Chỉ một ngày sau sự kiện phóng tên lửa Unha-3, ảnh chụp vệ tinh cho thấy có thể Triều Tiên đang chuẩn bị cho vụ thử hạt nhân lần thứ 3. Thông tin này lập tức được một quan chức cấp cao của Bình Nhưỡng xác nhận ngay sau đó.
Vụ phóng bị cáo buộc là vụ “thử tên lửa đạn đạo trá hình” và vấp phải sự lên án mạnh mẽ của Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế. Ngày hôm qua, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã chính thức đề xuất danh sách bổ sung các thực thể bị cấm vận của Triều Tiên.

Sự bất thường của quốc gia “bất thường”?

Bên cạnh làn sóng phản đối, sự kiện này cũng khiến cả thế giới ngạc nhiên vì những động thái hiếm thấy, thậm chí chưa từng có tiền lệ của chính quyền Kim Jong Un.

Trước hết, đây là lần đầu tiên hàng trăm phóng viên quốc tế được phép có mặt ở Bắc Triều Tiên để đưa tin về sự kiện phóng tên lửa. Thậm chí hai hãng thông tấn CNN và BBC còn được phép truyền tin trực tiếp từ thủ đô Bình Nhưỡng. Là đất nước khép kín nhất hành tinh, Triều Tiên ít khi mở cửa cho phóng viên quốc tế thăm viếng, nhất lại là trong những sự kiện nhạy cảm như vụ phóng tên lửa vừa qua.

Các phóng viên đến đây không những được tường thuật chi tiết sự kiện đang diễn ra, mà còn có cơ hội tương đối thoải mái để chụp lại những hình ảnh sinh hoạt thường nhật ở đất nước này mà không bị nhân viên an ninh cản trở. Những bức ảnh hiếm hoi về một Triều Tiên đời thường lan rất nhanh trên toàn thế giới và gây sửng sốt cho nhiều độc giả. Điều này vừa là một trải nghiệm thú vị cho giới truyền thông, vừa khiến cả thế giới ngạc nhiên về cách mà quốc gia bí ẩn nhất hành tinh này đón tiếp phóng viên quốc tế. Có vẻ như Bình Nhưỡng đang cố gắng chứng tỏ thiện chí của mình với Mỹ và dư luận quốc tế, đồng thời thể hiện sự công khai và minh bạch trong chương trình tên lửa “vì mục đích hoà bình”.

Đây cũng là lần đầu tiên Bình Nhưỡng thừa nhận thất bại trong một vụ phóng tên lửa, việc chưa từng có tiền lệ ở đất nước vốn rất coi trọng tự tôn dân tộc và chủ nghĩa quốc gia như Triều Tiên. Động thái này bắt nguồn từ chính sức ép do sự có mặt của hàng trăm phóng viên quốc tế được Bình Nhưỡng mời đến chứng kiến tận mắt vụ phóng tên lửa. Tuy nhiên, nó cũng cho thấy lập trường “thừa nhận thất bại” rất có thể sẽ được chính quyền của nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong Un chấp nhận trong tương lai.

Bất thường+bất thường=bình thường?

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, việc mời phóng viên quốc tế là một phần trong chiến dịch tuyên truyền của Bình Nhưỡng nhằm đem lại một hình ảnh Triều Tiên mới mẻ hơn, hòa bình hơn, nhất là trong giai đoạn đầy nhạy cảm khi nội bộ nước này đang diễn ra quá trình chuyển giao quyền lực cho chính quyền của tân lãnh đạo Kim Jong Un. Rõ ràng đó là một cử chỉ “hợp lý” đứng từ góc độ liên kết giữa các sự kiện đối ngoại với những diễn biến nội bộ.

Còn đối với với việc thừa nhận vụ phóng thất bại sau đó, Triều Tiên muốn cho thế giới thấy họ thật sự minh bạch và công khai trong kế hoạch phát triển tên lửa tầm xa và quyết tâm theo đuổi chương trình tên lửa để phát triển kinh tế. Bằng động thái này, Triều Tiên muốn tìm kiếm sự ủng hộ của dư luận quốc tế và đặc biệt là của Trung Quốc nhằm tránh các biện pháp trừng phạt của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc trong khi vẫn có thể ngầm theo đuổi chương trình phát triển tên lửa vì mục đích quân sự. Bình Nhưỡng tin rằng Bắc Kinh sẽ ủng hộ mạnh mẽ hơn nếu thấy những chương trình tên lửa thực sự vì mục đích hoà bình, không đe doạ an ninh khu vực cũng như gây mất ổn định trên bán đảo Triều Tiên.

Mặc khác, thông qua việc công khai thừa nhận thất bại Bình Nhưỡng muốn thể hiện sự tự tin của lãnh đạo nước này về triển vọng của các chương trình tên lửa trong tương lai. Nó cũng khẳng định quyết tâm của Triều Tiên trong việc tiếp tục theo đuổi chương trình và tham vọng thực hiện những vụ phóng tương tự với cường độ và mức độ mạnh hơn. Thừa nhận thất bại chỉ là bước đầu, sau đó là tiếp tục nghiên cứu phát triển. Thực tế đã chứng minh là nhận định này hoàn toàn có cơ sở.

Với một vệ tinh địa tĩnh lớn hơn, Triều Tiên chắc chắn sẽ phát triển một tên lửa đẩy còn lớn hơn Unha-3 để đưa vệ tinh lên quỹ đạo. Việc Bình Nhưỡng nghiên cứu chế tạo và phóng tên lửa tầm xa vì mục đích hoà bình hay chỉ là “nguỵ tạo” cho hoạt động thử nghiệm tên lửa đạn đạo đến nay vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn là một vụ phóng tên lửa như kịch bản của những lần phóng năm 2006, 2009 và 2012 mới đây sẽ lặp lại trong tương lai gần.

Thật đáng tiếc, những cử chỉ “chưa có tiền lệ” của Triều Tiêu nhằm tạo ra hình ảnh “bình thường” cho Triều Tiên đã không đạt kết quả như mong đợi khi cộng đồng quốc tế tiếp tục lên án các vụ thử và Liên hiệp quốc không vì thế mà giảm nhẹ các lệnh trừng phạt./.

Nguyễn Quốc Nghĩa