng tôi hy vọng sẽ chuyển tàu tuần duyên thứ hai cho Philippines, cũng như hỗ trợ việc nâng cấp các khả năng phát hiện và giám sát”, ông Campbell cho biết.

Theo quan chức Mỹ, việc chồng lấn tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông đã dẫn tới căng thẳng gia tăng giữa các quốc gia tuyên bố chủ quyền. “Mục tiêu của chúng tôi, điều mà chúng tôi chia sẻ với ASEAN, là ủng hộ tiến trình ngoại giao hợp tác của tất cả các bên tuyên bố chủ quyền để giải quyết tranh chấp mà không bị ép buộc", ông Campbell nhấn mạnh. Ông khẳng định, Mỹ và Philippines không ngừng tìm cách tăng cường quan hệ an ninh tốt hơn để giải quyết nhiều thách thức an ninh khu vực mà hai bên cùng quan tâm.

“Chúng tôi đảm bảo rằng, sự tập hợp các khả năng quốc phòng, cơ sở hạ tầng thông tin liên lực và những nguồn lực khác sẽ có khả năng ngăn chặn bất kỳ sự gây hấn nào", ông Campbell nói. Ông còn ca ngợi các nỗ lực chống tham nhũng của Tổng thống Philippines Benigno Aquino. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố mạnh mẽ hơn nữa quan hệ kinh tế hai bên.

Trong khi đó, quân đội Philippines đã hoan nghênh sự ủng hộ của các nghị sĩ Mỹ với kế hoạch của chính quyền Obama về việc gia tăng quan hệ với Philippines. Người phát ngôn các lực lượng vũ trang Philippines (AFP) Arnulfo Burgos Jr. cho hay, sự ủng hộ này sẽ thúc đẩy các khả năng của AFP để thực thi sứ mệnh của mình. “Đây là một diễn biến đáng hoan nghênh để AFP tiếp tục hoạt động hiệu quả hơn trong sứ mệnh bảo vệ người dân, giữ vững chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ", ông nói.

Thái An (theo Philstar)