Bí ẩn Bitcoin - đồng tiền gây sốt toàn thế giới

- Không phải tiền ảo như dân chơi game thường "cày cuốc" để mua đồ trong các trò chơi, không có các ngân hàng điều hành, không giao dịch qua trung gian, không thẻ hay các giấy tờ lỉnh kỉnh khi giao dịch, hiếm và số lượng giới hạn như vàng,... bitcoin trở thành đồng tiền gây cơn sốt toàn thế giới.

Bitcoin là gì?

Bitcoin (ký hiệu: BTC) là một loại tiền tệ kỹ thuật số phân cấp dựa trên một mã nguồn mở, giao thức Internet ngang hàng. Nó được giới thiệu bởi một nhà phát triển mang biệt hiệu là Satoshi Nakamoto trong năm 2009.

Trên bình diện quốc tế, bitcoin có thể được trao đổi trực tiếp bằng máy tính cá nhân thông qua một tập tin ví hoặc một trang web mà không cần một tổ chức tài chính trung gian nào. Trong thương mại, 1 bitcoin được chia thành 100 triệu đơn vị nhỏ hơn gọi là satoshis (để ghi danh người sáng tạo ra bitcoin), được xác định bởi tám chữ số thập phân. Vậy là 1 bitcoin = 100.000.000 (một trăm triệu) satoshis.

Bitcoin có cách hoạt động khác hẳn so với loại tiền tệ điển hình: không có một ngân hàng trung ương nào quản lý và nó chỉ dựa trên mạng ngang hàng thuộc Internet bởi các máy tính của người dùng.

Bitcoin hoạt động dựa vào những thuật toán mật mã cao cấp, được xác nhận bởi chuỗi các quá trình xử lý phức tạp. Việc đào bitcoins là một quá trình các “thợ đào” (miner) tìm ra đáp án cho một bài toán khó. Độ khó của bài toán này được tự động chỉnh sửa sao cho trung bình cứ khoảng mỗi 10 phút thì sẽ có một thợ đào (hoặc một nhóm hợp lại) rải rác khắp thế giới giải được một block.

Hệ thống máy tính hoành tráng "đào mỏ" bitcoin. Ảnh Wired

Tưởng tượng việc tạo ra bitcoin giống như người ta đào một mỏ vàng có trữ lượng hữu hạn, thì cứ mỗi 10 phút, trên thế giới sẽ có một số lượng bitcoin (vàng) “đào” lên được (hiện nay là 25 BTC, nó sẽ giảm một nửa còn 12,5 BTC trong năm 2017 và tiếp tục giảm một nửa cho 4 năm tiếp sau).

Và vì giống như vàng, bitcoin có giới hạn nên các thuật toán trong hệ thống tạo ra bitcoin cũng được thiết lập sao cho ngày càng khó để có thể “đào” được Bitcoin. Tới năm 2140, sẽ có tổng cộng tất cả là 21 triệu bitcoin và đây là giới hạn, sẽ không còn bitcoin để đào nữa.

Bitcoin là loại tiền thay thế được sử dụng rộng rãi nhất trong thương mại điện tử. Đến tháng 11 năm 2013, lượng tiền cơ sở của bitcoin được định giá khoảng 7 tỷ USD. Người sở hữu bitcoin có thể mua bán đồng tiền này và qui đổi ra một loại tiền khác. Nó cũng có thể được chuyển trực tiếp từ người này sang người khác trên Internet thông qua phần mềm tương thích. không cần qua khâu trung gian, không lệ phí.

Nếu bạn sở hữu bitcoin bạn sẽ được gán ít nhất một địa chỉ bitcoin, nơi lưu trữ và ghi nhận gọi là Ví bitcoin. Ví có địa chỉ công khai và địa chỉ riêng tư. Bất kỳ ai cũng có thể gửi bitcoin đến một chiếc ví bằng địa chỉ công khai, còn địa chỉ riêng tư phải được nhập khi chủ ví muốn gửi bitcoin đi. Bảo vệ địa chỉ riêng tư của ví là rất quan trọng để không bị mất bitcoin.

Ví cho phép người dùng hoàn tất thanh toán giữa các địa chỉ khác nhau bằng cách cập nhập vào blockchain (chuỗi liên kết các blocks - nơi lưu các thông tin giao dịch trước đó). Ví có rất nhiều dạng: ứng dụng cho thiết bị di động và máy tính, thiết bị phần cứng,...

Đâu là giá trị thực của bitcoin?

Tỷ giá bitcoin với đô-la Mỹ đạt mức khoảng 1000USD/bitcoin vào thời điểm cuối năm 2013 cho thấy giá trị quy đổi của đồng tiền này đã tăng chóng mặt kể từ thời điểm giao dịch đầu tiên người ta dùng 10.000 BTC đổi lấy 2 hộp pizza.

Tuy nhiên, giá trị thực sự của bitcoin không nằm ở việc nó được quy đổi ra các loại tiền khác.

Các ưu điểm dễ thấy của đồng tiền này là: không có ngân hàng trung ương điều hành (tránh lạm phát); không giao dịch qua trung gian (giảm chi phí giao dịch tới mức tối đa); là đơn vị tiền tệ có thể chia nhỏ tới mức vô hạn, giúp thanh toán chính xác; tính an toàn cực cao trong các giao dịch; không dễ kiếm bitcoin vì nó cũng hiếm như vàng;...

Tuy nhiên, giá trị thực của bitcoin không nằm ở việc quy đổi mà nó nằm ở mạng lưới mà những người có, sở hữu bitcoin tham gia. Nó cho phép thực hiện các giao dịch tiện lợi, an toàn, bảo mật mà không một ngân hàng, nhà nước hay công ty nào can thiệp vào được.

Đồng nghĩa với điều đó là người dùng bitcoin không cần tài khoản ngân hàng, không cần bất cứ một loại giấy tờ lỉnh kỉnh nào để thực hiện các giao dịch. Điều duy nhất cần là nắm giữ các mật khẩu của Ví bitcoin để ký tên khi giao dịch mà thôi.

Hải Phong (tổng hợp)