:- Hải Phòng phải tiến hành làm các quy định theo đúng thủ tục pháp luật để ông Đoàn Văn Vươn tiếp tục được sử dụng đất đã giao, theo đúng quy định pháp luật - Thủ tướng kết luận.


17h05, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam bước vào phòng họp, bắt đầu thông tin với báo giới về cuộc họp của Thủ tướng với các bộ, ngành và thành phố Hải Phòng vừa diễn ra chiều nay.


Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam. Ảnh: P.Hải



Yếu kém trong quản lý đất đai

Tại cuộc họp với Thủ tướng, ý kiến, báo cáo của các bộ, ngành đã được tổng hợp lại thành một báo cáo tổng hợp. Thông báo kết luận của Thủ tướng sẽ được đưa nguyên văn trên trang mạng của Văn phòng Chính phủ.

Đây là một vụ việc xảy ra rất đáng tiếc, dù có những nguyên nhân khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là sự yếu kém của chính quyền huyện Tiên Lãng, xã Vinh Quang trong công tác quản lý đất đai.

Đối với vấn đề giao đất, UBND huyện đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn với thời hạn 14 năm. Tại quyết định số 220 ngày 9/4/1997 của UBND huyện Tiên Lãng giao bổ sung 19,3ha, về thẩm quyền là đúng. Tuy nhiên, quyết định này lại không phù hợp với Luật Đất đai về thời hạn giao đất. Có thể nói ngắn gọn, đây là quyết định không đúng.

Khởi tố, xét xử nghiêm minh

Về thu hồi đất, quyết định 460, 461 thu hồi đất của ông Vươn đều với lý do hết thời hạn; thu hồi xong đều giao cho phòng của huyện và xã Vinh Quang quản lý, trong khi đó diện tích ông Vươn vẫn đang sử dụng để nuôi trồng thủy sản. Ông Vươn vẫn có nhu cầu và nguyện vọng tiếp tục sử dụng; cũng không có văn bản nào về việc chuyển đổi mục đích sử dụng của diện tích này.

"Lãnh đạo Hải Phòng chưa nhận thức đúng tính chất phức tạp nghiêm trọng của vấn đề nên không tập trung làm rõ ngay từ đầu đúng sai, trách nhiệm của tập thể, cá nhân".
                   Thủ tướng kết luận
Nhưng thực tế, diện tích đất đó vẫn đang được sử dụng để nuôi trồng thủy sản, ông Vươn vẫn có nhu cầu sử dụng. Không có một văn bản nào của cơ quan nào có đủ thẩm quyền.

Cả hai quyết định đó của UBND huyện Tiên Lãng đều không đúng quy định của pháp luật.

Tại thời điểm đó, Luật đất đai 2003 đã có hiệu lực. Theo đó, chỉ được thu hồi trong 5 trường hợp, ông Vươn không nằm trong các trường hợp đó.

Ông Vươn không khiếu nại về quyết định 460, chỉ khiếu nại 461. Và cả hai quyết định này đều không đúng quy định pháp luật.

Về cưỡng chế thu hồi đất, do quyết định thu hồi đất, cụ thể là 461 không đúng quy định nên quyết định cưỡng chế cũng không đúng pháp luật.

Mặt khác, nội dung quyết định cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng có sai phạm, như không xác định ranh giới diện tích thu hồi, không kiểm kê tài sản trên diện tích đất thu hồi.

Một số điểm tuy pháp luật không cấm nhưng thời điểm cưỡng chế lại sát Tết cổ truyền và một số điểm khác không đúng
Việc tiến hành cưỡng chế lại càng có nhiều sai phạm, cho thấy việc thực hiện quyết định đó gây hậu quả như báo chí đã nêu.

Tóm lại, quyết định cưỡng chế không đúng quy định. Bản thân quyết định và cách tiến hành cũng không đúng quy định của pháp luật.

Về việc hủy hoại tài sản của ông Vươn. Thứ nhất, việc tháo dỡ nhà ông Vươn có sự chỉ đạo của chính quyền địa phương, đây là hành vi vi phạm pháp luật hình sự, Thủ tướng yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố làm rõ và xét xử nghiêm minh.

Đông đảo phóng viên có mặt tại buổi thông báo kết luận của Thủ tướng. Ảnh: P.Hải

Về cá ở đầm nhà ông Vươn, theo báo cáo, ông Vươn đã thuê người thu hoạch cá trước khi có vụ cưỡng chế.

