Facebook đang tham vọng thâu tóm cả thế giới Internet

Dùng máy bay không người lái phát Internet, sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích nội dung bên trong video và bài đăng (post) trên Facebook, là những kế hoạch tham vọng mà CEO Mark Zuckerberg vừa tiết lộ tại hội nghị F8 đang diễn ra.

Mỗi năm một lần, Facebook tổ chức hội nghị F8 dành riêng cho các lập trình viên để nói về kế hoạch phát triển của mạng xã hội này trong tương lai, bàn về cách thức hợp tác giữa Facebook với các nhà phát triển để xây dựng các ứng dụng, các trải nghiệm cho người dùng, với tinh thần "đôi bên cùng có lợi": ứng dụng của nhà phát triển được biết đến nhiều hơn; còn người dùng cũng sẽ dành nhiều thời gian cho Facebook, giúp hãng có thêm tiền từ quảng cáo.

Dự án Internet.org và tham vọng dùng máy bay không người lái phát Internet

Tháng 8/2013, Facebook lần đầu tiên công bố dự án mang tên Internet.org với mục tiêu đưa mạng máy tính toàn cầu đến với khoảng 2/3 dân số toàn thế giới vốn chưa có điều kiện tiếp xúc Internet. Năm 2014, Facebook bỏ 20 triệu USD thâu tóm Ascenta - một công ty sản xuất máy bay không người lái của Anh nhằm sử dụng sản phẩm của công ty này phục vụ cho dự án Internet.org.

Tại hội nghị F8 năm 2015 vừa qua, Facebook chính thức tiết lộ những thông tin đầu tiên về tham vọng sử dụng các phương tiện bay không người lái (unmanned aerial vehicles - UAV), hay còn gọi là máy bay không người lái, hình chữ V mà họ sở hữu sau thương vụ với Ascenta, để phục vụ cho dự án Internet.org.

Có tên mã Aquila, các máy bay không người lái của Facebook có thể hoạt động trên không trong ba tháng một lần bằng năng lượng mặt trời, và phát (beam) được internet từ độ cao 18 km đến 27 km. Đặc biệt, những chiếc máy bay này nhẹ hơn cả trọng lượng một chiếc xe hơn, nhưng dài ngang chiếc Boeing 737. Facebook cho biết những chuyến bay đầu tiên sẽ cất cánh ngay trong mùa hè, mặc dù "việc triển khai thương mại hóa có thể sẽ mất nhiều năm". Facebook cũng chưa khẳng định được phiên bản thương mại của Aquila sẽ tốn của họ bao nhiêu chi phí.

Mark Zuckerberg - CEO của Facebook cũng đăng tải một bài viết trên để chia sẻ về dự án này. "Như một phần nỗ lực của Facebook nhằm kết nối thế giới qua dự án Internet.org, chúng tôi đã thiết kế những mẫu máy bay không người lái có khả năng phát internet từ trên không trung. Hôm nay, tôi vui mừng công bố Facebook đã thực hiện thành công chuyến bay thử nghiệm đầu tiên tại Anh" - Zuckerberg viết trên Facebook của mình.

Theo thống kê, hiện có khoảng 10% dân số thế giới đang sống ở các khu vực hẻo lánh chưa có cơ sở hạ tầng Internet, và những chiếc máy bay không người lái của Facebook hứa hẹn sẽ đem mạng máy tính toàn cầu đến các khu vực này với chi phí không quá lớn.

Dự án Internet.org còn có sự tham gia của hàng loạt các công ty công nghệ lớn khác như Samsung, Ericsson, MediaTek, Nokia, Opera, Qualcomm. Tuy Facebook công bố mục tiêu của nó chỉ là mang Internet đến các vùng xa xôi hẻo lánh, nhưng về bản chất, Internet.org mang trong nó tham vọng "thống trị" của mạng xã hội này.

Facebook hiện đã có hơn 1 tỷ người dùng, và nếu kiểm soát được việc truy cập mạng toàn cầu của (dù chỉ một phần) hơn 5 tỷ người chưa được tiếp cận Internet hiện nay, cơ hội kiếm tiền của Facebook lại càng tăng lên.

