Thủ tướng Yoshihiko Noda cho hay Nhật Bản có thể viện tới việc sử dụng lực lượng quân sự để bảo vệ lãnh thổ của mình, kể cả khu vực quần đảo Senkaku tranh chấp với Trung Quốc ở biển Hoa Đông.

"Trong trường hợp một quốc gia láng giềng dính líu tới các hoạt động bất hợp pháp trên lãnh thổ đất liền và lãnh hải của chúng ta, bao gồm quần đảo Senkaku, chúng ta sẽ phản ứng kiên quyết, kể cả khả năng sử dụng lực lượng phòng vệ nếu cần thiết", ông Noda nói trong phiên họp toàn thể Hạ viện Nhật ngày 26/7.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Nod. Ảnh: dawn

Tuyên bố của ông Noda được đưa ra sau khi nghị sĩ Daizo Kusuda từ đảng Dân chủ cầm quyền của Nhật đã hỏi về việc liệu lực lượng phòng vệ và chính phủ sẽ phản ứng thế nào nếu Trung Quốc xâm phạm bất hợp pháp ở quần đảo Senkaku.

Ba tàu tuần tra ngư nghiệp Trung Quốc đã tiến vào lãnh hải của Nhật xung quanh quần đảo không có người ở này vào ngày 11/7. Một trong số này lại làm việc tương tự một ngày sau đó. "Điều cần thiết là thiết lập một hệ thống quản lý khủng hoảng để ngăn chặn sự xuất hiện một sự cố như vậy", ông Noda nhấn mạnh. "Điều đó còn bao gồm cả các nỗ lực ngoại giao toàn diện".

Ông Noda cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Mỹ triển khai 12 máy bay vận tải MV-22 Osprey tới một căn cứ hải quân Mỹ ở Iwakuni, miền tây Nhật Bản.

Đại sứ quán Mỹ tại Nhật Bản cho rằng, việc triển khai các máy bay này "là một phần quan trọng trong việc hoàn tất cam kết của Mỹ đối với nỗ lực bảo vệ Nhật Bản, giúp duy trì hòa bình và an ninh cho châu Á - Thái Bình Dương".

Quân đội Mỹ có kế hoạch triển khai hết máy bay Osprey tới đảo Okinawa trong tháng 10.

Cả Trung Quốc và Nhật Bản đều tuyên bố chủ quyền với quần đảo vắng người ở mà Nhật gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. Nhóm đảo này gần đây nằm dưới sự kiểm soát của Nhật nhưng Trung Quốc đã có tranh chấp chủ quyền với Tokyo tại khu vực này.

Tranh chấp hai bên đột ngột trở nên căng thẳng từ hồi tháng 4 khi Thị trưởng Tokyo Shintaro Ishihara tuyên bố kế hoạch mua lại các đảo từ chủ sở hữu tư nhân. Một chiến dịch gây quỹ bắt đầu với kết quả thu được hơn 16 triệu USD. Ngày 8/6, Thủ tướng Noda đã đề cập tới vấn đề với lời kêu gọi "quốc hữu hóa" nhóm đảo.

Chính phủ Trung Quốc đã phản ứng khá phẫn nộ. Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định, nhóm đảo này là lãnh thổ của Trung Quốc và "không chấp nhận các tuyên bố của Nhật" về vấn đề này.

Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc Uichiro Nira đã được gọi về Tokyo trong các cuộc tham vấn cấp cao với chính phủ. Ông Nira cảnh báo về nguy cơ một "cuộc khủng hoảng cực kỳ nghiêm trọng" giữa những người khổng lồ châu Á.

Thái An (theo Asahi)