Về xử lý hậu quả sau cưỡng chế: Sau khi xảy ra vụ việc, Hải Phòng đã tiến hành nhiều biện pháp nhằm khắc phục hậu quả, điển hình là Ban thường vụ Thành ủy Hải Phòng  đã thống nhất một số giải pháp như đình chỉ chức vụ một số cán bộ liên quan. Thường vụ Thành ủy đã công khai, nghiêm túc nhận trách nhiệm trước Bộ Chính trị vì đã để xảy ra vụ việc.

Tuy Hải Phòng đã trực tiếp chỉ đạo xử lý vụ việc, nhưng việc xử lý này vẫn còn một số điểm. Thứ nhất, lãnh đạo thành phố chưa nhận thức đúng tính chất phức tạp nghiêm trọng của vấn đề nên không tập trung làm rõ ngay từ đầu đúng sai, trách nhiệm của tập thể, cá nhân.

Trước lần báo cáo mới nhất này, Hải Phòng đã báo cáo 2 lần, nhưng báo cáo chưa nghiêm túc và chưa đầy đủ. Việc cung cấp thông tin cho công luận được thực hiện chưa tốt. Chưa có người có đủ thẩm quyền cung cấp thông tin chính thống và kịp thời cho báo giới. Còn có việc cán bộ cấp thành phố, cấp huyện phát ngôn tùy tiện thiếu thống nhất.

Về phía báo giới, đã đưa nhiều tin bài phong phú. Đảm bảo quyền được thông tin của người dân, cũng là kênh thông tin quan trọng giúp cơ quan chức năng làm rõ vụ việc và có giải pháp xử lý.

Ông Đam chia sẻ: "Hai đêm vừa rồi tôi ngủ rất ít, đọc nhiều bài báo, bình luận. Theo thống kê, có gần 800 bài báo với hàng ngàn bình luận kèm theo. Điều này cho thấy vụ việc rất đáng quan tâm".

Pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn

Nguyên nhân sai sót về phía huyện Tiên Lãng, xã Vinh Quang là chủ yếu. Nhưng pháp luật đất đai từ năm 1987 đến nay 3 lần ban hành mới và 2 lần sửa. Có trên 400 văn bản dưới luật hướng dẫn Luật đất đai năm 2003. Hệ thống văn bản pháp luật đất đai ở nước ta rất đầy đủ, nhưng vẫn còn chồng chéo và mâu thuẫn.

Mà thực tế lại diễn biến rất nhanh và nhiều tình huống chưa được điều chỉnh. Kết hợp với đó là năng lực quản lý của cán bộ cơ sở còn bất cập. Do đó, công tác quản lý đất đai còn nhiều bất cập. Các vụ khiếu kiện đất đai rất nhiều, nhiều vụ việc chưa được xử lý dứt điểm.

Đây là lý do Ban chấp hành Trung ương yêu cầu trong nhiệm kỳ này tổng kết luật Đất đai, và Chính phủ cũng yêu cầu tổng kết để sửa. Liên quan là chuyện sửa Hiến pháp.

Nói như vậy không phải chính quyền huyện, xã không có khuyết điểm.

Về bản án của hai tòa: Tòa án nhân dân huyện Tiên Lãng đã đưa ra xét xử, sau đó ông Vươn có đơn kháng cáo lên TAND TP Hải Phòng; Tòa phúc thẩm đã mở phiên tòa, tuyên bản án của tòa sơ thẩm có hiệu lực, tiếp tục công nhận quyết định thu hồi 461 của huyện Tiên Lãng là đúng pháp luật, TAND TP Hải Phòng ý kiến của TAND Tối cao, các bản án này đều trái pháp luật. TAND Tối cao đã rút hồ sơ lên.

Khi đánh giá vụ việc này, ngoài sai phạm, công luận phải nhìn vào thành tích khác trong kinh tế - xã hội của Tiên Lãng.

Kiểm điểm sâu sắc, làm rõ trách nhiệm

Thủ tướng yêu cầu:

Thứ nhất, với UBND Hải Phòng, trước hết chỉ đạo thu hồi đúng pháp luật những quyết định trái pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng về việc thu hồi đất và cưỡng chế thu hồi đất với diện tích đất đã giao cho Đoàn Văn Vươn. Hải Phòng phối hợp chỉ đạo TAND thành phố và huyện kiểm điểm nghiêm túc việc xét xử hành chính với vụ việc này.