Trong một nỗ lực nhằm kiểm soát việc sử dụng mạng của người dùng, Google cũng đang có một dự án tương tự với tên gọi Project Loon. Tuy nhiên, khác với Facebook, Google sử dụng những quả khinh khí cầu để phát Internet từ trên không. Hồi năm ngoái, Google được cho là đã "nẫng tay trên" hãng sản xuất máy bay không người lái Titan Aerospace từ chính Facebook, buộc Mark Zuckerberg phải tìm kiếm một cái tên thay thế (chính là hãng Ascenta của Anh như đã nói).

Dùng trí tuệ nhân tạo để phân tích nội dung video, bài đăng và phục vụ quảng cáo

Một dự án tham vọng khác cũng được Facebook tiết lộ tại F8, đó là dự án về một hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI - Artificial Intelligence) có khả năng nhận diện ngữ cảnh và nội dung của các video, bài đăng mà người dùng đăng trên Facebook. Hiện tại, bản thử nghiệm (prototype) của mẫu AI mà Facebook đang sở hữu có thể nhận diện được 487 loại hình thể thao khác nhau, đồng thời nhận biết được cả những sự khác biệt giữa các hoạt động như trượt băng và khúc côn cầu (hockey).

Một mẫu AI khác của Facebook có thể đọc "sành sỏi" các câu chữ, và xác định những thứ như ai đang làm gì, vật nào đang ở đâu...Trong video này, bạn có thể thấy AI thậm chỉ hiểu được nội dung của các dòng chữ trong cuốn "Lord Of The Rings" mà không cần biết trước về tác phẩm cũng như nhân vật. AI cũng trả lời được các câu hỏi về cuốn tiểu thuyết nhờ Mạng Bộ nhớ (Memory Network) của Facebook. Theo những gì Facebook tiết lộ, Mạng Bộ nhớ này có thể "cho phép một hệ thống máy tính trả lời những câu hỏi thuộc dạng phức tạp".

Facebook demo mẫu AI phân biệt được các hoạt động thể thao

Facebook gần đây đã đổ không ít tiền bạc vào các công nghệ về dịch thuật, trí tuệ nhân tạo. Năm ngoái, hãng tuyển mộ Yann LeCun, một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu về deep learning (kỹ thuật tiếp thu, học hỏi dữ liệu ở nhiều tầng lớp thay vì chỉ thực thi theo những dòng lệnh đã lập trình sẵn) rồi thành lập nên phòng thí nghiệm AI của riêng mình. Sang đầu 2015, Facebook mua lại Wit.AI - một startup chuyên về công nghệ chuyển giọng nói sang văn bản - và thành lập một nhóm mới có tên Nhóm Công nghệ ngôn ngữ (Language Technology Group). Không lâu sau đó, mạng xã hội này công bố bắt đầu thử nghiệm công nghệ của Wit.AI cho ứng dụng nhắn tin Messenger để cho phép người dùng ghi âm tin nhắn họ muốn gửi cho bạn bè và đoạn ghi âm này sẽ được chuyển thành chữ viết khi đến tay người nhận. Facebook còn có một hệ thống dịch thuật có thể tự động hiển thị bản dịch (sang bản ngữ của người xem) của một bài đăng, bình luận nào đó trên mạng xã hội này.

Một AI khác có thể biết ai đang làm gì, hay trả lời các câu hỏi đơn giản.

Nhưng những sự đầu tư này có ý nghĩa gì với Facebook? Rõ ràng, tương tự như với Internet.org, Facebook phải tìm cách làm ra tiền cho mọi khoản đầu tư mà họ bỏ ra. Bằng cách đầu tư vào trí tuệ nhân tạo để phân tích và hiểu các nội dung mà người dùng đăng trên Facebook, mạng xã hội này có thể nắm bắt được sở thích, thói quen của từng người dùng, từ đó hiển thị trên News Feed của họ những thông tin liên quan đến các sở thích này.

Nếu Facebook biết bạn thích bóng đã và ghét bóng chày, hẳn các video về bóng đá sẽ xuất hiện với tần suất dày đặc hơn, còn video bóng chày thì có thể sẽ không bao giờ xuất hiện trên News Feed của bạn. Đồng thời, đi kèm theo đó, Facebook cũng sẽ hiển thị những bài đăng quảng cáo liên quan tới sở thích, chủ đề bạn quan tâm. Kiểu quảng cáo trúng mục tiêu này có tiềm năng mang về cho Facebook những khoản tiền khổng lồ và sẽ được dùng để bù lại cho những chi phí đầu tư mà hãng đã bỏ ra trước đó.

Theo ICTnews/Techcrunch