Đưa phân tầng đại học vào luật

- Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đồng ý bổ sung vào dự thảo luật Giáo dục Đại học quy định phân tầng các trường ĐH theo chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Theo UB này, việc phân tầng nhằm phục vụ ban hành chính sách đầu tư, giao nhiệm vụ và quyền tự chủ tương xứng với vị trí, vai trò và năng lực bảo đảm chất lượng đào tạo của cơ sở GDĐH để phù hợp với nhu cầu nhân lực và điều kiện phát triển của đất nước trong từng giai đoạn.

Chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và Môi trường QH Phan Xuân Dũng ủng hộ quy định này khi nhận định "chưa có trong luật thì trong thực tiễn cuộc sống, phụ huynh và học sinh đều dựa vào sự phân tầng này để lựa chọn trường, các cơ sở tuyển dụng cũng nhìn vào vị thế của các trường để đánh giá sinh viên".

Các ủy viên Thường vụ đều chỉ ra đây là xu thế chung của thế giới với những bảng xếp hạng các trường đại học, đem lại uy tín cũng như mục tiêu để các trường phấn đấu.

Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng việc phân tầng sẽ giúp cho công tác quy hoạch phát triển những ĐH hàng đầu, có sứ mạng dẫn dắt, là động lực, trụ cột cho cả nền đại học, để Nhà nước có chính sách đầu tư trọng điểm, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước.

Để làm việc này, Chủ nhiệm UB Pháp luật Phan Trung Lý băn khoăn về các khái niệm và tiêu chí trong phân tầng để có cách hiểu thống nhất đối với chủ trương này.

Ông Đào Trọng Thi, Chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng cho biết các tiêu chí này sẽ giao Chính phủ nghiên cứu ban hành, nhưng tiêu chí quan trọng nhất là chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học.

"Trước đây Chính phủ đã có phân loại bước đầu các trường ĐH theo quy mô, tính chất, nhưng các tiêu chí đó không phù hợp với xu thế hiện nay", ông Thi nói. "Ta phải tiến tới phân loại các trường ĐH theo chất lượng, với những tiêu chí phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước, nghĩa là yêu cầu ngày càng phải cao hơn".

Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho rằng không khó khăn thực hiện vì lĩnh vực đại học có thể học tập kinh nghiệm các nước trong việc đánh giá, xếp hạng các trường ĐH. Bà Mai đề nghị nếu được, những tiêu chí này nên quy định cụ thể ngay trong luật, không cần chờ nghị định.

Ủng hộ chủ trương này, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho hay cần chấp nhận thực tế sau khi phân tầng, sẽ có trường thăng hạng, có trường tụt hạng so với xếp hạng theo tư duy cũ.

Các ủy viên Thường vụ cũng chia sẻ quan điểm rằng phân tầng vừa thúc đẩy các trường thi đua, cạnh tranh bằng chất lượng, vừa là cơ sở cho việc trao quyền tự chủ vốn là chủ đề tranh luận lâu nay.

Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu lo ngại trao quyền tự chủ cho tất cả các trường bây giờ có thể sớm do vẫn còn rất nhiều cơ sở GDĐH chưa đáp ứng đầy đủ về điều kiện, khả năng. Trong khi đó, ông Đào Trọng Thi đề xuất chỉ trao quyền tự chủ đầy đủ cho những trường chứng minh được khả năng, điều kiện và có uy tín được xã hội công nhận. Những trường khác sẽ chỉ được trao những quyền tự chủ cơ bản.

"Những trường thực sự có chất lượng xứng đáng được trao quyền để chủ động cả về chương trình, tuyển sinh, tài chính, hợp tác quốc tế... - ông Thi nói.

Chung Hoàng