Vì có liên quan đến chuyện TAND huyện Tiên Lãng đã đưa ra xét xử, nhưng sau đó, sau đó ông Vươn khiếu nại về quyết định 461. Hải Phòng đã mở tòa phúc thẩm và rồi lại hoãn phiên tòa đó. Như vậy, cả việc tòa án huyện xét xử và tòa án thành phố hoãn lại đều vi phạm luật tố tụng. Tòa án tối cao đã rút hồ sơ lên.

Thành phố phải xử lý quy trình sử dụng đất của ông vươn theo đúng pháp luật. Bởi trong quá trình sử dụng đất, ông Vươn cũng có những hành vi vi phạm trái pháp luật.

Hải Phòng phải tiến hành làm các quy định theo đúng thủ tục pháp luật để ông Vươn tiếp tục được sử dụng đất đã giao, theo đúng quy định pháp luật.

Hải Phòng có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan bảo vệ pháp luật khởi tố điều tra, đưa ra xét xử nghiêm minh việc phá dỡ nhà ông Vươn và đình chỉ ngay công tác của cán bộ đã chỉ đạo phá dỡ nhà ông Vươn.

Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án giết người chống người thi hành công vụ ra xét xử công khai, xem xét các tình tiết giảm nhẹ do các quyết định chưa đúng pháp luật của chính quyền.

Lãnh đạo Hải Phòng chỉ đạo huyện và xã kiểm điểm trách nhiệm theo đúng quy định với tất cả tổ chức, cá nhân liên quan đến sai phạm trong cưỡng chế thu hồi đất và tháo dỡ nhà ông Vươn.

Ở cấp thành phố, làm rõ trách nhiệm việc chấp thuận đồng ý chủ trương của huyện Tiên Lãng vì huyện cũng đã báo cáo thành phố và được đồng ý về chủ trương.

Thứ hai, khi vụ việc xảy ra đã chậm kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đúng sai, thực hiện cung cấp thông tin chưa kịp thời để xảy ra hậu quả. Thủ tướng yêu cầu làm rõ trách nhiệm trong việc này.

Yêu cầu Hải Phòng phải kiểm điểm sâu sắc, nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, không để xảy ra vụ việc tương tự, sớm ổn định tình hình, hoàn thành các mục tiêu kinh tế xã hội đề ra. Bởi lẽ đây là một địa bàn có truyền thống trong phát triển kinh tế.

"Thủ tướng yêu cầu mọi việc phải được tiến hành khẩn trương, nghiêm túc và phải báo cáo Thủ tướng kết quả từng việc.
Với các bộ ngành, Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh trong cả nước kiểm tra tình hình thu hồi cưỡng chế đất đai, sao cho đảm bảo đúng pháp luật
" - Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP nói.

Việc thu hồi đất đai theo đúng quy định và việc cưỡng chế khi cần thiết đã được quy định, nhưng vấn đề là phải làm theo đúng pháp luật.

Thủ tướng cám ơn báo chí

Ông Vũ Đức Đam cho biết: Sau khi Thủ tướng yêu cầu làm rõ ba vấn đề, các bộ ngành đã cử đoàn công tác đi nắm tình hình và Hải Phòng cũng đã gửi báo cáo cho Thủ tướng. Trong cuộc họp hôm nay, Thủ tướng đã nghe thêm  ý kiến các Hội Nông dân, Mặt trận Tổ quốc, Ban Dân nguyện Quốc hội, một số uỷ ban của Quốc hội.

Thủ tướng đã cảm ơn báo giới đã thông tin kịp thời đầy đủ, đa dạng, đưa ý kiến phân tích của nhiều giới khác nhau, nhìn vụ việc đa chiều, đóng góp tích cực cho cơ quan chức năng nhìn nhận rõ vụ việc và đưa ra hình thức xử lý phù hợp.

Thủ tướng cũng mong báo chí sẽ tiếp tục đóng góp ngày càng tốt hơn vào sự nghiệp chung của cả nước, đặc biệt vai trò định hướng dư luận - ông Đam cho hay.

Cũng tại cuộc họp, Thủ tướng cảm ơn các ý kiến xác đáng, tâm huyết của nhiều người dân, đặc biệt các nhà lão thành cách mạng, các chuyên gia đã bày tỏ quan điểm, sự ủng hộ thông qua việc gửi ý kiến trực tiếp đến Thủ tướng và gửi qua báo giới.

Trong thông tin tuyên truyền về vụ việc, vẫn còn nhiều bài báo phân tích chưa thực sự toàn diện, chưa nêu bật được bản chất sự việc, sẽ rút kinh nghiệm.



Nhóm phóng viên